Surowa Tadeusz

Surowa Tadeusz
Data urodzenia:
1911-07-05 Kraków
Data śmierci:
1974-06-02 Warszawa

aktor;

Właściwie Tadeusz Antoni Surowa. Był synem Woj­ciecha S. i Karoliny z domu Pacuł. Ukończył Wolną Szkołę Malarstwa i Rysunku J. Mehofferowej i konserwatorium muz. (gra na skrzypcach) w Kra­kowie. Brał udział w przedstawieniach amat. ze­społu teatr. przy Bursie księdza M. Kuznowicza. W 1932 uczył się w szkole dram. B. Dąbrowskiego w Krakowie, a w 1933 zdał eksternistyczny egzamin aktorski PIST-u w Warszawie. Na sez. 1933/34 został zaangażowany do T. im. Słowackiego w Kra­kowie. W 1934-38 grał w T. na Pohulance w Wilnie, a w sez. 1938/39 w T. Miejskich we Lwo­wie. W 1939-41 był aktorem Państw. Polskiego T. Dramatycznego we Lwowie. Podczas niem. okupacji Lwowa pracował jako kelner; uczestniczył w kon­spiracyjnych koncertach lit., a w czerwcu 1944 w konspiracyjnym przedstawieniu Ich czworo grał Fedyckiego. W sez. 1944/45 ponownie występował w Polskim T. Dramatycznym; nast. z zespołem tego teatru przyjechał do Katowic i w T. Śląskim po­został do 1947. W kwietniu 1947 podjął tu jedyną próbę reżyserii (Siostry K. Grzybowskiej), krytycz­nie przyjętą przez prasę. W sez. 1947/48 występo­wał w Miejskich T. Dramatycznych w Krakowie. W 1948 przeniósł się do Warszawy i występował najpierw w T. Rozmaitości (do 1950); w 1950 grał też gościnnie w T. Ludowym. Następnie był w T. Narodowym (1950-52), T. Polskim (1952-57) i rów­nocześnie w T. Syrena (1955-57). W 1957 zaan­gażował się do T. Współczesnego, w którym po­został do końca życia. W 1964 uczestniczył w gościnnych występach T. Współczesnego w Londy­nie (kwiecień) i Jugosławii (październik-listopad), a w kwietniu 1971 we Florencji. Współpracował z Teatrem PR oraz z Teatrem TV. Początkowo, jeszcze przed II wojną uważano, że zapowiada się na wybitnego aktora. Szczytowy okres jego artyst. rozwoju przypadł na pierwsze lata po­wojenne, gdy zdobył czołową pozycję w b. dobrych wówczas zespołach katowickim i krakowskim. „Był świetnym aktorem”, „zadziwiała jego niezwykła sprawność fizyczna, wdzięk i łagodny, smutny głos” (J. Adamski). „Prawdziwy talent z bożej łaski, któ­rego każdy ruch na scenie sprawiał rzetelną saty­sfakcję widzom” (J. Kydryński). W roli Błazna Feste (Wieczór Trzech Króli, Katowice 1946) – nie pozbawiony stańczykowej zadumy „zręcznie żon­glował dowcipami sensu stricto i sentencjami o głębszej myśli” (M. Markowski). O roli Wacława (Mąż i żona, Kraków 1947) pisała M. Samozwaniec: „to aktor, można powiedzieć, nie z bożej łaski ale z boskiego dobrego humoru, musiał się już pewnie takim urodzić. Cóż za wrodzona wysoka kultura gry aktorskiej, wyczucie stylu epoki, co za klasa! I co za dowcip dyskretny, cienki tak, jak teksty Fredry. A te jego pozy, pozy ze starych portretów”, „Który z obecnych aktorów polskich tak pięknie umie nosić frak? tak gładko i bez wysiłku potrafi mówić wiersz fredrowski” dodawał J. Adamski. Waż­niejsze role w tym okresie: Pan Młody (Wesele), Albin (Śluby panieńskie), Szambelan (Pan Jowialski), Smugoń (Uciekła mi przepióreczka), Chlestakow (Rewizor), Fikalski (Dom otwarty). Po prze­niesieniu się do Warszawy nie odnosił już sukce­sów, do czego przyczynił się zapewne postępujący alkoholizm; wkrótce zaczął grać role drugoplanowe i epizodyczne takie, jak: Rasplujew Śmierć Tarełkina), Greenglass (Juliusz i Ethel), John Rice (Music-hall), Clark (Kariera Artura Ui), Orgon (Doży­wocie), Gorodulin (Pamiętnik szubrawca), Hrabia Aubespine (Maria Stuart F. Schillera), Joachim Cielęciewicz (Matka S.I. Witkiewicza), Gibbs (Coctail-party).

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994


Źródła:
1)

aktor;

Właściwie Tadeusz Antoni Surowa. Był synem Woj­ciecha S. i Karoliny z domu Pacuł. Ukończył Wolną Szkołę Malarstwa i Rysunku J. Mehofferowej i konserwatorium muz. (gra na skrzypcach) w Kra­kowie. Brał udział w przedstawieniach amat. ze­społu teatr. przy Bursie księdza M. Kuznowicza. W 1932 uczył się w szkole dram. B. Dąbrowskiego w Krakowie, a w 1933 zdał eksternistyczny egzamin aktorski PIST-u w Warszawie. Na sez. 1933/34 został zaangażowany do T. im. Słowackiego w Kra­kowie. W 1934-38 grał w T. na Pohulance w Wilnie, a w sez. 1938/39 w T. Miejskich we Lwo­wie. W 1939-41 był aktorem Państw. Polskiego T. Dramatycznego we Lwowie. Podczas niem. okupacji Lwowa pracował jako kelner; uczestniczył w kon­spiracyjnych koncertach lit., a w czerwcu 1944 w konspiracyjnym przedstawieniu Ich czworo grał Fedyckiego. W sez. 1944/45 ponownie występował w Polskim T. Dramatycznym; nast. z zespołem tego teatru przyjechał do Katowic i w T. Śląskim po­został do 1947. W kwietniu 1947 podjął tu jedyną próbę reżyserii (Siostry K. Grzybowskiej), krytycz­nie przyjętą przez prasę. W sez. 1947/48 występo­wał w Miejskich T. Dramatycznych w Krakowie. W 1948 przeniósł się do Warszawy i występował najpierw w T. Rozmaitości (do 1950); w 1950 grał też gościnnie w T. Ludowym. Następnie był w T. Narodowym (1950-52), T. Polskim (1952-57) i rów­nocześnie w T. Syrena (1955-57). W 1957 zaan­gażował się do T. Współczesnego, w którym po­został do końca życia. W 1964 uczestniczył w gościnnych występach T. Współczesnego w Londy­nie (kwiecień) i Jugosławii (październik-listopad), a w kwietniu 1971 we Florencji. Współpracował z Teatrem PR oraz z Teatrem TV. Początkowo, jeszcze przed II wojną uważano, że zapowiada się na wybitnego aktora. Szczytowy okres jego artyst. rozwoju przypadł na pierwsze lata po­wojenne, gdy zdobył czołową pozycję w b. dobrych wówczas zespołach katowickim i krakowskim. „Był świetnym aktorem”, „zadziwiała jego niezwykła sprawność fizyczna, wdzięk i łagodny, smutny głos” (J. Adamski). „Prawdziwy talent z bożej łaski, któ­rego każdy ruch na scenie sprawiał rzetelną saty­sfakcję widzom” (J. Kydryński). W roli Błazna Feste (Wieczór Trzech Króli, Katowice 1946) – nie pozbawiony stańczykowej zadumy „zręcznie żon­glował dowcipami sensu stricto i sentencjami o głębszej myśli” (M. Markowski). O roli Wacława (Mąż i żona, Kraków 1947) pisała M. Samozwaniec: „to aktor, można powiedzieć, nie z bożej łaski ale z boskiego dobrego humoru, musiał się już pewnie takim urodzić. Cóż za wrodzona wysoka kultura gry aktorskiej, wyczucie stylu epoki, co za klasa! I co za dowcip dyskretny, cienki tak, jak teksty Fredry. A te jego pozy, pozy ze starych portretów”, „Który z obecnych aktorów polskich tak pięknie umie nosić frak? tak gładko i bez wysiłku potrafi mówić wiersz fredrowski” dodawał J. Adamski. Waż­niejsze role w tym okresie: Pan Młody (Wesele), Albin (Śluby panieńskie), Szambelan (Pan Jowialski), Smugoń (Uciekła mi przepióreczka), Chlestakow (Rewizor), Fikalski (Dom otwarty). Po prze­niesieniu się do Warszawy nie odnosił już sukce­sów, do czego przyczynił się zapewne postępujący alkoholizm; wkrótce zaczął grać role drugoplanowe i epizodyczne takie, jak: Rasplujew Śmierć Tarełkina), Greenglass (Juliusz i Ethel), John Rice (Music-hall), Clark (Kariera Artura Ui), Orgon (Doży­wocie), Gorodulin (Pamiętnik szubrawca), Hrabia Aubespine (Maria Stuart F. Schillera), Joachim Cielęciewicz (Matka S.I. Witkiewicza), Gibbs (Coctail-party).

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *