Kuryluk Jadwiga

17 grudnia 2019 by administrator·0 Comments

Data urodzenia:

1912-09-25 Skierniewice

Data śmierci:

1995-04-30 Warszawa

aktorka;

Właściwie Jadwiga Kuryluk, zamężna Cebrzyńska. Była córką Władysława Kuryluka i Kazimiery z Scharmachów; żoną Arsena Cebrzyńskiego (ślub 4 IV1937 w Warszawie), pilota myśliwców, który zginął w czasie wojny. W 1936 ukończyła Wydział Sztuki Aktorskiej PIST-u w Warszawie. Po popisie dyplomowym w Fantazym H. Liński zanotował: ,,w Stelce ujęła wszystkich ujmującą szczerością akcentów i nieodpartym urokiem dziewczęcości. Ona jedna z całego kursu będzie mogła grywać role <<naiwnych>> dziewczątek”. Zaangażowana do zespołu T. Polskiego w Warszawie, zadebiutowała 26 IX 1936 jako Emilia Wardle (Klub Pickwicka); do końca sez. 1937/38 zagrała (także w T. Małym) role chwalone przez A. Słonimskiego: Dunię (Wiśniowy sad) i Emanuelę – ,,miłą, prostą i wzruszającą” (Asmodeusz) i J. Paradowskiego: ,,Emanuela była najbardziej uroczą postacią , zagraną z wdziękiem i szczerością prawdziwej młodości. Każde jej słowo, każdy gest, wyraz twarzy, uśmiech, wyrażały to, czym być chciała iczym być powinna; jej rozmowa miłosna z Fnningiem, pozostanie na długo w pamięci.” Wystąpiła też w roli Zuzi (Damy i huzary) i Pokojówki (Pigmalion). W sez. 1938/39 należała do zespołu T. Narodowego i Nowego (miała tu pozostać tez w sez. 1939/40), wystąpiła w wyróżnionej przez K. Irzykowskie-go roli Marianny (Szkoła obmowy), wg A. Słonimskiego „pełnej wdzięku i wesołości” Heleny (Grube ryby) oraz b. dobrej jego zdaniem, Emilii (Nasze miasto). Opinię tę podzielał też K. Wierzyński, który podkreślając doskonałą grę aktorów „z Kurylukówną i Zelwerowiczem na czele”, napisał: ,,dała prześliczną, wzruszającą postać w roli Emilki, promieniowała z niej niewątpliwa prawda odczucia, niesfałszowana ludzka szczerość. Trudne przejścia roli, zwłaszcza w akcie trzecim, oddała bez najmniejszej pomyłki, najdelikatniej, z przejmującym liryzmem”, a sceny z J. Rolandem, ,,szczególnie oświadczyny i ślub, były arcydziełem talentu ich obojga”; zaś B. Korzeniewski nazwał rolę K. ,,kreacją”. Pod koniec sez. zagrała znów w T. Małym Amelię (Ostrożnie, świeżo malowane, 1939). „Szlachetna Amelia”, stwierdził wówczas Wierzyński, „nie mogła mieć więcej prostoty i ciepła, niż dała jej Kurylukówna”. Zdaniem T. Brezy, ,,należała przed wojną do grupy talentów, które mogły nam dać nowy typ teatru, powściągliwego, angielskiego, niedogrywającego, ten typ, z którego wyrasta filmowy typ gry”. Brała udział w radiowych słuchowiskach dla dzieci, przeważnie w rolach chłopców. W czasie II wojny świat. i okupacji niem. była kelnerką w warsz. kawiarniach: ,,U Aktorek”, .„Yacht Klub” i ,Czarna Kawa”, gdzie (nazywana „nieustraszoną”) kierowała punktami kontaktowymi dla kurierów AK z Wilna i Lwowa. Uczestniczyła też w konspiracyjnym życiu artyst., m.in. w próbach Wojny trojańskiej nie będzie pod kier. E. Wiercińskiego. Brała udział w powstaniu warsz. (pseud. ,,Kuma”, zgrupowanie majora W. Zawadzkiego ,,Bartkiewicza”,); 15 VIII 1944 wystąpiła w Kantacie na otwarcie Teatru Narodowego w wykonaniu brygady artyst. pod kier. L. Schillera. Po upadku powstania została wywieziona do obozu Herborn w Niemczech. W czerwcu 1945 znalazła się w Lingen w zespole T. Ludowego im. Bogusławskiego pod kier. Schillera i tu 9 VIII t.r., wystąpiła w roli Panny Młodej (Gody weselne). Później przybyła do Wielkiej Brytanii i przez pewien czas leczyła się. Do kraju wróciła w sierpniu 1947 i na sez. 1947/48 została zaangażowana do T. Miejskiego w Jeleniej Górze. Pierwsze jej role powojenne, to: Hania (Głupi Jakub) i Wanda (Grube ryby), w której ,,zarażała widza urokiem i werwą swoich młodych lat” (,,Słowo Polskie”). Przed upływem sezonu wróciła na stałe do Warszawy i występowała w roli Franciszki (Szczęśliwe dni) w Miejskich T. Dramatycznych (T. Comoedia), w 1948/49 w T. Rozmaitości, w 1949/50 w T. Powszechnym, a w 1950/51-1956/57 kolejno: w T. Dzieci Warszawy, T. Nowej Warszawy i T. Młodej Warszawy. Od sez. 1957/58 do 31 I 1972 była aktorką T. Klasycznego, a od 1 II 1972 do 30 VI 1976 T. Rozmaitości. Później przeszła na emeryturę. W lipcu 1976, z okazji 40-lecia pracy artyst. otrzymała nagrodę jubileuszową. W okresie powojennym nie powtórzyła wcześniejszych sukcesów. Grała przeważnie role drugoplanowe, od amantek przeszła dość szybko do ról charakterystycznych, warto wymienić: Marię (Żabusia), Klarę (Zemsta) Martę (Pensja pani Latter gośc. w T. Współczesnym, 1954), Pannę Prims (Brat marnotrawny, 1957), Tadrachową (Moralność pani Dulskiej, 1958), Janet Mackenzie (Świadek oskarżenia gośc. w T. Sensacji, 1959), Tatianę (Samotny biały żagiel, 1962), Gerszową (Ktoś nowy, 1965), Matkę (Dziś do ciebie przyjść nie mogę, 1967 oraz w 1968 i 1969 podczas występów zagranicznych t.); ponadto Królową (Pierścień i róża, 1967), Panią Vidauban (Dama od Maxima, 1968), Ciotkę (Cudzołóstwo ukarane, 1972), a już na emeryturze – Babkę (Tato, tato sprawa się rypła, 1977). Występowała w spektaklach Teatru TV, np. jako: Pani Borkowska (Karykatury, 1967), Pani Neale (Tajny agent, 1974). W 1939 brała udział w zdjęciach do filmu Hania (nie został ukończony). W 1958-87 zagrała kilkadziesiąt ról i charakterystycznych epizodów w filmach i telew. serialach. Stale współpracowała z Teatrem Pol. Radia. W 1992 obchodziła jubileusz 55-lecia pracy artystycznej.