Tom Konrad

Konrad Tom (Kino nr 19, 1938)
Tom Konrad
Data urodzenia:
1887-04-09 Warszawa
Data śmierci:
1957-08-09 Los Angeles

aktor, pio­senkarz, reżyser, dyr. teatru, autor tekstów piosenek

Właściwie Konrad Runowiecki Był mężem Zuli Pogorzelskiej. Ukończył szkołę handlową Zgromadzenia Kupców w Warszawie. Początkowo pracował w dzien­nikarstwie. W 1909 wstąpił do Szkoły Aplikacyjnej w Warszawie. W 1909-10 współpracował z warsz. kaba­retem lit. „Momus”, początkowo jako autor tekstów piosenek, a następnie także jako aktor. W 1910-11 wy­stępował w zespole H. Czarneckiego, m.in. w Płocku, Lublinie, Ciechocinku, potem na scenie łódz. t. Bi-Ba-Bo. W 1909-14 jako dziennikarz współpracował m.in. z „Gazetą Łódzką” i „Nowym Kurierem Łódzkim”, redagował „Tygodnik Śmiechu”. W 1914 powrócił na stałe do Warszawy i w sez. 1914/15 występował w T. Komedia przy ul. Chmielnej, w sez. 1915/16 był kon­feransjerem w t. Miraż, od stycznia do marca 1916 wy­stępował i reżyserował w T. Nowoczesnym, a od maja do sierpnia tego roku w kabarecie „Chochoł” w ogro­dzie Bagatela. W 1917-18 pracował jako autor, reżyser i aktor w t. Czarny Kot, następnie w t. Miraż (sez. 1918 /19), a od otwarcia w kwietniu 1919 t. Qui Pro Quo sta­le na tej scenie do 1923. W 1922 okresowo występował też w t. Wodewil. W sez. 1923/24 był kierownikiem artyst. kabaretu „Stańczyk”, a w czerwcu 1924 występo­wał w T. Nowości. Na sez. 1924/25 powrócił do t. Qui Pro Quo. Od września 1925 przez sez. 1925/26 i pół sez. 1926/27 był kierownikiem artyst. t. Perskie Oko, w sez. 1927/28 reżyserował rewie w T. Nowości. Latem 1928 odbył z małym zespołem (m.in. z Z. Pogorzelską, L. Sempolińskim) tournee po wielu miastach (występy m.in. w Lublinie, Kowlu, Łucku, Równem, Pińsku, Dubnie, Baranowiczach, Lidzie, Wilnie, Grodnie, Bia­łymstoku). W 1928-31 znowu należał do zespołu t. Qui Pro Quo, a w 1931-33 do zespołu t. Banda. Następnie pracował w teatrzykach: Rex (czerwiec 1933), Cygane­ria (sez. 1933/34), Stara Banda (od czerwca 1934 i w sez. 1934/35), Hollywood (od lipca do listopada 1935), Cyrulik Warszawski (sez. 1935/36), 13 rzędów (od grud­nia 1936 do stycznia 1937), Wielka Rewia (sez. 1937/38), Operetka przy ul. Karowej (m.in. reżyserował tu i wy­stępował w grudniu 1937), Cyrulik Warszawski (sez. 1938/39). 4 V 1938 w sali Filharmonii warsz. zorganizo­wany był wieczór jubileuszowy, w czasie którego ob­chodził trzydziestopięciolecie pracy artystycznej. Po wybuchu II wojny świat. znalazł się we Lwowie, gdzie od grudnia 1939 był kierownikiem, reżyserem i akto­rem pol. Lwowskiego Państw. T. Miniatur; t. ten pod jego kier. w sierpniu 1940 wyjechał na tournee po więk­szych miastach ZSRR. W końcu 1940 zespół Miniatur powrócił do Lwowa i występował tu od marca do lata 1941. Od zimy 1941 T. występował w zespole przy Armii Polskiej w ZSRR (m.in. w Buzułuku) a w 1942 z wojskiem pod dowództwem gen. W. Andersa wyruszył na Bliski Wschód, do Iranu, Iraku, Syrii, Palestyny, następnie do Egiptu, Włoch, stale występując w przed­stawieniach dla pol. jednostek frontowych. Po II woj­nie świat. zamieszkał w USA, gdzie przebywał do zgo­nu.

Był jedną z najbardziej znanych postaci pol. kabaretu w okresie międzywojennym, przede wszystkim ze wzglę­du na swoją wszechstronną działalność w tej dziedzinie. Przystojny, elegancki, nawet wytworny, był dob­rym piosenkarzem, aktorem (przede wszystkim wyko­nawcą skeczów, w których odtwarzał role elegantów i typy żydowskie), także dowcipnym, inteligentnym kon­feransjerem. Poza występami na scenach kabareto­wych i rewiowych, był wykonawcą postaci charakterystyczno-komicznych w komediach i operetkach; grał m.in. takie role jak: Nieciuszko (Aktorki), Impresario (Faworyt), Homer (Piękna Galatea), Książę (Czar wal­ca). Był wreszcie kierownikiem artyst. i lit. wielu scenek i reżyserem programów kabaretowych, rewii, operetek. Równocześnie zdobył dużą popularność jako autor zna­komitych tekstów piosenek kabaretowych (m.in. szla­giery: Na Czerniakowskiej, Madame Loulou, Jak się nie ma co się lubi), skeczów, tekstów satyrycznych, grote­sek, wodewilów; był autorem librett i adaptatorem ope­retek i wodewilów (np. Dzidzia, Jak bal to bal, Hrabina Tłomok, czyli Maman Gri-Gri, Szaleństwo Coletty, Czar walca).

Wybitne stanowisko zdobył sobie także w filmie pol., z którym stale współpracował w 1916-39 jako aktor, re­żyser i autor scenariuszy. W wielu filmach grał, kilka­naście reżyserował lub współpracował przy ich realiza­cji (np. Paskarze, Pan konsul Pomeranc, Ada to nie wy­pada, Parada Warszawy, Ułan księcia Józefa, Książątko, Zapomniana melodia; był też autorem scenariuszy wie­lu popularnych filmów.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973


Źródła:
1)

aktor, pio­senkarz, reżyser, dyr. teatru, autor tekstów piosenek

Właściwie Konrad Runowiecki Był mężem Zuli Pogorzelskiej. Ukończył szkołę handlową Zgromadzenia Kupców w Warszawie. Początkowo pracował w dzien­nikarstwie. W 1909 wstąpił do Szkoły Aplikacyjnej w Warszawie. W 1909-10 współpracował z warsz. kaba­retem lit. „Momus”, początkowo jako autor tekstów piosenek, a następnie także jako aktor. W 1910-11 wy­stępował w zespole H. Czarneckiego, m.in. w Płocku, Lublinie, Ciechocinku, potem na scenie łódz. t. Bi-Ba-Bo. W 1909-14 jako dziennikarz współpracował m.in. z „Gazetą Łódzką” i „Nowym Kurierem Łódzkim”, redagował „Tygodnik Śmiechu”. W 1914 powrócił na stałe do Warszawy i w sez. 1914/15 występował w T. Komedia przy ul. Chmielnej, w sez. 1915/16 był kon­feransjerem w t. Miraż, od stycznia do marca 1916 wy­stępował i reżyserował w T. Nowoczesnym, a od maja do sierpnia tego roku w kabarecie „Chochoł” w ogro­dzie Bagatela. W 1917-18 pracował jako autor, reżyser i aktor w t. Czarny Kot, następnie w t. Miraż (sez. 1918 /19), a od otwarcia w kwietniu 1919 t. Qui Pro Quo sta­le na tej scenie do 1923. W 1922 okresowo występował też w t. Wodewil. W sez. 1923/24 był kierownikiem artyst. kabaretu „Stańczyk”, a w czerwcu 1924 występo­wał w T. Nowości. Na sez. 1924/25 powrócił do t. Qui Pro Quo. Od września 1925 przez sez. 1925/26 i pół sez. 1926/27 był kierownikiem artyst. t. Perskie Oko, w sez. 1927/28 reżyserował rewie w T. Nowości. Latem 1928 odbył z małym zespołem (m.in. z Z. Pogorzelską, L. Sempolińskim) tournee po wielu miastach (występy m.in. w Lublinie, Kowlu, Łucku, Równem, Pińsku, Dubnie, Baranowiczach, Lidzie, Wilnie, Grodnie, Bia­łymstoku). W 1928-31 znowu należał do zespołu t. Qui Pro Quo, a w 1931-33 do zespołu t. Banda. Następnie pracował w teatrzykach: Rex (czerwiec 1933), Cygane­ria (sez. 1933/34), Stara Banda (od czerwca 1934 i w sez. 1934/35), Hollywood (od lipca do listopada 1935), Cyrulik Warszawski (sez. 1935/36), 13 rzędów (od grud­nia 1936 do stycznia 1937), Wielka Rewia (sez. 1937/38), Operetka przy ul. Karowej (m.in. reżyserował tu i wy­stępował w grudniu 1937), Cyrulik Warszawski (sez. 1938/39). 4 V 1938 w sali Filharmonii warsz. zorganizo­wany był wieczór jubileuszowy, w czasie którego ob­chodził trzydziestopięciolecie pracy artystycznej. Po wybuchu II wojny świat. znalazł się we Lwowie, gdzie od grudnia 1939 był kierownikiem, reżyserem i akto­rem pol. Lwowskiego Państw. T. Miniatur; t. ten pod jego kier. w sierpniu 1940 wyjechał na tournee po więk­szych miastach ZSRR. W końcu 1940 zespół Miniatur powrócił do Lwowa i występował tu od marca do lata 1941. Od zimy 1941 T. występował w zespole przy Armii Polskiej w ZSRR (m.in. w Buzułuku) a w 1942 z wojskiem pod dowództwem gen. W. Andersa wyruszył na Bliski Wschód, do Iranu, Iraku, Syrii, Palestyny, następnie do Egiptu, Włoch, stale występując w przed­stawieniach dla pol. jednostek frontowych. Po II woj­nie świat. zamieszkał w USA, gdzie przebywał do zgo­nu.

Był jedną z najbardziej znanych postaci pol. kabaretu w okresie międzywojennym, przede wszystkim ze wzglę­du na swoją wszechstronną działalność w tej dziedzinie. Przystojny, elegancki, nawet wytworny, był dob­rym piosenkarzem, aktorem (przede wszystkim wyko­nawcą skeczów, w których odtwarzał role elegantów i typy żydowskie), także dowcipnym, inteligentnym kon­feransjerem. Poza występami na scenach kabareto­wych i rewiowych, był wykonawcą postaci charakterystyczno-komicznych w komediach i operetkach; grał m.in. takie role jak: Nieciuszko (Aktorki), Impresario (Faworyt), Homer (Piękna Galatea), Książę (Czar wal­ca). Był wreszcie kierownikiem artyst. i lit. wielu scenek i reżyserem programów kabaretowych, rewii, operetek. Równocześnie zdobył dużą popularność jako autor zna­komitych tekstów piosenek kabaretowych (m.in. szla­giery: Na Czerniakowskiej, Madame Loulou, Jak się nie ma co się lubi), skeczów, tekstów satyrycznych, grote­sek, wodewilów; był autorem librett i adaptatorem ope­retek i wodewilów (np. Dzidzia, Jak bal to bal, Hrabina Tłomok, czyli Maman Gri-Gri, Szaleństwo Coletty, Czar walca).

Wybitne stanowisko zdobył sobie także w filmie pol., z którym stale współpracował w 1916-39 jako aktor, re­żyser i autor scenariuszy. W wielu filmach grał, kilka­naście reżyserował lub współpracował przy ich realiza­cji (np. Paskarze, Pan konsul Pomeranc, Ada to nie wy­pada, Parada Warszawy, Ułan księcia Józefa, Książątko, Zapomniana melodia; był też autorem scenariuszy wie­lu popularnych filmów.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *