Kondrat Józef

Józef Kondrat
Kondrat Józef
Data urodzenia:
1902-03-03 Przemyśl
Data śmierci:
1974-08-04 Warszawa

aktor;

Był synem Michała K. i Ludwiki z Kaczmarów, bratem aktora Tadeusza Kondrata, mężem Gustawy Błońskiej, wujem aktora Marka Kondrata. Ukończył gimn. w Przemyślu. W 1918-21 odbywał służbę wojskową. W 1922-23 występował i staty­stował w Przemyślu w amat. przedstawieniach pod egidą YMCA (m.in. grał tyt. rolę w Kościuszce w Petersburgu) i Tow. Dram. „Fredreum” oraz w zespołach objazdowych K. Berońskiego i J. Piątkowskiego. W sez. 1923/24 zaangażował się we Lwowie do t. objazdowego M. Szczęsnej, z którym grał m.in. Mortona (Maria Stuart J. Słowackiego). W lipcu 1924, w ZASP-ie we Lwowie, zdał aktorski egzamin eksternistyczny. W 1924-26 grał w T. Wołyńskim w Łucku, m.in. Albina (Śluby panień­skie), Sylwę (Uriel Akosta). Występował w zespo­łach pod kier. artyst. S. Wysockiej: w sez. 1926/27 w T. Miejskim w Lublinie (także w objazdowym zespole M. Szczęsnej i S. Michułowicza), a w 1927-30 w T. Polskim w Poznaniu, gdzie grał m.in. Makrota (Noc listopadowa), Skapena (Szelmowskie sztuczki Skapena), Tartaglię (Turandot), Łapkę (Nikt mnie nie zna). W sez. 1930/31 znalazł się w kie­rowanym przez L. Schillera zespole T. Miejskich we Lwowie. W 1931 występował w T. Melodram pod kier. L. Schillera w Warszawie, w 1932 w T. Miejskich we Lwowie; grał wtedy m.in. Doktora (Dziady), Błazna Feste (Wieczór Trzech Króli). W 1932-39 występował w Warszawie w T. Polskim i Małym. Najważniejsze role: Flądra (Mariusz), Bła­zen (Miarka za miarkę), Ryjek (Sen nocy letniej), Doktor i Widmo (Dziady), Wilks (Matołek z Wysp Nieoczekiwanych), Ananiel (Judasz z Kariothu), Sam Weller (Klub Pickwicka), Obywatel Brzytwa (Gałązka rozmarynu), Tyreusz (Obrona Ksantypy). Równocześnie występował w t. rewiowych: Banda, Cyrulik Warszawski, Morskie Oko, Rex. W 1937 grał gościnnie w T. Letnim. W okresie okupacji niem., jesienią 1940 występował w warsz. kawiarni „Żak” w programie artyst. w reż. L. Schillera. W tym roku wziął udział w antypolskim filmie „Heimkehr”. Zrehabilitował się, działając od kwietnia 1941 do lipca 1944 w organizacjach podziemnych i w partyzantce. W sez. 1944/45 grał w T. Wojewódz­kim w Białymstoku, m.in. Smugonia (Uciekła mi przepióreczka), Henryka (Lekkomyślna siostra). Je­sienią 1945 wykładał w Studio teatr, przy T. Ziemi Rzeszowskiej w Rzeszowie. W 1945-47 występował w T. Miejskim w Lublinie, w sez. 1947/48 w T. Polskim w Bydgoszczy, m.in. w roli Skapena (Szel­mostwa Skapena), Sokratesa (Obrona Ksantypy). Od 1948 grał w t. warsz.: 1948-50 w T. Rozmaitości, m.in. Papkina (Zemsta), 1950-56 w T. Domu Woj­ska Pol. (od 1957 pn. T. Dramatyczny), m.in. Stańczyka (Wesele), Jang-Czao (Samotność). W sez. 1956/57 występował w T. Narodowym, m.in. w roli Romowskiego (Aszantka) i w T. Współczesnym w roli Didiego (Czekając na Godota). W 1957-68 grał w T. Współczesnym; najważniejsze role: Szy­mon Stimson (Nasze miasto), Prologus (Pastorałka), Archie Rice (Music-hall), Matyjas Kikut (Opera za trzy grosze), Anzelm (Pierwszy dzień wolności), Aktor (Kariera Artura Ui), Ben (Samoobsługa). W sez. 1964/65 grał gościnnie w T. Komedia rolę Męża Holly (Śniadanie u Tiffany’ego). Od 1968 do przejścia na emeryturę w 1971 był w zespole T. Ludowego, gdzie grał Altuma (Księżniczka Turan­dot) i Konicę (Turoń). Zarówno przed wojną jak i po niej występował w filmach pol.; grał też w czeskim filmie Bokser i śmierć. Śpiewał w PR i na estradzie. Najczęściej grał role charakterys­tyczne, ze skłonnością do klownady i groteski. „Ry­sował swe postacie ostrą kreską, miał piękny głos, dobrze śpiewał, szczególnie słynną „Pelerynę” z re­pertuaru L. Schillera. Dysponował zamaszystym, romantycznym gestem, ale potrafił także grać role charakterystyczne” (R. Szydłowski). L. Schiller pisał o nim w okresie lwow.: „aktor z <bożej>imponujący bezpośredniością, może prymi­tywną jeszcze, ale wolną od sztamp teatralnych Singt wie der Vogel singt – ale jak śpiewa i co śpiewa! Wszystko – od wodewilu do tragedii. Typ spotykany tylko w kronikach starego, dobrego teatru”.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994


Źródła:
1)

aktor;

Był synem Michała K. i Ludwiki z Kaczmarów, bratem aktora Tadeusza Kondrata, mężem Gustawy Błońskiej, wujem aktora Marka Kondrata. Ukończył gimn. w Przemyślu. W 1918-21 odbywał służbę wojskową. W 1922-23 występował i staty­stował w Przemyślu w amat. przedstawieniach pod egidą YMCA (m.in. grał tyt. rolę w Kościuszce w Petersburgu) i Tow. Dram. „Fredreum” oraz w zespołach objazdowych K. Berońskiego i J. Piątkowskiego. W sez. 1923/24 zaangażował się we Lwowie do t. objazdowego M. Szczęsnej, z którym grał m.in. Mortona (Maria Stuart J. Słowackiego). W lipcu 1924, w ZASP-ie we Lwowie, zdał aktorski egzamin eksternistyczny. W 1924-26 grał w T. Wołyńskim w Łucku, m.in. Albina (Śluby panień­skie), Sylwę (Uriel Akosta). Występował w zespo­łach pod kier. artyst. S. Wysockiej: w sez. 1926/27 w T. Miejskim w Lublinie (także w objazdowym zespole M. Szczęsnej i S. Michułowicza), a w 1927-30 w T. Polskim w Poznaniu, gdzie grał m.in. Makrota (Noc listopadowa), Skapena (Szelmowskie sztuczki Skapena), Tartaglię (Turandot), Łapkę (Nikt mnie nie zna). W sez. 1930/31 znalazł się w kie­rowanym przez L. Schillera zespole T. Miejskich we Lwowie. W 1931 występował w T. Melodram pod kier. L. Schillera w Warszawie, w 1932 w T. Miejskich we Lwowie; grał wtedy m.in. Doktora (Dziady), Błazna Feste (Wieczór Trzech Króli). W 1932-39 występował w Warszawie w T. Polskim i Małym. Najważniejsze role: Flądra (Mariusz), Bła­zen (Miarka za miarkę), Ryjek (Sen nocy letniej), Doktor i Widmo (Dziady), Wilks (Matołek z Wysp Nieoczekiwanych), Ananiel (Judasz z Kariothu), Sam Weller (Klub Pickwicka), Obywatel Brzytwa (Gałązka rozmarynu), Tyreusz (Obrona Ksantypy). Równocześnie występował w t. rewiowych: Banda, Cyrulik Warszawski, Morskie Oko, Rex. W 1937 grał gościnnie w T. Letnim. W okresie okupacji niem., jesienią 1940 występował w warsz. kawiarni „Żak” w programie artyst. w reż. L. Schillera. W tym roku wziął udział w antypolskim filmie „Heimkehr”. Zrehabilitował się, działając od kwietnia 1941 do lipca 1944 w organizacjach podziemnych i w partyzantce. W sez. 1944/45 grał w T. Wojewódz­kim w Białymstoku, m.in. Smugonia (Uciekła mi przepióreczka), Henryka (Lekkomyślna siostra). Je­sienią 1945 wykładał w Studio teatr, przy T. Ziemi Rzeszowskiej w Rzeszowie. W 1945-47 występował w T. Miejskim w Lublinie, w sez. 1947/48 w T. Polskim w Bydgoszczy, m.in. w roli Skapena (Szel­mostwa Skapena), Sokratesa (Obrona Ksantypy). Od 1948 grał w t. warsz.: 1948-50 w T. Rozmaitości, m.in. Papkina (Zemsta), 1950-56 w T. Domu Woj­ska Pol. (od 1957 pn. T. Dramatyczny), m.in. Stańczyka (Wesele), Jang-Czao (Samotność). W sez. 1956/57 występował w T. Narodowym, m.in. w roli Romowskiego (Aszantka) i w T. Współczesnym w roli Didiego (Czekając na Godota). W 1957-68 grał w T. Współczesnym; najważniejsze role: Szy­mon Stimson (Nasze miasto), Prologus (Pastorałka), Archie Rice (Music-hall), Matyjas Kikut (Opera za trzy grosze), Anzelm (Pierwszy dzień wolności), Aktor (Kariera Artura Ui), Ben (Samoobsługa). W sez. 1964/65 grał gościnnie w T. Komedia rolę Męża Holly (Śniadanie u Tiffany’ego). Od 1968 do przejścia na emeryturę w 1971 był w zespole T. Ludowego, gdzie grał Altuma (Księżniczka Turan­dot) i Konicę (Turoń). Zarówno przed wojną jak i po niej występował w filmach pol.; grał też w czeskim filmie Bokser i śmierć. Śpiewał w PR i na estradzie. Najczęściej grał role charakterys­tyczne, ze skłonnością do klownady i groteski. „Ry­sował swe postacie ostrą kreską, miał piękny głos, dobrze śpiewał, szczególnie słynną „Pelerynę” z re­pertuaru L. Schillera. Dysponował zamaszystym, romantycznym gestem, ale potrafił także grać role charakterystyczne” (R. Szydłowski). L. Schiller pisał o nim w okresie lwow.: „aktor z <bożej>imponujący bezpośredniością, może prymi­tywną jeszcze, ale wolną od sztamp teatralnych Singt wie der Vogel singt – ale jak śpiewa i co śpiewa! Wszystko – od wodewilu do tragedii. Typ spotykany tylko w kronikach starego, dobrego teatru”.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *