Mroziński Jan

Jan Mroziński (program teatralny W promieniach słońca T. Maska, Warszawa, 1942 ) www.encyklopediateatru
Mroziński Jan
Data urodzenia:
1899-08-28 Warszawa
Data śmierci:
1954-04-22 Warszawa

aktor, reżyser, dyrektor teatru;

Właściwie Jan Lineburg. Był synem Wiktora Lineburga i Marii z Czarnowskich, mężem Antoniny Dunajewskiej, potem Stanisławy z Nowickich, historyka teatru. Uczył się w gimn. im. Władysława IV w Warszawie. Od 1913 bral udział w przedstawieniach amatorskich. Później występował w t. warsz. (np. w 1918 w t. Mozaika) i uczęszczał na kursy dramatyczne. Następnie grał w Lublinie, w 1921-22 w T. Miejskim w Bydgoszczy. W 1923-39 pracował w T. Miejskich w Łodzi, gdzie zyskał znaczną popu­larność. Podczas II wojny świat. przebywał w Warsza­wie; występował dorywczo w jawnych t. Nowości i Maska. Po wybuchu powstania warsz. znalazł się na Pradze i już we wrześniu 1944 jako kierownik Referatu Kultury i Sztuki Rady Narodowej Miasta Warszawy przystąpił do organizowania życia teatralnego. 7 X 1944 odbył się pierwszy koncert, w którym M. także ucze­stniczył. Wkrótce utworzył T.M.St. Warszawy; pierw­sza premiera – Majster i czeladnik – odbyła się w listopadzie 1944 w sali kina Syrena przy ul. Inży­nierskiej. W trudnych warunkach pod ostrzałem wojsk niem. wystawiono tam jeszcze Moralność pani Dulskiej. Na początku 1945 zespół objął odnowioną „spo­sobem gospodarczym” salę przy ul. Zamoyskiego (T. Popularny), a w kwietniu tego roku – salę przy ul. Marszałkowskiej 81 (T. Mały). M. kierował zespo­łem do lipca 1945. Później jako inspektor widowisk Rady Narodowej organizował imprezy estradowe w Warszawie, wyjeżdżał też na występy, m.in. do Poznania. W sez. 1946/47 występował w warsz. T. Mu­zycznym, w 1947-48 w T. Nowym. W 1948-51 był aktorem i dyr. Ludowego T. Muzycznego (t. ten, zorganizowany początkowo na zasadzie spółdzielni, w 1949 został upaństwowiony). Od 1951 do końca życia należał do zespołu T. Domu Wojska Polskiego. Ostatnią swą rolę – Pana Rabourdin (Spadkobiercy pana Rabourdin) – zagrał gościnnie w 1953 w T. No­wym. 15 I 1954 obchodził w Ministerstwie Kultury i Sztuki jubileusz czterdziestolecia pracy. „Niewielkie, ale żywe oczy – pisał o nim S. Marczak-Oborski – duży mięsisty nos, wyraziste grube usta, fizjonomia niezwykle ruchliwa; raz rozszerzająca się w nieodparcie zaraźliwym, pełnym pogody uśmiechu, to znów przybierająca wyraz impertynencji i zabawnej pogardy, kiedy indziej ujmująca niekłamaną poczci­wością albo dla odmiany wyrażająca spryt, obłudę czy chciwość”. Ten sam krytyk nazwał M. „artystą ludowym” podkreślając jego „dar natychmiastowego nawiązywania kontaktu z każdym widzem, zamiłowa­nie w tworzeniu postaci bardzo ludzkich i zrozumiałych, odwagę w stosowaniu ostrych środków aktorskich”. Wg H. Szletyńskiego odrębność M. polegała „na przeogromnej i całkowicie własnej sile komicznej, ża­rzącej się temperamentem i skondensowanej równo­cześnie”. Grał takie role jak: Ślaz (Lilla Weneda), Dudka (Sen nocy letniej), Nos (Wesele), Lipner (Ry­wale), Bajdalski (Pan Damazy), Chrypa (Róża), Ojciec (Cudze dziecko), Osip (Rewizor), Suseł (Dorożką po Warszawie), Sapibrzuch (Skalmierzanki), Nonancourt (Słomkowy kapelusz), Dozorca więzienia (Narodziny Figara). Był też popularnym aktorem estradowym, zwłaszcza w monologach i scenkach mimicznych.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973


Źródła:
1)

aktor, reżyser, dyrektor teatru;

Właściwie Jan Lineburg. Był synem Wiktora Lineburga i Marii z Czarnowskich, mężem Antoniny Dunajewskiej, potem Stanisławy z Nowickich, historyka teatru. Uczył się w gimn. im. Władysława IV w Warszawie. Od 1913 bral udział w przedstawieniach amatorskich. Później występował w t. warsz. (np. w 1918 w t. Mozaika) i uczęszczał na kursy dramatyczne. Następnie grał w Lublinie, w 1921-22 w T. Miejskim w Bydgoszczy. W 1923-39 pracował w T. Miejskich w Łodzi, gdzie zyskał znaczną popu­larność. Podczas II wojny świat. przebywał w Warsza­wie; występował dorywczo w jawnych t. Nowości i Maska. Po wybuchu powstania warsz. znalazł się na Pradze i już we wrześniu 1944 jako kierownik Referatu Kultury i Sztuki Rady Narodowej Miasta Warszawy przystąpił do organizowania życia teatralnego. 7 X 1944 odbył się pierwszy koncert, w którym M. także ucze­stniczył. Wkrótce utworzył T.M.St. Warszawy; pierw­sza premiera – Majster i czeladnik – odbyła się w listopadzie 1944 w sali kina Syrena przy ul. Inży­nierskiej. W trudnych warunkach pod ostrzałem wojsk niem. wystawiono tam jeszcze Moralność pani Dulskiej. Na początku 1945 zespół objął odnowioną „spo­sobem gospodarczym” salę przy ul. Zamoyskiego (T. Popularny), a w kwietniu tego roku – salę przy ul. Marszałkowskiej 81 (T. Mały). M. kierował zespo­łem do lipca 1945. Później jako inspektor widowisk Rady Narodowej organizował imprezy estradowe w Warszawie, wyjeżdżał też na występy, m.in. do Poznania. W sez. 1946/47 występował w warsz. T. Mu­zycznym, w 1947-48 w T. Nowym. W 1948-51 był aktorem i dyr. Ludowego T. Muzycznego (t. ten, zorganizowany początkowo na zasadzie spółdzielni, w 1949 został upaństwowiony). Od 1951 do końca życia należał do zespołu T. Domu Wojska Polskiego. Ostatnią swą rolę – Pana Rabourdin (Spadkobiercy pana Rabourdin) – zagrał gościnnie w 1953 w T. No­wym. 15 I 1954 obchodził w Ministerstwie Kultury i Sztuki jubileusz czterdziestolecia pracy. „Niewielkie, ale żywe oczy – pisał o nim S. Marczak-Oborski – duży mięsisty nos, wyraziste grube usta, fizjonomia niezwykle ruchliwa; raz rozszerzająca się w nieodparcie zaraźliwym, pełnym pogody uśmiechu, to znów przybierająca wyraz impertynencji i zabawnej pogardy, kiedy indziej ujmująca niekłamaną poczci­wością albo dla odmiany wyrażająca spryt, obłudę czy chciwość”. Ten sam krytyk nazwał M. „artystą ludowym” podkreślając jego „dar natychmiastowego nawiązywania kontaktu z każdym widzem, zamiłowa­nie w tworzeniu postaci bardzo ludzkich i zrozumiałych, odwagę w stosowaniu ostrych środków aktorskich”. Wg H. Szletyńskiego odrębność M. polegała „na przeogromnej i całkowicie własnej sile komicznej, ża­rzącej się temperamentem i skondensowanej równo­cześnie”. Grał takie role jak: Ślaz (Lilla Weneda), Dudka (Sen nocy letniej), Nos (Wesele), Lipner (Ry­wale), Bajdalski (Pan Damazy), Chrypa (Róża), Ojciec (Cudze dziecko), Osip (Rewizor), Suseł (Dorożką po Warszawie), Sapibrzuch (Skalmierzanki), Nonancourt (Słomkowy kapelusz), Dozorca więzienia (Narodziny Figara). Był też popularnym aktorem estradowym, zwłaszcza w monologach i scenkach mimicznych.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *