Sokołowska Janina

Sokołowska Janina
Data urodzenia:
1900-06-07 Warszawa
Data śmierci:
1992-05-05 Warszawa

tancerka, śpiewaczka, aktorka;

Była córką Aleksandra S. i Władysławy z Rudnickich, właścicieli niewielkiego sklepu spożywczego w Warszawie; żona aktora  Stanisława Żeleńskiego (ślub 9 X 1948 w Warszawie). Ukończyła Szkołę Baletową przy warsz. T. Wielkim; od 1919 uczyła się też śpiewu na lekcjach u S. Dobrowolskiej, a potem w Szkole Operowej S. Boguckiego. W balecie WTR występowała już od 1913, m.in. tańczyła w T. Nowości w Potężnym sojuszu (1914), później nadal na scenach warsz. m.in. w t. Chochoł przy Bagateli (1916), w T. Nowości w Krysi leśniczance (1918) oraz w Dolinie Szwajcarskiej (1918-19), gdzie zyskała uznanie szczególnie w tańcach charakterystycznych. W sez. 1920/21 była w zespole operetkowym T. Powszechnego Powszechnego w w Krakowie. W 1921 w T. Letnim w Warszawie zadebiutowała jako wodewilistka w Polskiej krwi. Wkrótce zdobyła popularność jako gwiazda rewii i operetki warszawskiej. W 1921-30 odnosila sukcesy na scenie T. Nowości: spiewała i tańczyła, np. taniec hinduski w Kapłance ognia, a jedną z pierwszych jej ról byta Partenis (Piękna Helena), potem Rizzi (Księżna czardaszka), Adela (Zemsta nietoperza), Jolanta (Cygańska milość), Bella (Paganini), Kora (Piękność z Nowego Jorku), Lissy (Księżniczka w masce). Występowała także w t. Wodewil, np. jako Tilly, potem Lola (Szalona Lola), Belotta (Madame Pompadour), Marietta (Dede), Molly (Najpiękniejsza z kobiet), Liza (Hrabina Marica); w tej ostatniej roli ,,sprawiła miłą niespodziankę, bowiem do znanych już walorów przybył jej jeszcze jeden: humor” (L. Brodziński). W 1925-28 występowała w T. Niewiarowskiej, potem T. Messal-Niewiarowskiej, np. jako Blanka (Księżniczka Ilica) i z zespołem tego t. w Bydgoszczy w tyt. roli Madame X (1928). Po powrocie do Warszawy, w 1928-33 występowała w rewiach w t. Morskie Oko (być może w 1929 w T. Polskim jako Królowa matka w Boleslawie Smiałym). W 1931 W t. Mignon, Wesoły Wieczór, w 1932 w T. Ateneum w roli Mrs Harris w Czarnym getcie. W 1935 wzięła udział w słynnym widowisku Gwiazdy areny (jako Dyrektorowa Lencowa) w Cyrku przy ul. Ordynackiej. W 1935-36 wystepowała w t. Hollywood, w 1936-38 w t. Wielkia Rewia, w 1938-39 w t. Buffo. ,,Przystojna, dobrze zbudowana, postawna” (M. Śliwińska), wg sprawozdawcy ,,Tygodnika Ilustrowanego” była ulubienicą publiczności i święciła w tych latach największe triumfy. Grała m.in.: Józię (Pst! Janie), Damę z temperamentem (Całus i  nic więcej),  Dziunię Pstrąg (Podwójne życie panny Leny), Fryderykę von Istenburg (Czar walca), Martie (Rozówdka), Weronikę (Porwanie Sabinek). Z zespołemi operetkowymi odwiedzała inne miasta, np. z  J. Winiaszkiewiczem w grudniu 1926 i pocz. stycznia 1927 występowała w t. Operetka-Wodewil w Wilnie, potem z tymże oraz M. Domosławskim w Płocku, od czerwca 1927 znów w Wilnie w T. Letnim pod kier. Winiaszkiewicza. W sierpniu 1927 występowała w tyt. rolach w operetkach:  Królowa kina oraz Dziewczę z Holandii, np. na Wołyniu (Łuck, Krzemieniec, Dubno, Równe), w 1928 we Włocławku, w  sierpniu 1929 z zespołem aktorów warsz. w Kielcach, potem w Wilnie, a w październiku t.r. w Przemyślu, w lipcu i sierpniu 1931 w Wilnie, zaproszona do udziału w rewii Eulalia z Portugalii w T. Letnim, nast. w programach rewiowych podczas gośc. wystepów zespołu aktorów warsz. pod kier. L.Sempolińskiego. We wrześniu 1931 odwiedziła ponownie Kielce z zespołem warsz. t. Morskie Oko i rewią Przeboje Warszawy. W sez. letnich 1934 i 1936 występowała w T. Bagatela w Łodzi. W sez. 1936/37 w T. im. Słowackiego w Krakowie jako Artemiza (Krawiec w zamku). W latach II wojny świat. i okupacji niem. była kelnerką w aktorskiej kawiarni ,,Jacht Klub” w Warszawie. Po powstaniu znalazła się w obozie w Pruszkowie, skąd dotarla do Zakopanego. Po wojnie pocz. mieszkała w Krakowie, gdzie uczestniczyła w imprezach objazdowych, potem wróciła do Warszawy. Od sez. 1945/46, przez ponad ćwierć wieku, była cenioną aktorką T. Polskiego. Grała na tej scenie oraz w T. Kameralnym, m.in.: Mayową (Papuga, 1946), Teresę (Odwety, 1948), Szambelanową (Krzyk jarzębiny, 1949), Wuliczkę (Grzech, 1951), Małgorzatę (Horsztyński, 1953), Matuszkę (Lubow Jarowaja, 1954), Zofię Sworzeniową (Dom kobiet, 1955), Wdowę Heksenszus (Porfirion Osielek, 1958), Poncię (Dom Bernardy Alby, 1959), Wdowę (Ich czworo, 1960), Anarde (Pies ogrodika, 1964), Berte (Hedda Gabler, 1966). Z końcem sez. 1971/72 przeszła na emeryturę. W 1936-39 wystąpiła w niewielkich rolach w siedmiu filmach; po wojnie w 1957-70 w kilku filmach i telew. serialach.

Źródło : Słownik Biograficzny Teatru Polskiego t.III 1910-2000 M-Ż Warszawa 2017


Źródła:
1)

tancerka, śpiewaczka, aktorka;

Była córką Aleksandra S. i Władysławy z Rudnickich, właścicieli niewielkiego sklepu spożywczego w Warszawie; żona aktora  Stanisława Żeleńskiego (ślub 9 X 1948 w Warszawie). Ukończyła Szkołę Baletową przy warsz. T. Wielkim; od 1919 uczyła się też śpiewu na lekcjach u S. Dobrowolskiej, a potem w Szkole Operowej S. Boguckiego. W balecie WTR występowała już od 1913, m.in. tańczyła w T. Nowości w Potężnym sojuszu (1914), później nadal na scenach warsz. m.in. w t. Chochoł przy Bagateli (1916), w T. Nowości w Krysi leśniczance (1918) oraz w Dolinie Szwajcarskiej (1918-19), gdzie zyskała uznanie szczególnie w tańcach charakterystycznych. W sez. 1920/21 była w zespole operetkowym T. Powszechnego Powszechnego w w Krakowie. W 1921 w T. Letnim w Warszawie zadebiutowała jako wodewilistka w Polskiej krwi. Wkrótce zdobyła popularność jako gwiazda rewii i operetki warszawskiej. W 1921-30 odnosila sukcesy na scenie T. Nowości: spiewała i tańczyła, np. taniec hinduski w Kapłance ognia, a jedną z pierwszych jej ról byta Partenis (Piękna Helena), potem Rizzi (Księżna czardaszka), Adela (Zemsta nietoperza), Jolanta (Cygańska milość), Bella (Paganini), Kora (Piękność z Nowego Jorku), Lissy (Księżniczka w masce). Występowała także w t. Wodewil, np. jako Tilly, potem Lola (Szalona Lola), Belotta (Madame Pompadour), Marietta (Dede), Molly (Najpiękniejsza z kobiet), Liza (Hrabina Marica); w tej ostatniej roli ,,sprawiła miłą niespodziankę, bowiem do znanych już walorów przybył jej jeszcze jeden: humor” (L. Brodziński). W 1925-28 występowała w T. Niewiarowskiej, potem T. Messal-Niewiarowskiej, np. jako Blanka (Księżniczka Ilica) i z zespołem tego t. w Bydgoszczy w tyt. roli Madame X (1928). Po powrocie do Warszawy, w 1928-33 występowała w rewiach w t. Morskie Oko (być może w 1929 w T. Polskim jako Królowa matka w Boleslawie Smiałym). W 1931 W t. Mignon, Wesoły Wieczór, w 1932 w T. Ateneum w roli Mrs Harris w Czarnym getcie. W 1935 wzięła udział w słynnym widowisku Gwiazdy areny (jako Dyrektorowa Lencowa) w Cyrku przy ul. Ordynackiej. W 1935-36 wystepowała w t. Hollywood, w 1936-38 w t. Wielkia Rewia, w 1938-39 w t. Buffo. ,,Przystojna, dobrze zbudowana, postawna” (M. Śliwińska), wg sprawozdawcy ,,Tygodnika Ilustrowanego” była ulubienicą publiczności i święciła w tych latach największe triumfy. Grała m.in.: Józię (Pst! Janie), Damę z temperamentem (Całus i  nic więcej),  Dziunię Pstrąg (Podwójne życie panny Leny), Fryderykę von Istenburg (Czar walca), Martie (Rozówdka), Weronikę (Porwanie Sabinek). Z zespołemi operetkowymi odwiedzała inne miasta, np. z  J. Winiaszkiewiczem w grudniu 1926 i pocz. stycznia 1927 występowała w t. Operetka-Wodewil w Wilnie, potem z tymże oraz M. Domosławskim w Płocku, od czerwca 1927 znów w Wilnie w T. Letnim pod kier. Winiaszkiewicza. W sierpniu 1927 występowała w tyt. rolach w operetkach:  Królowa kina oraz Dziewczę z Holandii, np. na Wołyniu (Łuck, Krzemieniec, Dubno, Równe), w 1928 we Włocławku, w  sierpniu 1929 z zespołem aktorów warsz. w Kielcach, potem w Wilnie, a w październiku t.r. w Przemyślu, w lipcu i sierpniu 1931 w Wilnie, zaproszona do udziału w rewii Eulalia z Portugalii w T. Letnim, nast. w programach rewiowych podczas gośc. wystepów zespołu aktorów warsz. pod kier. L.Sempolińskiego. We wrześniu 1931 odwiedziła ponownie Kielce z zespołem warsz. t. Morskie Oko i rewią Przeboje Warszawy. W sez. letnich 1934 i 1936 występowała w T. Bagatela w Łodzi. W sez. 1936/37 w T. im. Słowackiego w Krakowie jako Artemiza (Krawiec w zamku). W latach II wojny świat. i okupacji niem. była kelnerką w aktorskiej kawiarni ,,Jacht Klub” w Warszawie. Po powstaniu znalazła się w obozie w Pruszkowie, skąd dotarla do Zakopanego. Po wojnie pocz. mieszkała w Krakowie, gdzie uczestniczyła w imprezach objazdowych, potem wróciła do Warszawy. Od sez. 1945/46, przez ponad ćwierć wieku, była cenioną aktorką T. Polskiego. Grała na tej scenie oraz w T. Kameralnym, m.in.: Mayową (Papuga, 1946), Teresę (Odwety, 1948), Szambelanową (Krzyk jarzębiny, 1949), Wuliczkę (Grzech, 1951), Małgorzatę (Horsztyński, 1953), Matuszkę (Lubow Jarowaja, 1954), Zofię Sworzeniową (Dom kobiet, 1955), Wdowę Heksenszus (Porfirion Osielek, 1958), Poncię (Dom Bernardy Alby, 1959), Wdowę (Ich czworo, 1960), Anarde (Pies ogrodika, 1964), Berte (Hedda Gabler, 1966). Z końcem sez. 1971/72 przeszła na emeryturę. W 1936-39 wystąpiła w niewielkich rolach w siedmiu filmach; po wojnie w 1957-70 w kilku filmach i telew. serialach.

Źródło : Słownik Biograficzny Teatru Polskiego t.III 1910-2000 M-Ż Warszawa 2017

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *