Brydzińska Maria

Brydzińska Maria
Data urodzenia:
1896-08-01 Warszawa
Data śmierci:
1990-02-26 Lailly-en-Val k/Paryża

tancerka, aktorka;

Właściwie Maria Magdalena Brydzińska z Gąsiorowskich, 2°v. Potocka. Data urodzenia wg aktu małżeństwa z W. Brydzińskim; inne które sama podawała, są nieprawdziwe. Była córką Stanisława Gąsiorowskiego, krawca i Cezarei Romany z Rutkowskich. Jej pierwszym mężem był aktor i reżyser Wojciech Brydziński, (ślub 25 III 1913 w Warszawie), drugimhr. Maurycy Potocki (ślub 2 V 1927 w Wilnie). Uczyła się w szkole baletowej przy T. Wielkim w Warszawie i już w 1907 tańczyła na scenach WTR, np. w balecie Paquita, czy w operetce Tysiąc i jedna noc. W 1909 w T. Wielkim wystąpiła jako Arfon, syn Lecha (Lilla Weneda), a w T. Rozmaitości w roli Grooma (Wielki dziennik). W czerwcu 1910, po popisie szkolnym , została mianowana drugą koryfejką. W marcu 1911 wyjechała z grupą warsz. tancerzy do Ballets Russes Diagilewa w Paryżu. Od pocz. 1913 ponownie tańczyła w WTR np. w baletach Eunice i Szeherezada. W 1915, z mężem i grupą aktorów warsz., została deportowana do Rosji. Występowała w Moskwie, od listopada 1916 w zespole Nowego T. Polskiego pod kier. B. Skąpskiego, m.in. w Weselu Fonsia, Gęsiach i gąskach, grała rolę Kazia (Żołnierz królowej Madagaskaru); 18 II 1917 w ,,Lutni” wystąpiła w misterium jasełkowym Bóg się rodzi. W 1917 zagrała w trzech ros. filmach. W sierpniu 1918 wróciła do Warszawy. Od sez. 1918/19 została zaangażowana przez A. Szyfmana do zespołu T. Polskiego i była tu aktorką do końca sez. 1922/23. Pierwszy raz wystąpiła 15 X 1918 w roli Hani (Don Juan Rittnera) i ,,ujawniła od razu prostotę, wdzięk i śliczny w swej szczerości liryzm- przy uroczych warunkach zewnętrznych” (S. Krzywoszewski). Grała dużo, m.in: Klarę (Zemsta), Cecylię (Brat marnotrawny), Annę (Gołębie serce), Helenkę (Wicek i Wacek), Hanię (Głupi Jakub), Zuzannę (Król), Melę (Moralność pani Dulskiej), Antosię (Chory z urojenia), Stasię (Głuszec), Korę (Noc listopadowa), tyt. rolę w Gałganku, Tancerkę ( To, co najważniejsze), Neryssę (Kupiec wenecki), Pokojówkę (Pokojówka szuka męża). Zagrała w kilku filmach: Sezonowa miłość (1918), Krysta (1919), Uroda życia (1921), Niewolnica miłości (1923).

W sez. 1923/24- 1925/26 występowała najpierw w Rozmaitościach, a od 3 X 1924 w T. Narodowym i T. Letnim. Jej role z tego okresu to: Katarzyna (Poskromienie złośnicy), Wiktoria (Rycerz powietrza), Henryka (Podatek majątkowy), Wikta (Spadkobierca), Lucyna (Dar poranka), Ariel (Burza), Aktoreczka (Pan minister), Antonina (Zmartwienia pana Hamelbeina), Ginetta (Codziennie o piątej), tyt. w Córce króla czekolady.

Ładna, utalentowana, podobała się przede wszystkim w repertuarze komediowym, do którego miała predyspozycje; filuterny wdzięk i żywiołowość; miała tu ,,swój własny styl, który zawsze okazuje się niezawodny”, pisał Boy. Pochlebnie wyrażali się o niej J. Lorentowicz, W.Rabski, T. Kończyc, a także K. Irzykowski, choć ten miał zastrzeżenia do dykcji aktorki. W pierwszych rolach zwracała uwagę gł. urodą i wdziękiem, ale czyniła szybko postępy i w Głupim Jakubie doceniono także jej grę; wg Boya rolę ujęła ,,świadomie i mocno”. Sukces odniosła jako Katarzyna w Poskromieniu złośnicy, którą zagrała wbrew tradycji: ,,od szczerze potraktowanego sekutnictwa młodej i pełnej temperamentu panny, aż po świadomą uległość kobiety, która zrozumiała moc i powagę pozornej uległości” (W. Zawistowski). Była interesująca jako Wiktoria (Rycerz powietrza), której ,,złowrogą tajemniczość wydobywała ciekawie, niekiedy świetnie” (Lorentowicz), ale nie było to jej emploi, bo miała ,,zbyt wiele nerwu, krwi i życia, aby się dała zepchnąć do roli przenośni, symbolu” (Boy). Także wg Irzykowskiego grała często role dla siebie nieodpowiednie, w których temperament i ,,łobuzerskość” nie powinny być dominującą cechą postaci, lecz ich liryzm , ,,naiwność”, a tych aktorce brakowało, np w roli Lucyny (Dar poranka). Zalety swojego aktorstwa ukazała jako Ginetta (Codziennie o piątej).,,Humor, gamineria, żywiołowość- wszystko było w tej Ginetcie’’, pisał Boy. Potrafiła też łączyć ton serio z komediowym i np. w roli Henryki (Podatek majątkowy),,umiała przejść lekko i zgrabnie od sentymentu do farsy” (T. Kończyc). Po wyjściu za mąż za Potockiego, zamieszkała w Jabłonnie i zrezygnowała z występów. Jedynie w marcu 1936 w Instytucie Reduty w Warszawie wystąpiła w roli Hrabiny Harrys (Pierścień wielkiej damy).

W latach II wojny światowej i okupacji niemieckiej mieszkała nadal w Jabłonnie, po upadku powstania warsz. znalazła się w Krakowie. W 1947 wyjechała do Anglii. W 1949 w Pol. T. Dramatycznym w Londynie zagrała Matkę (Słoneczniki). Była członkiem ZASP-u za Granicą. Wraz z mężem prowadziła pensjonat pod Londynem, a po jego śmierci zamieszkała w Domu Pol. Funduszu Humanitarnego w Lailly-en-Val k. Orleanu we Francji.

Źródło : Słownik Biograficzny Teatru Polskiego t.III 1910-2000 A-Ł Warszawa 2017


Źródła:
1)

tancerka, aktorka;

Właściwie Maria Magdalena Brydzińska z Gąsiorowskich, 2°v. Potocka. Data urodzenia wg aktu małżeństwa z W. Brydzińskim; inne które sama podawała, są nieprawdziwe. Była córką Stanisława Gąsiorowskiego, krawca i Cezarei Romany z Rutkowskich. Jej pierwszym mężem był aktor i reżyser Wojciech Brydziński, (ślub 25 III 1913 w Warszawie), drugimhr. Maurycy Potocki (ślub 2 V 1927 w Wilnie). Uczyła się w szkole baletowej przy T. Wielkim w Warszawie i już w 1907 tańczyła na scenach WTR, np. w balecie Paquita, czy w operetce Tysiąc i jedna noc. W 1909 w T. Wielkim wystąpiła jako Arfon, syn Lecha (Lilla Weneda), a w T. Rozmaitości w roli Grooma (Wielki dziennik). W czerwcu 1910, po popisie szkolnym , została mianowana drugą koryfejką. W marcu 1911 wyjechała z grupą warsz. tancerzy do Ballets Russes Diagilewa w Paryżu. Od pocz. 1913 ponownie tańczyła w WTR np. w baletach Eunice i Szeherezada. W 1915, z mężem i grupą aktorów warsz., została deportowana do Rosji. Występowała w Moskwie, od listopada 1916 w zespole Nowego T. Polskiego pod kier. B. Skąpskiego, m.in. w Weselu Fonsia, Gęsiach i gąskach, grała rolę Kazia (Żołnierz królowej Madagaskaru); 18 II 1917 w ,,Lutni” wystąpiła w misterium jasełkowym Bóg się rodzi. W 1917 zagrała w trzech ros. filmach. W sierpniu 1918 wróciła do Warszawy. Od sez. 1918/19 została zaangażowana przez A. Szyfmana do zespołu T. Polskiego i była tu aktorką do końca sez. 1922/23. Pierwszy raz wystąpiła 15 X 1918 w roli Hani (Don Juan Rittnera) i ,,ujawniła od razu prostotę, wdzięk i śliczny w swej szczerości liryzm- przy uroczych warunkach zewnętrznych” (S. Krzywoszewski). Grała dużo, m.in: Klarę (Zemsta), Cecylię (Brat marnotrawny), Annę (Gołębie serce), Helenkę (Wicek i Wacek), Hanię (Głupi Jakub), Zuzannę (Król), Melę (Moralność pani Dulskiej), Antosię (Chory z urojenia), Stasię (Głuszec), Korę (Noc listopadowa), tyt. rolę w Gałganku, Tancerkę ( To, co najważniejsze), Neryssę (Kupiec wenecki), Pokojówkę (Pokojówka szuka męża). Zagrała w kilku filmach: Sezonowa miłość (1918), Krysta (1919), Uroda życia (1921), Niewolnica miłości (1923).

W sez. 1923/24- 1925/26 występowała najpierw w Rozmaitościach, a od 3 X 1924 w T. Narodowym i T. Letnim. Jej role z tego okresu to: Katarzyna (Poskromienie złośnicy), Wiktoria (Rycerz powietrza), Henryka (Podatek majątkowy), Wikta (Spadkobierca), Lucyna (Dar poranka), Ariel (Burza), Aktoreczka (Pan minister), Antonina (Zmartwienia pana Hamelbeina), Ginetta (Codziennie o piątej), tyt. w Córce króla czekolady.

Ładna, utalentowana, podobała się przede wszystkim w repertuarze komediowym, do którego miała predyspozycje; filuterny wdzięk i żywiołowość; miała tu ,,swój własny styl, który zawsze okazuje się niezawodny”, pisał Boy. Pochlebnie wyrażali się o niej J. Lorentowicz, W.Rabski, T. Kończyc, a także K. Irzykowski, choć ten miał zastrzeżenia do dykcji aktorki. W pierwszych rolach zwracała uwagę gł. urodą i wdziękiem, ale czyniła szybko postępy i w Głupim Jakubie doceniono także jej grę; wg Boya rolę ujęła ,,świadomie i mocno”. Sukces odniosła jako Katarzyna w Poskromieniu złośnicy, którą zagrała wbrew tradycji: ,,od szczerze potraktowanego sekutnictwa młodej i pełnej temperamentu panny, aż po świadomą uległość kobiety, która zrozumiała moc i powagę pozornej uległości” (W. Zawistowski). Była interesująca jako Wiktoria (Rycerz powietrza), której ,,złowrogą tajemniczość wydobywała ciekawie, niekiedy świetnie” (Lorentowicz), ale nie było to jej emploi, bo miała ,,zbyt wiele nerwu, krwi i życia, aby się dała zepchnąć do roli przenośni, symbolu” (Boy). Także wg Irzykowskiego grała często role dla siebie nieodpowiednie, w których temperament i ,,łobuzerskość” nie powinny być dominującą cechą postaci, lecz ich liryzm , ,,naiwność”, a tych aktorce brakowało, np w roli Lucyny (Dar poranka). Zalety swojego aktorstwa ukazała jako Ginetta (Codziennie o piątej).,,Humor, gamineria, żywiołowość- wszystko było w tej Ginetcie’’, pisał Boy. Potrafiła też łączyć ton serio z komediowym i np. w roli Henryki (Podatek majątkowy),,umiała przejść lekko i zgrabnie od sentymentu do farsy” (T. Kończyc). Po wyjściu za mąż za Potockiego, zamieszkała w Jabłonnie i zrezygnowała z występów. Jedynie w marcu 1936 w Instytucie Reduty w Warszawie wystąpiła w roli Hrabiny Harrys (Pierścień wielkiej damy).

W latach II wojny światowej i okupacji niemieckiej mieszkała nadal w Jabłonnie, po upadku powstania warsz. znalazła się w Krakowie. W 1947 wyjechała do Anglii. W 1949 w Pol. T. Dramatycznym w Londynie zagrała Matkę (Słoneczniki). Była członkiem ZASP-u za Granicą. Wraz z mężem prowadziła pensjonat pod Londynem, a po jego śmierci zamieszkała w Domu Pol. Funduszu Humanitarnego w Lailly-en-Val k. Orleanu we Francji.

Źródło : Słownik Biograficzny Teatru Polskiego t.III 1910-2000 A-Ł Warszawa 2017

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *