Kilar Neonilla

Kilar Neonilla
Data urodzenia:
1906-11-08 Rakowiec k. Lwowa
Data śmierci:
1993-02-21 Katowice

aktorka,reżyserka;

Właściwie Neonilla Aniela Kilar z domu Batik, 2° v. Graziadio, pseud. Krzywiecka, też Kilar – Krzywiecka. Była córką Onufrego Batika i Anny z Krzywieckich; żoną lekarza Jana Franciszka Kilara (ślub 1925), potem aktora i dyr. teatru Antoniego Graziadio, matką światowej sławy kompozytora Wojciecha Kilara. We Lwowie ukończyła szkołę średnią, a w 1932-35 była słuchaczką kursów dram. prowadzonych przez W. Siemaszkową, później przez J. Strachockiego, przy Konserwatorium Pol. Tow. Muzycznego. W 1935-36 brała udział w objazdach T. Pokucko-Podolskiego z siedzibą w Stanisławowie, pod kier. Z. Łozińskiej, odwiedzając ponad 40 miejscowości woj. stanisławowskiego, tarnopolskiego, lwowskiego i krakowskiego. W 1936 zdała w Warszawie egzamin dla eksternistów na Wydz. Sztuki Aktorskiej PIST-u i, jak podawała, grała dorywczo na scenach warsz. i lwowskich. W czasie II wojny światowej, przeżyła we Lwowie okupację ros. i niem.; w 1940-41 kontynuowała studia w ukr. szkole dramatycznej. W 1944 wyjechała do Rzeszowa, gdzie rozpoczęła występy w T. Ziemii Rzeszowskiej i pod okiem Siemaszkowej, przygotowywała się do zawodu reżyserki. ,,Była drugą – zaraz po Siemaszkowej – gwiazdą rzeszowskiego zespołu, zdolną tragiczką” (A. Kaszuba). Do końca sez. 1948/49 grała tu główne role w dramatach Słowackiego: Balladynę, Amelię w Mazepie, Marię Stuart (reż. z Siemaszkową). W roli Balladyny, zdaniem krytyków, ,,potrafiła odsłonić dramat, jaki się toczy w duszy bohaterki, jej tragizm, ale pokazała też dumną, pełną dostojeństwa postawę bezwzględnej królowej” (Dziennik Rzeszowski, 1945). Zagrała Siostrę Wayland (Święty płomień), Podstolinę (w bijącej rekordy powodzenia Zemście), Mrs Mary Jacobs (Wyspa pokoju). Podobała się w lekkim repertuarze, np.  jako Gloria Mill (Jaś u raju bram, we własnej reż.), a ,,swoim niskim altem przypominała wampy z filmów w stylu Marleny czy Ordonki”, ,,grała z umiarem, śpiewała muzykalnie” (Dziennik Rzeszowski, 1946). Reżyserowała głównie komedie: Cały dzień bez kłamstwa, Ich dwóch, Szkarłatne róże, Klub kawalerów, Męża i żonę oraz dramat Rozdroże miłości (z K. Biernackim). Używała podwójnego nazwiska Kilar-Krzywiecka. W sez. 1949/50-1951/52, 1953/54 i 1954/55 była aktorką T. Śląskiego w Katowicach, gdzie zagrała m.in. Katarzynę (Romans z wodewilu), Olgę (Obcy cień)- 1950; Pulcherię (Dom otwarty, 1953). W 1952/53 występowała w T. Ziemi Opolskiej w Opolu jako Wanda Ogrodzka (Grzech) i Berta Sonnenbruch (Niemcy). Od 1 VII 1955 do końca sez. 1961/62 była zaangażowana w T. Zagłębia w Sosnowcu, gdzie grała swe najlepsze role takie jak: Pani Dobrójska (Śluby panieńskie), Helena (Lekkomyślna siostra), Horodniczyna (Rewizor) – 1955; Gurmyska (Las), Megiera (Androkles i lew)- 1956; Klimina (Wesele, 1957); Orgonowa (Damy i huzary), Fiokła (Ożenek), Gwinona (Lilla Weneda)- 1959; Pani de Sotenville (Mąż pognębiony), Hrabina Rostowa (Wojna i pokój)- 1961; Szambelanowa (Pan Jowialski, 1962). W sez. 1962/63- 1967/68 występowała znów w T. Śląskim, w rolach: Poncii (Dom Bernardy Alby), Orgonowej (Straszny dworek), Gospodyni (Wesele)- 1964; Panny Prism (Mój brat niepoprawny) i ponownie Szambelanowej – 1965. W 1968 przeszła na emeryturę.

Źródło : Słownik Biograficzny Teatru Polskiego t.III 1910-2000 A-Ł Warszawa 2017


Źródła:
1)

aktorka,reżyserka;

Właściwie Neonilla Aniela Kilar z domu Batik, 2° v. Graziadio, pseud. Krzywiecka, też Kilar – Krzywiecka. Była córką Onufrego Batika i Anny z Krzywieckich; żoną lekarza Jana Franciszka Kilara (ślub 1925), potem aktora i dyr. teatru Antoniego Graziadio, matką światowej sławy kompozytora Wojciecha Kilara. We Lwowie ukończyła szkołę średnią, a w 1932-35 była słuchaczką kursów dram. prowadzonych przez W. Siemaszkową, później przez J. Strachockiego, przy Konserwatorium Pol. Tow. Muzycznego. W 1935-36 brała udział w objazdach T. Pokucko-Podolskiego z siedzibą w Stanisławowie, pod kier. Z. Łozińskiej, odwiedzając ponad 40 miejscowości woj. stanisławowskiego, tarnopolskiego, lwowskiego i krakowskiego. W 1936 zdała w Warszawie egzamin dla eksternistów na Wydz. Sztuki Aktorskiej PIST-u i, jak podawała, grała dorywczo na scenach warsz. i lwowskich. W czasie II wojny światowej, przeżyła we Lwowie okupację ros. i niem.; w 1940-41 kontynuowała studia w ukr. szkole dramatycznej. W 1944 wyjechała do Rzeszowa, gdzie rozpoczęła występy w T. Ziemii Rzeszowskiej i pod okiem Siemaszkowej, przygotowywała się do zawodu reżyserki. ,,Była drugą – zaraz po Siemaszkowej – gwiazdą rzeszowskiego zespołu, zdolną tragiczką” (A. Kaszuba). Do końca sez. 1948/49 grała tu główne role w dramatach Słowackiego: Balladynę, Amelię w Mazepie, Marię Stuart (reż. z Siemaszkową). W roli Balladyny, zdaniem krytyków, ,,potrafiła odsłonić dramat, jaki się toczy w duszy bohaterki, jej tragizm, ale pokazała też dumną, pełną dostojeństwa postawę bezwzględnej królowej” (Dziennik Rzeszowski, 1945). Zagrała Siostrę Wayland (Święty płomień), Podstolinę (w bijącej rekordy powodzenia Zemście), Mrs Mary Jacobs (Wyspa pokoju). Podobała się w lekkim repertuarze, np.  jako Gloria Mill (Jaś u raju bram, we własnej reż.), a ,,swoim niskim altem przypominała wampy z filmów w stylu Marleny czy Ordonki”, ,,grała z umiarem, śpiewała muzykalnie” (Dziennik Rzeszowski, 1946). Reżyserowała głównie komedie: Cały dzień bez kłamstwa, Ich dwóch, Szkarłatne róże, Klub kawalerów, Męża i żonę oraz dramat Rozdroże miłości (z K. Biernackim). Używała podwójnego nazwiska Kilar-Krzywiecka. W sez. 1949/50-1951/52, 1953/54 i 1954/55 była aktorką T. Śląskiego w Katowicach, gdzie zagrała m.in. Katarzynę (Romans z wodewilu), Olgę (Obcy cień)- 1950; Pulcherię (Dom otwarty, 1953). W 1952/53 występowała w T. Ziemi Opolskiej w Opolu jako Wanda Ogrodzka (Grzech) i Berta Sonnenbruch (Niemcy). Od 1 VII 1955 do końca sez. 1961/62 była zaangażowana w T. Zagłębia w Sosnowcu, gdzie grała swe najlepsze role takie jak: Pani Dobrójska (Śluby panieńskie), Helena (Lekkomyślna siostra), Horodniczyna (Rewizor) – 1955; Gurmyska (Las), Megiera (Androkles i lew)- 1956; Klimina (Wesele, 1957); Orgonowa (Damy i huzary), Fiokła (Ożenek), Gwinona (Lilla Weneda)- 1959; Pani de Sotenville (Mąż pognębiony), Hrabina Rostowa (Wojna i pokój)- 1961; Szambelanowa (Pan Jowialski, 1962). W sez. 1962/63- 1967/68 występowała znów w T. Śląskim, w rolach: Poncii (Dom Bernardy Alby), Orgonowej (Straszny dworek), Gospodyni (Wesele)- 1964; Panny Prism (Mój brat niepoprawny) i ponownie Szambelanowej – 1965. W 1968 przeszła na emeryturę.

Źródło : Słownik Biograficzny Teatru Polskiego t.III 1910-2000 A-Ł Warszawa 2017

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *