Maliszewski Józef

Maria Malanowicz Juliusz Osterewa Stefan Żeromski
Maliszewski Józef
Data urodzenia:
1892-06-29 Łomża
Data śmierci:
1972-03-09 Zakopane

aktor, reżyser, kierownik artyst. teatru.

Był synem Stanisława M. i Wandy Supińskiej, mężem Anny Danuty Mioduszewskiej. W 1914 uczęszczał do Klasy Dram. przy WTM. Występował pocz. w T. Polskim w Wilnie, 1918-19 był w T. Polskim w Łodzi, później na scenach warsz.: 1919-21 w T. Rozmaitości i w Reducie, 1921-23 w T. im. Bogusławskiego, 1923-32 w T. Polskim i Małym (jesienią 1931 także w filii, w T. na Chłodnej), 1932-34 w T. Ateneum. Od marca 1934 oraz w sez. 1934/35 był współkier. artyst. (z A. Nowosielskim) i reżyserem półzaw. T. Dramaty­cznego przy ul. Hipotecznej. W sez. 1934/35 ponad­to grał w T. Kameralnym, w 1935-37 znów w T. Polskim i Małym, 1937/38 w T. Kameralnym. Brał też udział w warsztatach teatr. PIST-u. Od 1 V do 5 VII 1938 uczestniczył w objeździe Reduty ze spektaklem Uciekła mi przepióreczka (w roli Bukańskiego), m.in. w Cieszynie, Radomiu, Lwowie, Krzemieńcu, Łucku, Lublinie. W sez. 1938/39 wy­stępował w T. Wołyńskim im. Słowackiego w Łuc­ku i objazdach. W pocz. działalności grał takie role, jak: Collins (Wojna i miłość), Sielski (W ma­łym domku), Sobolewski (Dziady), role tyt. w Kró­lewskim jedynaku, Sułkowskim; nast. m.in. Brata Marcina (Święta Joanna), Brabancja (Otello). W Zamianie (1925) „dał może zbyt prostolinijną, lecz logicznie przeprowadzoną postać Ludwika Laine. Nie targały nim jednak przeciwności – Maliszewski raczej z nimi walczył” (W. Brumer). Rola Księ­dza (Klątwa, 1926) wg A. Grzymały-Siedleckiego była „zwrotnym etapem w karierze artystycznej młodego Maliszewskiego. Zyskaliśmy nową siłę w zakresie ról tragicznych”. Entuzjazmu tego nie po­dzielał A. Słonimski, wg którego M. nie stworzył „postaci o tej potędze, jaka bije ze słów Wyspiań­skiego” i przyznawał jedynie, że „miał dużo szcze­rych akcentów, ale giął się i gubił w najtrudniej­szych momentach”. W tym samym roku zagrał jedną z najlepszych swych ról – Walpurga (Wariat i zakonnica); nast. Moore’a (Rywale), Kazimierza (Tamten), Łukasińskiego (Noc listopadowa), Relskiego (Karykatury), Antonia (Wieczór Trzech Kró­li), Milewskiego (Żabusia). W 1937-39 brał udział w słuchowiskach PR. Na sez. 1939/40 był zaanga­żowany jako aktor i reżyser przez J. Strachockiego do T. Lubelskiego im. Słowackiego; w Lublinie wziął udział w inaug. przedstawieniu Dlaczego zaraz tra­gedia (1 IX 1939) oraz w wystawionym przez S. Jaracza w poł. października t.r. Majstrze i czeladniku (rola Nieznajomego). Okupację niem. przeżył w War­szawie, pracując w restauracji „Znachor” (1940-42), nast. w telefonach miejskich (1943-44). W sez. 1944/45 należał do zespołu T. Wojska Pol. w Lub­linie, potem Łodzi (1945-49) i T. Polskiego w War­szawie (1949-71). Grał m.in. Dziennikarza (Wesele), Doktora Hugo (Dożywocie), Wodzińskiego (Lato w Nohant), Lukę (Na dnie), Don Pleberia (Celestyna), Guślarza (Dziady), Dyrektora więzienia (Juliusz i Ethel), Podkomorzego (Powrót posła), Zosimę (Bra­cia Karamazow), Sylwiusza Masperi (Jakiej mnie pragniesz). Od 1928 występował w filmach, m.in. w Tajemnicy starego rodu, Grzesznej miłości, Ostania brygada. „Był de­likatny, cichy o ciepłym dobrotliwym głosie” (W. Sa­dowy). Zmarł podczas realizacji czeskiego serialu telewizyjnego Łuk tęczy”. Od 1963 był członkiem zasłużonym SPATiF-ZASP.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994


Źródła:
1)

aktor, reżyser, kierownik artyst. teatru.

Był synem Stanisława M. i Wandy Supińskiej, mężem Anny Danuty Mioduszewskiej. W 1914 uczęszczał do Klasy Dram. przy WTM. Występował pocz. w T. Polskim w Wilnie, 1918-19 był w T. Polskim w Łodzi, później na scenach warsz.: 1919-21 w T. Rozmaitości i w Reducie, 1921-23 w T. im. Bogusławskiego, 1923-32 w T. Polskim i Małym (jesienią 1931 także w filii, w T. na Chłodnej), 1932-34 w T. Ateneum. Od marca 1934 oraz w sez. 1934/35 był współkier. artyst. (z A. Nowosielskim) i reżyserem półzaw. T. Dramaty­cznego przy ul. Hipotecznej. W sez. 1934/35 ponad­to grał w T. Kameralnym, w 1935-37 znów w T. Polskim i Małym, 1937/38 w T. Kameralnym. Brał też udział w warsztatach teatr. PIST-u. Od 1 V do 5 VII 1938 uczestniczył w objeździe Reduty ze spektaklem Uciekła mi przepióreczka (w roli Bukańskiego), m.in. w Cieszynie, Radomiu, Lwowie, Krzemieńcu, Łucku, Lublinie. W sez. 1938/39 wy­stępował w T. Wołyńskim im. Słowackiego w Łuc­ku i objazdach. W pocz. działalności grał takie role, jak: Collins (Wojna i miłość), Sielski (W ma­łym domku), Sobolewski (Dziady), role tyt. w Kró­lewskim jedynaku, Sułkowskim; nast. m.in. Brata Marcina (Święta Joanna), Brabancja (Otello). W Zamianie (1925) „dał może zbyt prostolinijną, lecz logicznie przeprowadzoną postać Ludwika Laine. Nie targały nim jednak przeciwności – Maliszewski raczej z nimi walczył” (W. Brumer). Rola Księ­dza (Klątwa, 1926) wg A. Grzymały-Siedleckiego była „zwrotnym etapem w karierze artystycznej młodego Maliszewskiego. Zyskaliśmy nową siłę w zakresie ról tragicznych”. Entuzjazmu tego nie po­dzielał A. Słonimski, wg którego M. nie stworzył „postaci o tej potędze, jaka bije ze słów Wyspiań­skiego” i przyznawał jedynie, że „miał dużo szcze­rych akcentów, ale giął się i gubił w najtrudniej­szych momentach”. W tym samym roku zagrał jedną z najlepszych swych ról – Walpurga (Wariat i zakonnica); nast. Moore’a (Rywale), Kazimierza (Tamten), Łukasińskiego (Noc listopadowa), Relskiego (Karykatury), Antonia (Wieczór Trzech Kró­li), Milewskiego (Żabusia). W 1937-39 brał udział w słuchowiskach PR. Na sez. 1939/40 był zaanga­żowany jako aktor i reżyser przez J. Strachockiego do T. Lubelskiego im. Słowackiego; w Lublinie wziął udział w inaug. przedstawieniu Dlaczego zaraz tra­gedia (1 IX 1939) oraz w wystawionym przez S. Jaracza w poł. października t.r. Majstrze i czeladniku (rola Nieznajomego). Okupację niem. przeżył w War­szawie, pracując w restauracji „Znachor” (1940-42), nast. w telefonach miejskich (1943-44). W sez. 1944/45 należał do zespołu T. Wojska Pol. w Lub­linie, potem Łodzi (1945-49) i T. Polskiego w War­szawie (1949-71). Grał m.in. Dziennikarza (Wesele), Doktora Hugo (Dożywocie), Wodzińskiego (Lato w Nohant), Lukę (Na dnie), Don Pleberia (Celestyna), Guślarza (Dziady), Dyrektora więzienia (Juliusz i Ethel), Podkomorzego (Powrót posła), Zosimę (Bra­cia Karamazow), Sylwiusza Masperi (Jakiej mnie pragniesz). Od 1928 występował w filmach, m.in. w Tajemnicy starego rodu, Grzesznej miłości, Ostania brygada. „Był de­likatny, cichy o ciepłym dobrotliwym głosie” (W. Sa­dowy). Zmarł podczas realizacji czeskiego serialu telewizyjnego Łuk tęczy”. Od 1963 był członkiem zasłużonym SPATiF-ZASP.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *