Rosiński Bolesław

Bolesław Rosiński (Ilustracja nr 15, 1927)
Rosiński Bolesław
Data urodzenia:
1890-03-23 Warszawa
Data śmierci:
1979-12-22 Szczecin

aktor, reżyser, dyrektor teatru;

Właściwe Bolesław Raszyński. Był synem Andrzeja Raszyńskiego, szewca, i Marianny z Konstancińskich (Kostacińskich). Ukończył cztery lata szkoły powszechnej i został terminatorem u grawera. Dalej uczył się sam i w placówkach oświatowych Pol. Macierzy Szkolnej. Nawiązał wtedy kontakt z t. amat., a także z T. Popularnym przy ul. Mokotow­skiej kierowanym przez F. Kwaśniewskiego, gdzie przepisywał role i statystował. Pierwszy okres jego działalności jest na ogół mylnie datowany. W sty­czniu 1908 wstąpił do Szkoły Aplikacyjnej i ukoń­czył niecałe dwa semestry, w grudniu t.r. reżyse­rował w teatrze przy ul. Mokotowskiej amat. przed­stawienie Kacpra Karlińskiego. Następnie wyjechał (zapewne w styczniu 1909) do Sosnowca, gdzie zaangażował się do zespołu E. Majdrowicza; de­biutował tam rolą Pierwszego delegata (Przywódca). Natomiast podawana przez R. data debiutu 25 I 1908 jest niemożliwa; być może było to w styczniu 1909. Wiosną 1909 z grupą aktorów zespołu Majdrowicza pod kier. B. Skąpskiego wyjechał z Sos­nowca do Kielc, gdzie jako „t. literacki” dali parę przedstawień. Następnie R. powrócił do Warszawy i od pocz. sez. letniego zaangażował się do T. Małego. Wiosną 1910 pojechał na Wołyń i wy­stępował m.in. w Łucku, Równem, Dubnie z ze­społem T. Pola, który po miesiącu połączył się z zespołem J. Pawłowskiego i objeżdżał Kresy Wschodnie, a także gościł w Kijowie. W sez. 1910/11 R. grał w różnych zespołach objazdowych w Królestwie Polskim, m.in. u W. Nynkowskiego w Radomiu. Latem 1911 był zapewne w warsz. T. Artystycznym pod kier. B. Leśmiana, w sez. 1911/12 w T. Komedii w Płocku kierowanym przez A. Sikorskiego i W. Rakowieckiego, jesienią 1912 w zespole Cz. Janowskiego w Lublinie. W sez. 1912/13 grał w T. Miniatur w Warszawie (dyrekcja C. Danielewskiego), w sez. 1913/14 w t. płockim, w 1914 w kabarecie Bi-Ba-Bo w Łodzi, w paź­dzierniku 1915 w T. Polskim w Warszawie. W 1916 brał udział w objazdach K. Adwentowicza: w marcu m.in. w Radomiu, jesienią w Łowiczu, Lublinie, Płocku, Kaliszu; występował też w ze­spole objazdowym J. Górnickiego, w sez. 1916/17 był w T. Nowoczesnym E. Gasińskiego w War­szawie, potem znów w zespole objazdowym K. Adwentowicza (luty-marzec 1917: Kalisz, Płock, Częstochowa), w sez. 1917/18 w zespole S. Szczu­ki w Kielcach. Od jesieni 1918 zaangażował się do T. Polskiego w Poznaniu i pozostał tam do końca sez. 1927/28 (w październiku 1919 wziął udział w wyjeździe zespołu K. Adwentowicza do Piotrkowa). W sez. 1928/29 współorganizował ob­jazd po Wielkopolsce T. Placówka Żywego Słowa pod kier. T. Byrskiego, a w sez. 1929/30 grał i reżyserował w T. Wielkim we Lwowie. Następnie wrócił do Poznania i przez kilka lat zajmował się dziennikarstwem (pisywał w „Walce Ludu”) i pracą społeczną (odczyty w TUR i działalność w Związ­ku Wolnomyślicieli). Opiekował się też młodzie­żowymi zespołami amatorskimi. W sez. 1936/37 był w T. Nowym, w 1936-38 wraz z malarzem W. Roguskim prowadził t. lalek pn. Kuku. W tym czasie (do wybuchu wojny) prowadził T. Peryfe­ryjny. Okres okupacji niem. spędził w Warszawie i w Busku. Po wojnie, na sez. 1945/46 zaangażował się do T. Polskiego w Poznaniu, ale wkrótce roz­począł pracę jako instruktor do spraw kultury w Komitecie Woj. PPR. Na scenę wrócił w 1947; pocz. grał w T. Nowym, nast., z przerwami, do 1956 w T. Polskim w Poznaniu. W sez. 1948/49 został dyr. filii pozn. T. Polskiego w Gorzowie Wielkopolskim (działała jeden sezon). Po jej za­mknięciu pozostał w Gorzowie i w sez. 1949/50 prowadził dwa zespoły amat.: T. Młodego Widza i T. Kameralny przy Tow. Przyjaciół Żołnierza. Od 1956, do przejścia na emeryturę w 1969, wy­stępował w T. Dramatycznych w Szczecinie. Czte­rokrotnie obchodził jubileusze: czterdziestolecia pracy – 23 III 1950 w Gorzowie Wielkopolskim (Mąż i MandragoraIch czworo), pięćdziesięciopięciolecia – 17 XII 1960 w T. Współczesnym w Szczecinie (Dyndalski – Zemsta), sześćdziesięciolecia – 23 XI 1965 w T. Polskim w Szczecinie (Stary Żyd – Incydent w Vichy) oraz sześćdziesięciopięciolecia w 1971. Od wczesnej młodości grał role charakterystyczne takie, jak: Daum (Panna Maliczewska), Łuka (Na dnie), Pastor (Upiory), Starzec i Diabeł (Kordian), Chmara (Mazepa), Dziad leśny (Zaczarowane koło), Rabin (Ksiądz Marek), Dziad (Wesele), Ozryk i Poloniusz (Hamlet), Jan (Śluby panieńskie), Pierczychin (Mieszczanie), Dulski (Moralność pani Dulskiej), Grześ (Damy i huzary), Księżyna (Bolesław Śmiały), Egeusz (Sen nocy letniej), Belzebub (Igra­szki z diabłem), Boratyński (Barbara Radziwiłłów­na), Sanocki (Zawisza Czarny). Z. Ordyńska pisała o nim: „Aktor starej daty, z piękną dykcją, niestrudzony w pracy. Obdarzony dobrymi warunkami, już samą swoją sylwetką, na­wet w małych rolach, jak np. Stary Aktor w „Wy­zwoleniu”, czy Stary Żyd w „Incydencie w Vichy” wysuwa się na pierwszy plan. Znakomity Guślarz w „Dziadach”.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994


Źródła:
1)
2)

aktor, reżyser, dyrektor teatru;

Właściwe Bolesław Raszyński. Był synem Andrzeja Raszyńskiego, szewca, i Marianny z Konstancińskich (Kostacińskich). Ukończył cztery lata szkoły powszechnej i został terminatorem u grawera. Dalej uczył się sam i w placówkach oświatowych Pol. Macierzy Szkolnej. Nawiązał wtedy kontakt z t. amat., a także z T. Popularnym przy ul. Mokotow­skiej kierowanym przez F. Kwaśniewskiego, gdzie przepisywał role i statystował. Pierwszy okres jego działalności jest na ogół mylnie datowany. W sty­czniu 1908 wstąpił do Szkoły Aplikacyjnej i ukoń­czył niecałe dwa semestry, w grudniu t.r. reżyse­rował w teatrze przy ul. Mokotowskiej amat. przed­stawienie Kacpra Karlińskiego. Następnie wyjechał (zapewne w styczniu 1909) do Sosnowca, gdzie zaangażował się do zespołu E. Majdrowicza; de­biutował tam rolą Pierwszego delegata (Przywódca). Natomiast podawana przez R. data debiutu 25 I 1908 jest niemożliwa; być może było to w styczniu 1909. Wiosną 1909 z grupą aktorów zespołu Majdrowicza pod kier. B. Skąpskiego wyjechał z Sos­nowca do Kielc, gdzie jako „t. literacki” dali parę przedstawień. Następnie R. powrócił do Warszawy i od pocz. sez. letniego zaangażował się do T. Małego. Wiosną 1910 pojechał na Wołyń i wy­stępował m.in. w Łucku, Równem, Dubnie z ze­społem T. Pola, który po miesiącu połączył się z zespołem J. Pawłowskiego i objeżdżał Kresy Wschodnie, a także gościł w Kijowie. W sez. 1910/11 R. grał w różnych zespołach objazdowych w Królestwie Polskim, m.in. u W. Nynkowskiego w Radomiu. Latem 1911 był zapewne w warsz. T. Artystycznym pod kier. B. Leśmiana, w sez. 1911/12 w T. Komedii w Płocku kierowanym przez A. Sikorskiego i W. Rakowieckiego, jesienią 1912 w zespole Cz. Janowskiego w Lublinie. W sez. 1912/13 grał w T. Miniatur w Warszawie (dyrekcja C. Danielewskiego), w sez. 1913/14 w t. płockim, w 1914 w kabarecie Bi-Ba-Bo w Łodzi, w paź­dzierniku 1915 w T. Polskim w Warszawie. W 1916 brał udział w objazdach K. Adwentowicza: w marcu m.in. w Radomiu, jesienią w Łowiczu, Lublinie, Płocku, Kaliszu; występował też w ze­spole objazdowym J. Górnickiego, w sez. 1916/17 był w T. Nowoczesnym E. Gasińskiego w War­szawie, potem znów w zespole objazdowym K. Adwentowicza (luty-marzec 1917: Kalisz, Płock, Częstochowa), w sez. 1917/18 w zespole S. Szczu­ki w Kielcach. Od jesieni 1918 zaangażował się do T. Polskiego w Poznaniu i pozostał tam do końca sez. 1927/28 (w październiku 1919 wziął udział w wyjeździe zespołu K. Adwentowicza do Piotrkowa). W sez. 1928/29 współorganizował ob­jazd po Wielkopolsce T. Placówka Żywego Słowa pod kier. T. Byrskiego, a w sez. 1929/30 grał i reżyserował w T. Wielkim we Lwowie. Następnie wrócił do Poznania i przez kilka lat zajmował się dziennikarstwem (pisywał w „Walce Ludu”) i pracą społeczną (odczyty w TUR i działalność w Związ­ku Wolnomyślicieli). Opiekował się też młodzie­żowymi zespołami amatorskimi. W sez. 1936/37 był w T. Nowym, w 1936-38 wraz z malarzem W. Roguskim prowadził t. lalek pn. Kuku. W tym czasie (do wybuchu wojny) prowadził T. Peryfe­ryjny. Okres okupacji niem. spędził w Warszawie i w Busku. Po wojnie, na sez. 1945/46 zaangażował się do T. Polskiego w Poznaniu, ale wkrótce roz­począł pracę jako instruktor do spraw kultury w Komitecie Woj. PPR. Na scenę wrócił w 1947; pocz. grał w T. Nowym, nast., z przerwami, do 1956 w T. Polskim w Poznaniu. W sez. 1948/49 został dyr. filii pozn. T. Polskiego w Gorzowie Wielkopolskim (działała jeden sezon). Po jej za­mknięciu pozostał w Gorzowie i w sez. 1949/50 prowadził dwa zespoły amat.: T. Młodego Widza i T. Kameralny przy Tow. Przyjaciół Żołnierza. Od 1956, do przejścia na emeryturę w 1969, wy­stępował w T. Dramatycznych w Szczecinie. Czte­rokrotnie obchodził jubileusze: czterdziestolecia pracy – 23 III 1950 w Gorzowie Wielkopolskim (Mąż i MandragoraIch czworo), pięćdziesięciopięciolecia – 17 XII 1960 w T. Współczesnym w Szczecinie (Dyndalski – Zemsta), sześćdziesięciolecia – 23 XI 1965 w T. Polskim w Szczecinie (Stary Żyd – Incydent w Vichy) oraz sześćdziesięciopięciolecia w 1971. Od wczesnej młodości grał role charakterystyczne takie, jak: Daum (Panna Maliczewska), Łuka (Na dnie), Pastor (Upiory), Starzec i Diabeł (Kordian), Chmara (Mazepa), Dziad leśny (Zaczarowane koło), Rabin (Ksiądz Marek), Dziad (Wesele), Ozryk i Poloniusz (Hamlet), Jan (Śluby panieńskie), Pierczychin (Mieszczanie), Dulski (Moralność pani Dulskiej), Grześ (Damy i huzary), Księżyna (Bolesław Śmiały), Egeusz (Sen nocy letniej), Belzebub (Igra­szki z diabłem), Boratyński (Barbara Radziwiłłów­na), Sanocki (Zawisza Czarny). Z. Ordyńska pisała o nim: „Aktor starej daty, z piękną dykcją, niestrudzony w pracy. Obdarzony dobrymi warunkami, już samą swoją sylwetką, na­wet w małych rolach, jak np. Stary Aktor w „Wy­zwoleniu”, czy Stary Żyd w „Incydencie w Vichy” wysuwa się na pierwszy plan. Znakomity Guślarz w „Dziadach”.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *