aktor;
Właściwie Henryk Paweł Małkowski. Był synem Konstantego M. i Izabeli z Branickich, mężem aktorki Anieli Łomskiej. Po ukończeniu gimn. kształcił się w Klasie Dramatycznej przy Warsz. Tow. Muzycznym, którą ukończył w 1902. We wrześniu tego roku debiutował w Płocku w zespole J. Niewiarowskiego. Z zespołem tym występował też w Kielcach i Piotrkowie, później z zespołem B. Bolesławskiego, m.in. w Radomiu i Iłży, w sez. 1904/05 w t. łódz. (z jego zespołem także w warsz. T. w Filharmonii), w 1907 w zespole objazdowym K. Kamińskiego, w sez. 1907/08 w Kaliszu, w 1908 w zespołach objazdowych K. Adwentowicza i M. Przybyłko-Potockiej. Wg własnej relacji ok. 1908 był też przez pewien czas uczniem K.S. Stanisławskiego w Moskwie. W 1909 występował w kabarecie „Momus” w Warszawie, a następnie brał udział w objeździe tego zespołu obejmującym m.in. Moskwę, Kijów, Wiedeń i Pragę. W sez. 1910/11 występował w T. Zjednoczonym w Warszawie, jesienią 1911 w T. Miejskim w Łodzi, a w końcu tego roku został zaangażowany do zespołu farsy WTR i pozostał w nim do 1922 (także po przejęciu teatrów przez miasto). Ponadto podczas I wojny świat. występował okresowo w warsz. t. Aquarium, t. Miraż i T. Artystycznym, w 1920 w T. Bagatela, a w sez. 1921/22 w T. Reduta. 30 X 1920 ożenił się z aktorką Anielą Erlich (pseud. Łomska). W 1922-39 należał stale do zespołu T. Polskiego i Małego w Warszawie: dorywczo występował też w teatrzykach, m.in. Stańczyk (1922-23) i Kameleon (1932), brał udział w imprezach objazdowych m.in. w 1924 z M. Przybyłko-Potocką, w 1932-36 grał też w T. Narodowym i na innych scenach TKKT. Podczas II wojny świat. brał udział w tajnych koncertach w Warszawie i współpracował z konspiracyjnym PIST. Od 1946 do końca życia występował stale w T. Polskim i T. Kameralnym w Warszawie.
Od początku swej kariery M. grywał niemal wyłącznie role charakterystyczne. Wyróżniał się dobrą dykcją i wyrazistym gestem. Role swe kształtował z poczuciem humoru, finezyjnie opracowywał szczegóły. Interesował się specjalnie charakteryzacją, którą też wykładał, najpierw w PIST, a potem w warsz. PWST. Grał m.in. takie role jak: Kusy (Zaczarowane koło), Starucha (Sumurun), Słoneczko (Wesele Figara), Zygmunt Melbe (Maskota), Woźny Martin (Nowi panowie), Despreaux (Madame Sans Gene), Adolf (Osiołkowi w żłoby dano), Prosiek Thompson (Broadway), Lefty Moore (Artyści), Piotr (Stare wino), Tracy Tupman (Klub Pickwicka), a w ostatnim okresie Tremo (Król i aktor), Karzeł (Horsztyński), Migacz (Odwiedziny). W „Momusie” i innych kabaretach zasłynął jako parodysta, parodiował m.in. Izadorę Duncan. W 1916-39 wystąpił też w ok. trzydziestu pięciu pol. filmach. Rozwijał ożywioną działalność społeczną, zwłaszcza w zakresie organizowania t. dziecięcych. W 1905 przygotowywał przedstawienia szkolne w Łodzi, w okresie międzywojennym współpracował z zespołami TUR w Warszawie, często brał udział w porankach dla dzieci, a w 1936-39 kierował t. złożonym z dzieci, dającym poranki w T. Wielkim, a następnie w sali na ul. Karowej. Pracę tę ułatwiała mu niezwykła łatwość nawiązywania kontaktu z dziećmi. W 1924-39 wielokrotnie wyjeżdżał wraz z żoną do polonijnych ośrodków robotniczych we Francji i w Niemczech i występował tam jako recytator i aktor. Był też organizatorem przedstawień amatorskich i kursów instruktorskich w środowiskach polonijnych. Opublikował „Moje wspomnienia” (Warszawa 1958).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973