Noskowski Zygmunt

Noskowski Zygmunt
Data urodzenia:
1880-05-23 Konstancja w Księstwie Badeńskim
Data śmierci:
1952-09-05 Poznań

aktor, reżyser, dyr. teatru;

Właściwie Zygmunt Noskowski, pseud. Łada. Był synem dyrygenta Zygmunta Noskowskiego (1846-1909) i Stanisławy z domu Segedy. Uczył się w Klasie Dykcji i Deklamacji przy Warsz. Tow. Muzycznym, potem u S. Knake-Zawadzkiego w Krakowie. Na popisie szkol­nym w 1899 grał Papkina (Zemsta). W sez. 1899,1900 występował w t. pozn., latem 1900 w warsz. t. ogr. Wo­dewil, w 1901-05 w t. łódź. i z zespołem łódź. w warsz. Filharmonii. W 1906-10 był aktorem T. Małego w War­szawie: tu od 1908 także reżyserował. W sez. 1910/11 występował w t. wił., w 1911 ponownie w T. Małym w Warszawie. W 1912-19 pracował jako aktor i reżyser w T. im. Słowackiego w Krakowie, w sez. 1919/20 w T. Bagatela w Krakowie. Potem przeniósł się do Łodzi; tu w sez. 1920/21 był aktorem, a w sez. 1921/22 dyr. T. Miejskiego. W następnych sez. był aktorem i reżyserem różnych t.: 1922/23 warsz. Rozmaitości, 1923/24 krak. T. Bagatela, 1924/25 T. Polskiego w Poznaniu, 1925/26 T. Letniego w Warszawie. W 1926 osiadł na stałe w Poznaniu; odtąd pracował w tutejszym T. Polskim jako aktor i reżyser do końca życia (z przerwą w czasie oku­pacji hitlerowskiej). Tu obchodził również jubileusze: w 1925 dwudziestopięciolecia, a w 1930 trzydziestolecia pracy scenicznej. Za pierwszym razem grał rolę Prefek­ta (Walka kobiet), a za drugim Łatki (Dożywocie). Syn kompozytora, brat znanego malarza, Tadeusza N., wy­rósł w atmosferze wysokiej kultury, cechującej również jego grę. W swoim repertuarze miał ponad siedemset ról, gł. komediowych i charakterystycznych. „Kształt­nie zbudowany, z miłym, lekko sarkastycznym uśmie­chem, o żywym oku, zwinny, umiejący się obracać w salonie, w rozmowie na scenie dowcipny, obdarzony naelektryzowaną werwą – po prostu wymarzony urwisz, sowizdrzał, wiercipięta, a pieszczoch”, zaczął ka­rierę od lekkich amantów. Z czasem zagustował w rolach charakterystycznych, nawet „rozkochał się w siwych pe­rukach i łysinach i z jakichś zakamarków swego zawsze pełnego niespodzianek talentu umiał wydobyć starcze ruchy, głosy i czucia” (A. Grzymała-Siedlecki). Właści­wą domeną jego talentu był jednak repertuar komiczny, w którym wytworzył sobie z czasem własny styl; najbar­dziej – wg S. Dąbrowskiego – narzucało się tutaj „szybkie, lecz wyraźne, we francuskim stylu farsowym wyrzucanie długiej rakiety słów, co ogromnie przyśpie­szało tempo gry”. Najważniejsze role: Nos (Wesele), Kusy (Zaczarowane koło), Zbyszko (Moralność pani Dulskiej), Piotr (Mieszczanie), Jakub (Głupi Jakub), Strzałka (Skąpiec), Poloniusz (Hamlet), Kaleb (Świerszcz za kominem); nadto cykl ról Fredrowskich, m.in. Jowialski (Pan Jowialski), Grzegorz i Kapelan (Damy i huzary), Dyndalski (Zemsta), Benet (Pan Benet), Łatka (Dożywocie), Lisiewicz (Pan Geldhab). Ostat­nią rolą N. był Sędzia (Mistrz Pathelin).

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973


Źródła:
1)

aktor, reżyser, dyr. teatru;

Właściwie Zygmunt Noskowski, pseud. Łada. Był synem dyrygenta Zygmunta Noskowskiego (1846-1909) i Stanisławy z domu Segedy. Uczył się w Klasie Dykcji i Deklamacji przy Warsz. Tow. Muzycznym, potem u S. Knake-Zawadzkiego w Krakowie. Na popisie szkol­nym w 1899 grał Papkina (Zemsta). W sez. 1899,1900 występował w t. pozn., latem 1900 w warsz. t. ogr. Wo­dewil, w 1901-05 w t. łódź. i z zespołem łódź. w warsz. Filharmonii. W 1906-10 był aktorem T. Małego w War­szawie: tu od 1908 także reżyserował. W sez. 1910/11 występował w t. wił., w 1911 ponownie w T. Małym w Warszawie. W 1912-19 pracował jako aktor i reżyser w T. im. Słowackiego w Krakowie, w sez. 1919/20 w T. Bagatela w Krakowie. Potem przeniósł się do Łodzi; tu w sez. 1920/21 był aktorem, a w sez. 1921/22 dyr. T. Miejskiego. W następnych sez. był aktorem i reżyserem różnych t.: 1922/23 warsz. Rozmaitości, 1923/24 krak. T. Bagatela, 1924/25 T. Polskiego w Poznaniu, 1925/26 T. Letniego w Warszawie. W 1926 osiadł na stałe w Poznaniu; odtąd pracował w tutejszym T. Polskim jako aktor i reżyser do końca życia (z przerwą w czasie oku­pacji hitlerowskiej). Tu obchodził również jubileusze: w 1925 dwudziestopięciolecia, a w 1930 trzydziestolecia pracy scenicznej. Za pierwszym razem grał rolę Prefek­ta (Walka kobiet), a za drugim Łatki (Dożywocie). Syn kompozytora, brat znanego malarza, Tadeusza N., wy­rósł w atmosferze wysokiej kultury, cechującej również jego grę. W swoim repertuarze miał ponad siedemset ról, gł. komediowych i charakterystycznych. „Kształt­nie zbudowany, z miłym, lekko sarkastycznym uśmie­chem, o żywym oku, zwinny, umiejący się obracać w salonie, w rozmowie na scenie dowcipny, obdarzony naelektryzowaną werwą – po prostu wymarzony urwisz, sowizdrzał, wiercipięta, a pieszczoch”, zaczął ka­rierę od lekkich amantów. Z czasem zagustował w rolach charakterystycznych, nawet „rozkochał się w siwych pe­rukach i łysinach i z jakichś zakamarków swego zawsze pełnego niespodzianek talentu umiał wydobyć starcze ruchy, głosy i czucia” (A. Grzymała-Siedlecki). Właści­wą domeną jego talentu był jednak repertuar komiczny, w którym wytworzył sobie z czasem własny styl; najbar­dziej – wg S. Dąbrowskiego – narzucało się tutaj „szybkie, lecz wyraźne, we francuskim stylu farsowym wyrzucanie długiej rakiety słów, co ogromnie przyśpie­szało tempo gry”. Najważniejsze role: Nos (Wesele), Kusy (Zaczarowane koło), Zbyszko (Moralność pani Dulskiej), Piotr (Mieszczanie), Jakub (Głupi Jakub), Strzałka (Skąpiec), Poloniusz (Hamlet), Kaleb (Świerszcz za kominem); nadto cykl ról Fredrowskich, m.in. Jowialski (Pan Jowialski), Grzegorz i Kapelan (Damy i huzary), Dyndalski (Zemsta), Benet (Pan Benet), Łatka (Dożywocie), Lisiewicz (Pan Geldhab). Ostat­nią rolą N. był Sędzia (Mistrz Pathelin).

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *