aktor; reżyser;

Właściwie Kazimierz Antoni Knobelsdorf. Był synem Franciszka Knobelsdorfa, oficjalisty dworskiego, i Felicji ze Szpiganowiczów, mężem aktorki Marii Seroczyńskiej; pod koniec życia ożenił się z Barbarą z Jóźwiaków, 1° v. Leszczewską. W 1916-18 służył w wojsku ros., od 1918 w wojsku pol. (od maja 1920 podporucznik). W 1921 kształcił się w Warsz. Szkole Dram.; w 1923 ukończył Oddział Dram. przy Konserwatorium Muzycznym. W sez. 1923/24 został przyjęty do zespołu Reduty i występował (pod nazwiskiem Knobelsdorf) m.in. jako Adolf (Dom otwarty) i Lażansky (Turoń). Na sez. 1924/25 zaangażował się wraz z grupą redutowców do T. im. Słowackiego w Krakowie, gdzie grał m.in. Gastona (Prawo pocałunku), Jaśka (Zaczarowane ko­ło), Niła (Mieszczanie). Następnie wrócił do Reduty i w sez. 1925/26 występował w Wilnie i objazdach, m.in. w rolach: Przełęckiego (Uciekła mi przepió­reczka, dublował J. Osterwę), Gospodarza (Wesele), Muleja (Książę Niezłomny). W sez. 1926/27 był aktorem T. Miejskich we Lwowie. W 1927, wraz z grupą aktorów Reduty pod kier. E. Wiercińskiego, przeniósł się do T. Nowego w Poznaniu, od sez. 1928/29 ponownie występował w wil. Reducie. Na sez. 1930/31 (po raz pierwszy pod nazwiskiem Wilamowski) zaangażował się do T. Miejskiego w Lublinie; w maju 1931 występował (znów jako Knobelsdorf) w T. Ateneum w Warszawie, a w lecie t.r. (jako W.) w warsz. t. Kometa. Pseudonimu używał już do końca życia. W sez. 1931/32-1934/35 był aktorem T. Miejskiego w Bydgoszczy, gdzie w 1934 reżyserował kilka przedstawień. W sez. 1935/36 należał do warsz. zespołu Instytutu Reduty; nast., do wybuchu II wojny świat., występował w T. Polskim i Małym w Warszawie. Od 1936 brał udział w audycjach PR. Podczas okupacji niem. grywał w jawnych t. warsz.: Złoty Ul, Nowości i Komedia (tu też reżyserował); brał również udział w tajnych przedstawieniach Męża i żony w reż. S. Daczyńskiego. W 1945 należał do zespołu T. Miejskiego w Łodzi, reżyserował inaug. przedstawienie Party­zanta w T. Powszechnym (maj 1945) i był wykładowcą Studia Dramatycznego przy T. Miejskim. W lecie 1945 wygłosił referat na ogólnopol. zjeździe pedagogów teatralnych. W sez. 1945/46 wrócił do Warszawy do T. Polskiego, ale na sez. nast. zaan­gażował się do Miejskich T. Dramatycznych. W sez. 1947/48 i 1948/49 był ponownie w Łodzi; grał w T. Wojska Pol., wykładał w PWST. Od 1949 do listopada 1951 występował w T. Współczesnym w Warszawie. W tym okresie grał gościnnie kilka ról w T. Powszechnym w Łodzi. Od grudnia 1951 do końca sez. 1955/56 był w T. Powszechnym w Warszawie, w sez. 1956/57 i 1957/58 w warsz. T. Ludowym (gdzie grał też już w marcu 1956). Od sez. 1958/59 należał do zespołu T. Polskiego w Warszawie; tu 23 XI 1973 obchodził jubileusz pięć­dziesięciu lat pracy artystycznej. W 1975 przeszedł na emeryturę, ale w 1976 grał jeszcze Szeryfa hrab­stwa w Marii Stuart F. Schillera. Od 1953 wystąpił w ok. dwudziestu filmach pol., m.in. grał Stalina w Żołnierzu zwycięstwa. Był jednym z autorów wspomnień umieszczonych w zbiorze „O zespole Reduty 1919-1939”, Warszawa 1970; tłumaczył te­ksty K.S. Stanisławskiego.
Słusznego wzrostu, mocno zbudowany, przystojny, obdarzony w młodości dużym temperamentem scen., był aktorem rzetelnym, mającym w swym dorobku wiele liczących się ról. W t. bydgoskim cieszył się już opinią „aktora wysokiej klasy”; grał m.in. Szczę­snego (Horsztyński), Poetę (Wesele), Posę (Don Carlos). Uchodził za ucznia J. Osterwy. W Reducie zwrócił uwagę recenzentów jako Strełkow (Tamten,1928) i przede wszystkim jako „pełen skupionej powagi i szlachetnego umiaru” (A. Słonimski) Mak-Yks w Pierścieniu wielkiej damy (1936); wg B. Korzeniewskiego „miarą wysiłku włożonego w przy­gotowanie aktorów był dojrzały występ Wilamowskiego” w tej roli. W warsz. T. Polskim grał m.in.: Mikołaja Kopernika (Cezar i człowiek) „dając mu ujmującą prostotę geniuszu” (T. Boy-Żeleński) i „wiele skupionej powagi i żarliwości” (A. Sło­nimski); Księcia Henryka Edwarda (Mała Dorrit) „objawiając się z nieznanej dotąd strony humoru i młodości” (Boy); Jerzego Fanniga (Asmodeusz) „łą­cząc przyjemną powierzchowność ze staranną inter­pretacją swej roli” (J. Parandowski) i Charmidesa (Obrona Ksantypy). Po wojnie grał min.: Gospo­darza w Weselu, które także reżyserował (1946), Goduna (Przełom), Bezsiemionowa (Mieszczanie), Profesora Trubnikowa (Obcy cień), Adwokata Despeaux (Proces K. Berwińskiej), Orgona (Dożywocie), Pastora Mandersa (Upiory), Pantalone (Sługa dwóch panów), Wincentego Krasińskiego (Noc li­stopadowa), Wiktora (Irydion).

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994