Martini Janina

Martini Janina
Data urodzenia:
1907-06-02 Kraków
Data śmierci:
1980-05-16 Warszawa

aktorka;

Właściwie Janina Jadwiga Mikołajczyk, zamężna Borowska. Była córką Józefa Mikołajczyka, urzędnika Uniw. Jagiell., i Józefy z Martiniaków, nauczycielki, żoną  Karola Borowskiego (ślub w 1947). Podawane po II wojnie świat. (także w akcie zgonu) data i miejsce uro­dzenia (2 VI 1915 Lwów) nie są prawdziwe. Roz­poczęła naukę tańca w szkole T. Wysockiej, ale wkrótce porzuciła szkołę; przygotowywała się do zawodu aktorki pod kier. K. Borowskiego i W. Horzycy. W czerwcu 1929 zdała egzamin ZASP-u. W sez. 1929/30 występowała w T. Miejskim w Łodzi; w sez. 1930/31 w T. Miejskim w Bydgoszczy, gdzie pozostała w zrzeszeniu aktorów na sez. nast., choć w listopadzie 1931 grała w T. Małym w Warszawie, a od lutego 1932 w T. Miejskich we Lwowie. W t. lwow. pracowała do sez. 1935/36 i z ich zespołem występowała m.in. w Krakowie (lipiec 1933 i 1934) i Przemyślu (marzec 1935). W styczniu 1934 zagrała gościnnie w T. Małym w Warszawie. W sez. 1936/37 i 1937/38 występowała w warsz. T. Letnim. W sez. 1938/39 była aktorką T. im. Wyspiańskiego w Katowicach. Podczas oku­pacji niem. pracowała jako kelnerka w Warszawie, w 1942 była więziona. W 1944 lub na pocz. 1945 znalazła się w Lublinie, gdzie występowała w radiu, a od wiosny 1945 i w sez. 1945/46 w T. Miejskim. Równocześnie, od grudnia 1945 rozpoczęła współ­pracę z t. poznańskimi; w sez. 1946/47 występowała w T. Nowym i Polskim. W tych latach brała też udział w objazdach, np. z przygotowanym w Po­znaniu przedstawieniem Świt, dzień i noc (z A. Dzwonkowskim). Od sez. 1947/48 była w zespole Miejskich T. Dramatycznych w Warszawie, od 1949 T. Powszechnego, a od 1969 T. Narodowego. W poł. l. pięćdziesiątych ukończyła historię sztuki na Uniw. Warszawskim. Od 1 I 1976 przeszła na emeryturę.

Była obdarzona scen. urodą w typie południowym, temperamentem i wdziękiem, czasem zbyt ekspo­nowanym. W 1. trzydziestych grała role komedio­wych amantek, a także liryczno-dramatyczne. Szcze­gólnie często obsadzana w t. lwow. za dyrekcji W. Horzycy, występowała tam m.in. jako: Ola (Szczęście od jutra), Kleopatra (Cezar i Kleopatra), Michasia (Michasia i jej matka), Isia (Wesele), Fanny (tyt.), Jadzia (Mój kochany głuptasek), Zośka (Przeprowadzka), Orcio (Nie-Boska komedia), Gerti (Trafika pani generałowej). Głośnym jej sukcesem była Manuela (Dziewczęta w mundurkach). W t. warsz. grała m.in. Zosię (Ten i tamten) i Anielę (Ćwiartka papieru), w Katowicach Helenę (Żabusia) i Solange (Lato w Nohant). Po II wojnie świat., a zwłaszcza w 1. pięćdziesiątych, występowała rzadko, ale były to z reguły duże role: Ona (Freuda teoria snów), Tekla (Wąsy i peruka), Zuzanna (Wesele Figara), Antosia (Chory z urojenia), Lola (Strzały na ulicy Długiej), Larissa (Panna bez posagu), Kró­lowa (Hamlet) i tyt. w Mirandolinie. W tej ostatniej roli chwalono ją w 1952 i podczas gościnnych występów w Lublinie w 1954, za precyzję wyko­nania, uwodzicielski wdzięk i ludowy temperament, w 1960 zaś, podczas gościnnych występów w T. im. Jaracza w Łodzi, tę samą rolę uznano za po­myłkę obsadową, ponieważ „chłodna, wyważona dystynkcja aktorki, operującej zresztą dobrą techni­ką, pozbawiła sztukę niezbędnej ludowej werwy” (S. Kaszyński).

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994


Źródła:
1)

aktorka;

Właściwie Janina Jadwiga Mikołajczyk, zamężna Borowska. Była córką Józefa Mikołajczyka, urzędnika Uniw. Jagiell., i Józefy z Martiniaków, nauczycielki, żoną  Karola Borowskiego (ślub w 1947). Podawane po II wojnie świat. (także w akcie zgonu) data i miejsce uro­dzenia (2 VI 1915 Lwów) nie są prawdziwe. Roz­poczęła naukę tańca w szkole T. Wysockiej, ale wkrótce porzuciła szkołę; przygotowywała się do zawodu aktorki pod kier. K. Borowskiego i W. Horzycy. W czerwcu 1929 zdała egzamin ZASP-u. W sez. 1929/30 występowała w T. Miejskim w Łodzi; w sez. 1930/31 w T. Miejskim w Bydgoszczy, gdzie pozostała w zrzeszeniu aktorów na sez. nast., choć w listopadzie 1931 grała w T. Małym w Warszawie, a od lutego 1932 w T. Miejskich we Lwowie. W t. lwow. pracowała do sez. 1935/36 i z ich zespołem występowała m.in. w Krakowie (lipiec 1933 i 1934) i Przemyślu (marzec 1935). W styczniu 1934 zagrała gościnnie w T. Małym w Warszawie. W sez. 1936/37 i 1937/38 występowała w warsz. T. Letnim. W sez. 1938/39 była aktorką T. im. Wyspiańskiego w Katowicach. Podczas oku­pacji niem. pracowała jako kelnerka w Warszawie, w 1942 była więziona. W 1944 lub na pocz. 1945 znalazła się w Lublinie, gdzie występowała w radiu, a od wiosny 1945 i w sez. 1945/46 w T. Miejskim. Równocześnie, od grudnia 1945 rozpoczęła współ­pracę z t. poznańskimi; w sez. 1946/47 występowała w T. Nowym i Polskim. W tych latach brała też udział w objazdach, np. z przygotowanym w Po­znaniu przedstawieniem Świt, dzień i noc (z A. Dzwonkowskim). Od sez. 1947/48 była w zespole Miejskich T. Dramatycznych w Warszawie, od 1949 T. Powszechnego, a od 1969 T. Narodowego. W poł. l. pięćdziesiątych ukończyła historię sztuki na Uniw. Warszawskim. Od 1 I 1976 przeszła na emeryturę.

Była obdarzona scen. urodą w typie południowym, temperamentem i wdziękiem, czasem zbyt ekspo­nowanym. W 1. trzydziestych grała role komedio­wych amantek, a także liryczno-dramatyczne. Szcze­gólnie często obsadzana w t. lwow. za dyrekcji W. Horzycy, występowała tam m.in. jako: Ola (Szczęście od jutra), Kleopatra (Cezar i Kleopatra), Michasia (Michasia i jej matka), Isia (Wesele), Fanny (tyt.), Jadzia (Mój kochany głuptasek), Zośka (Przeprowadzka), Orcio (Nie-Boska komedia), Gerti (Trafika pani generałowej). Głośnym jej sukcesem była Manuela (Dziewczęta w mundurkach). W t. warsz. grała m.in. Zosię (Ten i tamten) i Anielę (Ćwiartka papieru), w Katowicach Helenę (Żabusia) i Solange (Lato w Nohant). Po II wojnie świat., a zwłaszcza w 1. pięćdziesiątych, występowała rzadko, ale były to z reguły duże role: Ona (Freuda teoria snów), Tekla (Wąsy i peruka), Zuzanna (Wesele Figara), Antosia (Chory z urojenia), Lola (Strzały na ulicy Długiej), Larissa (Panna bez posagu), Kró­lowa (Hamlet) i tyt. w Mirandolinie. W tej ostatniej roli chwalono ją w 1952 i podczas gościnnych występów w Lublinie w 1954, za precyzję wyko­nania, uwodzicielski wdzięk i ludowy temperament, w 1960 zaś, podczas gościnnych występów w T. im. Jaracza w Łodzi, tę samą rolę uznano za po­myłkę obsadową, ponieważ „chłodna, wyważona dystynkcja aktorki, operującej zresztą dobrą techni­ką, pozbawiła sztukę niezbędnej ludowej werwy” (S. Kaszyński).

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *