Zbierzowska – Frydrych Wanda

Zbierzowska – Frydrych Wanda
Data urodzenia:
1899-06-14 Kraków
Data śmierci:
1983-04-09 Chicago

aktorka,reżyserka;

Właściwie Wanda Wójcik, zamężna Frydrych, pseud. Zbierzowska, Zbierzchowska. Była córką właściciela introligatorni Karola Wójcika i Wandy z domu Uchwat, żoną Bolesława Frydrycha. W 1920 w Krakowie , uczęszczała na Kursy Dram. M. Jednowskiego i Z.Nowakowskiego, a w 1922 do krak. Miejskiej Szkoły Dramatycznej. Debiutowała w Krakowie, pod pseu. Zbierzchowska, 14 X 1922 na scenie T. im. Słowackiego jako Grająca role Poppei-Sabiny (To, co najważniejsze) i grała w tym t. do końca sez. 1922/23, m.in.: Królową (Betlejem polskie), Kaśkę (Popas króla jegomości), Andzię (Zabawa w miłość). Później przyjęła pseud. Zbierzowska. W sez. 1923/24-1925/26 w T. Miejskim w Sosnowcu pod dyr. H. Czarneckiego i z zespołem tym, m.in. w sierpniu 1924 w Ciechocinku (grała Renę w Kobiecie bez skazy) i Kaliszu (tu jako Monika w Czystym interesie), w lipcu 1925 w Katowicach (z Dybukiem), a w lipcu i wrześniu t.r. w Kielcach. W sierpniu 1925 grała w Słonimiu i Grodnie, w lipcu 1926 z zespołem artystów warsz. znowu w Kielcach. W 1927-31 występowała w T. Polskim w Grudziądzu za dyr. Czarneckiego i w organizowanych przez niego objazdach po Pomorzu, m.in. w Gdyni i Gdańsku oraz w innych miastach, np. w Ciechocinku (1930). W sez. 1931/32 znowu była aktorką T. Miejskiego w Sosnowcu. W październiku 1932 występowała w T. Miejskim w Płocku i gośc. w Kielcach, np. roli Nelly (Papierowy kochanek), a w 1932/33-1936/37 w T. Miejskim (nast. T. Ziemi Pomorskiej) w Toruniu; w 1934, 1935 i 1937 z zespołem toruńskim także na Pomorzu, m.in. w Sopocie i Gdańsku. W sez. 1937/38 i 1938/39 grała w T. Miejskich we Lwowie, a po wybuchu II wojny świat.  do 1941 w lwow. Polskim T. Dramatycznym. W 1941 ze Lwowa przedostała się na Węgry, gdzie pełniła służbę kurierską. W 1944 dotarła wraz z mężem do Włoch i w grudniu 1945 dołączyła do T. Dramatycznego 2 Korpusu. W sierpniu 1946 przyjechała z tym zespołem do Wielkiej Brytanii, a po rozwiązaniu teatru w 1948 emigrowała do Argentyny. W Buenos Aires zorganizowała amat. pol. zespót teatr., z którym wystawiła Wesele, Warszawiankę, Śluby panieńskie. We wrześniu 1953, jej zespół zaproszony przez K. Krukowskiego, występował na scenie T. Rozmaitości w Domu Polskim w Buenos Aires. W 1954 zamieszkała w USA. W 1955 w Chicago założyła T. Studium Dramatyczne, który wkrótce zmienił nazwę na T. Dramatyczny. Reżyserowała tu wyłącznie pol. repertuar, pierwszą prem. była Warszawianka (1955), potem grano Wesele (1956, ponownie w 1967), Ponad śnieg bielszym się stanę (1957), Preclarkę z Pohulanki (1957), Dziady (1968), Damy i huzary (1969). Na jubileusz swej pracy scen. w 1960 wystawiła Zaczarowane koło, z okazji 10-lecia teatru,  w 1964 grano w jej reż. Warszawiankę, a na jubileusz 20-lecia pracy w Chicago w 1975 Kwaterę nad Adriatykiem. W 1978 w T. Lidii Pucińskiej reżyserowała Moralność pani Dulskiej, a od 1979 już w połączonym T. Lidii Pucińskiej – Wandy Zbierzowskiej -Frydrych, m.in. Chatę za wsią (1979), Mazepę (1982). W 1966 współreżyserowała widowisko milenijne Lotem Orła Białego i Szlakiem Pól Bitewnych. Zajmowała się też twórczością poetycką. W 1975 została czł. zasłużonym ZASP-u za Granicą; w 1976 za pracę artystyczną i społeczną przez Rząd Polski w Londynie została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta.
Była aktorką dram. o charakterystycznych warunkach zewnętrznych: wysoka, szczupła, o pociągłej twarzy i ciemnych włosach. W 1932 w ogólnopol. konkursie na wystawienie sztuk Wyspiańskiego otrzymała nagrodę za rolę Jewdochy (Sędziowie), którą grała w T. Miejskim w Toruniu.

Przed wojną zagrała takie role, jak: Mecenasowa (Wilki w nocy), Bohaterka (Sześć postaci scenicznych w poszukiwaniu autora)-1923; Ofelia (Hamlet), Judyta (Ksiądz Marek)–1924, Aza (Chata za wsią, 1925); Roza Weneda (Lilla Weneda, 1927; wg recenzenta ,,Gazety Gdańskiej” była to rola ,„kreowana z wielką siłą przez p. Zbierzowską, posiadającą wspaniałą dykcję i wielką siłę wyrazu w deklamacji”), Maria (Warszawianka, 1932); Aniela (Damy i huzary), Berta (Cień), Gobetta (Pani prezesowa)-1933; Pulcheria (Dom otwarty), Szambelanowa (Pan Jowialski) -1934; Młynarka (Zaczarowane koło, 1935; wg recenzenta ,,Słowa Pomorskiego” z roli tej ,,wywiązała się po mistrzowsku (…) była świetna zwłaszcza w scenie obłąkania. Poezję połączyła szczęśliwie z realizmem”); Katarzyna (Głupi Jakub, 1936); Lady Milford (Intryga i miłość), Milewska (Żabusia), Wanda (Legenda, jak napisano w ,,Ilustrowanym Kurierze Codziennym”: ,,nie dopisała w scenach bohaterskich”)-1937; Cimkiewiczowa (U mety), Barbara (Ten i tamten), Pani Lemięcka (Żołnierz królowej Madagaskaru) -1938: Tadrachowa (Moralność pani Dulskiej, 1939). Po wojnie wystąpiła m.in. jako: Pani Dobrójska (Śluby panieńskie, 1945), Orgonowa (Damy i huzary, 1947), Juliasiewiczowa (Moralność pani Dulskiej, 1954), Gospodyni (Wesele, 1956 i 1967), Młynarka (Zaczarowane kolo, 1960), Pani Rollison (Dziady, 1968), Simona Scalpi (Kwatera nad Adriatykiem, 1975), Aza (Chata za wsią, 1979), Kasztelanowa (Mazepa,1982).

Źródło : Słownik Biograficzny Teatru Polskiego t.III 1910-2000 M-Ż Warszawa 2016


Źródła:
1)

aktorka,reżyserka;

Właściwie Wanda Wójcik, zamężna Frydrych, pseud. Zbierzowska, Zbierzchowska. Była córką właściciela introligatorni Karola Wójcika i Wandy z domu Uchwat, żoną Bolesława Frydrycha. W 1920 w Krakowie , uczęszczała na Kursy Dram. M. Jednowskiego i Z.Nowakowskiego, a w 1922 do krak. Miejskiej Szkoły Dramatycznej. Debiutowała w Krakowie, pod pseu. Zbierzchowska, 14 X 1922 na scenie T. im. Słowackiego jako Grająca role Poppei-Sabiny (To, co najważniejsze) i grała w tym t. do końca sez. 1922/23, m.in.: Królową (Betlejem polskie), Kaśkę (Popas króla jegomości), Andzię (Zabawa w miłość). Później przyjęła pseud. Zbierzowska. W sez. 1923/24-1925/26 w T. Miejskim w Sosnowcu pod dyr. H. Czarneckiego i z zespołem tym, m.in. w sierpniu 1924 w Ciechocinku (grała Renę w Kobiecie bez skazy) i Kaliszu (tu jako Monika w Czystym interesie), w lipcu 1925 w Katowicach (z Dybukiem), a w lipcu i wrześniu t.r. w Kielcach. W sierpniu 1925 grała w Słonimiu i Grodnie, w lipcu 1926 z zespołem artystów warsz. znowu w Kielcach. W 1927-31 występowała w T. Polskim w Grudziądzu za dyr. Czarneckiego i w organizowanych przez niego objazdach po Pomorzu, m.in. w Gdyni i Gdańsku oraz w innych miastach, np. w Ciechocinku (1930). W sez. 1931/32 znowu była aktorką T. Miejskiego w Sosnowcu. W październiku 1932 występowała w T. Miejskim w Płocku i gośc. w Kielcach, np. roli Nelly (Papierowy kochanek), a w 1932/33-1936/37 w T. Miejskim (nast. T. Ziemi Pomorskiej) w Toruniu; w 1934, 1935 i 1937 z zespołem toruńskim także na Pomorzu, m.in. w Sopocie i Gdańsku. W sez. 1937/38 i 1938/39 grała w T. Miejskich we Lwowie, a po wybuchu II wojny świat.  do 1941 w lwow. Polskim T. Dramatycznym. W 1941 ze Lwowa przedostała się na Węgry, gdzie pełniła służbę kurierską. W 1944 dotarła wraz z mężem do Włoch i w grudniu 1945 dołączyła do T. Dramatycznego 2 Korpusu. W sierpniu 1946 przyjechała z tym zespołem do Wielkiej Brytanii, a po rozwiązaniu teatru w 1948 emigrowała do Argentyny. W Buenos Aires zorganizowała amat. pol. zespót teatr., z którym wystawiła Wesele, Warszawiankę, Śluby panieńskie. We wrześniu 1953, jej zespół zaproszony przez K. Krukowskiego, występował na scenie T. Rozmaitości w Domu Polskim w Buenos Aires. W 1954 zamieszkała w USA. W 1955 w Chicago założyła T. Studium Dramatyczne, który wkrótce zmienił nazwę na T. Dramatyczny. Reżyserowała tu wyłącznie pol. repertuar, pierwszą prem. była Warszawianka (1955), potem grano Wesele (1956, ponownie w 1967), Ponad śnieg bielszym się stanę (1957), Preclarkę z Pohulanki (1957), Dziady (1968), Damy i huzary (1969). Na jubileusz swej pracy scen. w 1960 wystawiła Zaczarowane koło, z okazji 10-lecia teatru,  w 1964 grano w jej reż. Warszawiankę, a na jubileusz 20-lecia pracy w Chicago w 1975 Kwaterę nad Adriatykiem. W 1978 w T. Lidii Pucińskiej reżyserowała Moralność pani Dulskiej, a od 1979 już w połączonym T. Lidii Pucińskiej – Wandy Zbierzowskiej -Frydrych, m.in. Chatę za wsią (1979), Mazepę (1982). W 1966 współreżyserowała widowisko milenijne Lotem Orła Białego i Szlakiem Pól Bitewnych. Zajmowała się też twórczością poetycką. W 1975 została czł. zasłużonym ZASP-u za Granicą; w 1976 za pracę artystyczną i społeczną przez Rząd Polski w Londynie została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta.
Była aktorką dram. o charakterystycznych warunkach zewnętrznych: wysoka, szczupła, o pociągłej twarzy i ciemnych włosach. W 1932 w ogólnopol. konkursie na wystawienie sztuk Wyspiańskiego otrzymała nagrodę za rolę Jewdochy (Sędziowie), którą grała w T. Miejskim w Toruniu.

Przed wojną zagrała takie role, jak: Mecenasowa (Wilki w nocy), Bohaterka (Sześć postaci scenicznych w poszukiwaniu autora)-1923; Ofelia (Hamlet), Judyta (Ksiądz Marek)–1924, Aza (Chata za wsią, 1925); Roza Weneda (Lilla Weneda, 1927; wg recenzenta ,,Gazety Gdańskiej” była to rola ,„kreowana z wielką siłą przez p. Zbierzowską, posiadającą wspaniałą dykcję i wielką siłę wyrazu w deklamacji”), Maria (Warszawianka, 1932); Aniela (Damy i huzary), Berta (Cień), Gobetta (Pani prezesowa)-1933; Pulcheria (Dom otwarty), Szambelanowa (Pan Jowialski) -1934; Młynarka (Zaczarowane koło, 1935; wg recenzenta ,,Słowa Pomorskiego” z roli tej ,,wywiązała się po mistrzowsku (…) była świetna zwłaszcza w scenie obłąkania. Poezję połączyła szczęśliwie z realizmem”); Katarzyna (Głupi Jakub, 1936); Lady Milford (Intryga i miłość), Milewska (Żabusia), Wanda (Legenda, jak napisano w ,,Ilustrowanym Kurierze Codziennym”: ,,nie dopisała w scenach bohaterskich”)-1937; Cimkiewiczowa (U mety), Barbara (Ten i tamten), Pani Lemięcka (Żołnierz królowej Madagaskaru) -1938: Tadrachowa (Moralność pani Dulskiej, 1939). Po wojnie wystąpiła m.in. jako: Pani Dobrójska (Śluby panieńskie, 1945), Orgonowa (Damy i huzary, 1947), Juliasiewiczowa (Moralność pani Dulskiej, 1954), Gospodyni (Wesele, 1956 i 1967), Młynarka (Zaczarowane kolo, 1960), Pani Rollison (Dziady, 1968), Simona Scalpi (Kwatera nad Adriatykiem, 1975), Aza (Chata za wsią, 1979), Kasztelanowa (Mazepa,1982).

Źródło : Słownik Biograficzny Teatru Polskiego t.III 1910-2000 M-Ż Warszawa 2016

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *