aktorka, śpiewaczka;
Właściwie Maria Chawowa, zamężna Zakrzewska. Była matką Tadeusza Zakrzewskiego. Początkowo pracowała w Warszawie na Saskiej Kępie jako kelnerka. Została wprowadzona do chóru WTR dzięki protekcji znajomego żandarma. W 1899 z zespołem Adolfiny Zimajer wyjechała na występy do Rosji, latem tegoż roku występowała w Łodzi i w Dolinie Szwajcarskiej w Warszawie (śpiewała tu m.in. Rositę – Pierścień rodzinny), w pierwszej poł. 1900 w zespole B. Mareckiego w Kielcach, Radomiu i Łodzi (śpiewała m.in. Siebla w Fauście), w 1901 w Łodzi, w 1902-03 w warsz. t. ogr. (m.in. Wodewil, Bagatela i Renaissance). W 1903 została zaangażowana do zespołu operetki WTR jako „wodewilistka do ról subretek”; 15 II 1903 debiutowała na scenie T. Nowości w swej popisowej roli Bebe Rose (Za oceanem). Odznaczała się głosem donośnym, o przyjemnym brzmieniu i dużej skali, miała dobre warunki zewnętrzne, grała swobodnie i naturalnie. W T. Nowości śpiewała z dużym powodzeniem m.in. Helenę (Piękna Helena), Korę (Piękność z Nowego Jorku), Małgorzatę (Mały Faust), Wenus (Orfeusz w piekle), Różę (Cnotliwa Zuzanna), Charis (Figiel Junony), Królewnę (Smok i królewna), Mariankę (Za oceanem), Gabrielę (Życie paryskie). Poza występami w operetce grała też w farsach (przeważnie na scenie T. Nowego). W 1906 występowała z A. Fertnerem w kabarecie Sub love w Dolinie Szwajcarskiej, w maju tego roku gościnnie w Łodzi, a w 1909 w Kijowie. 11 VI 1910 poślubiła w Krakowie inżyniera Zygmunta Zakrzewskiego. 14 VII 1911 otrzymała dymisję z T. Nowości i wyjechała na gościnne występy do Rosji. W maju 1912 powróciła do zespołu T. Nowości, gdzie pozostała do początku 1915 grając w tym czasie przeważnie role charakterystyczne w operetkach, m.in. Walentynę (Wesoła wdówka), Amarantę (Córka pani Angot), Przełożoną (Nitouche). W 1915 wyjechała z zespołem W. Rapackiego-syna do Moskwy i Kijowa. Od 1918 występowała znowu w Warszawie; początkowo w t. Argus, Mozaika i w T. Letnim; w 1919 należała do zespołu kabaretu Qui Pro Quo; w sez. 1920/21 powróciła do zespołu T. Nowości. Występowała w tym czasie już rzadko w operetkach, przeważnie grała role charakterystyczne i komiczne w farsach i komediach, m.in. Panią Toulonrel (Dzwonek alarmowy), Ciocię (Dwaj mężowie pani Marty), Potasz (Potasz i Perlmutter), Czupurkowską (Panienka z dancingu), Świekrę (W czepku urodzony). Latem 1921 występowała w warsz. t. Wodewil, w 1921-22 znowu w kabarecie Qui Pro Quo, w sierpniu 1923 gościnnie w Ciechocinku, w sez. 1923/24 występowała w T. Letnim, w 1924 w t. Stańczyk, od jesieni 1924 znowu w T. Letnim, w sez. 1926/27 w T. Ćwiklińskiej i Fertnera, w 1927 w T. Małym; od sierpnia 1927 do śmierci w T. Miejskich (gł. na scenie T. Letniego). Ostatni raz wystąpiła 17 VI 1932 w komedii Adwokat w opałach. Grała w kilkunastu pol. filmach, m.in. O czym się nie mówi (1924), Iwonka” (1925), „Przedwiośnie (1928), Policmajster Tagiejew (1929), Cham (1931).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973