śpiewak, aktor, reżyser;

Właściwie Józef Stanisław Redo. Był synem Michała R., organisty w kościele pod wezwaniem Na­rodzenia Najświętszej Marii Panny na ul. Leszno w War­szawie oraz Jadwigi z Wysockich. Studiował w warsz. konserwatorium pod kier. C. Trombiniego i T. Mikul­skiego. Uczył się również malarstwa i sam mienił się w późniejszych latach uczniem W. Gersona. W 1890 został przyjęty do WTR, do chóru operetki. W 1895 zwolnił się na własne żądanie i w sez. letnim tego roku występował w warsz. t. ogr. Nowości, w 1896 w zespole J. Reckiego w Stanisławowie i w warsz. t. ogr. Belle Vue, w 1897 w t. pozn., a w lecie tego roku w warsz. t. ogr. Odeon. Tu zwrócił na siebie uwagę dyr. operetki warsz. L. Śliwińskiego i we wrześniu uzyskał debiut w WTR w operetce Konik polny i mrówka, następnie został zaangażowany. Operetce warsz. pozostał wierny do końca jej istnienia. Debiut jego powitały pochlebne recenzje oraz uznanie publiczności i odtąd przychylność zarówno prasy, jak i widzów go nie opuszczała. We wrześniu 1903 występował gościnnie we Lwowie. Wg charakterystyki L. Sempolińskiego miał „piękny, ciepły, barytonowy głos o szerokiej skali, przyjemne warunki zewnętrzne, dużo męskiego uroku. Był śred­niego wzrostu o owalnej twarzy, pięknych włosach, trochę za małych oczach, które jednak świetnie cha­rakteryzował. Znakomicie również tańczył – krótko mówiąc Redo to wybitny, o szerokim wachlarzu umie­jętności talent aktorski”. Przez wiele lat śpiewał wszyst­kie popisowe partie w warsz. operetce, co umożliwiał mu dyr. Śliwiński, transponując główne partie tenorowe w operetkach na barytonowe. Jako aktor opracowywał swoje role starannie, a operetkowych amantów i bo­haterów traktował z ironicznym dystansem. Doskonały interpretator kupletów dopisywanych do roli, często również sam improwizował na scenie na aktualne tema­ty. Był ulubieńcem publiczności: „bożyszczem kobiet i złotej młodzieży, która od niego uczyła się jak należy nosić frak” (W. Filler). Do 1910 grał wyłącznie role amantów, później objął również dział ról charakterystycznych. Zawsze sam opracowywał charakteryzację, pogłębiając psychologiczny rysunek postaci, co było w owym czasie rewelacją stosowaną w operetce b. rzad­ko. Starał się również zmieniać głos w zależności od potrzeb odtwarzanej roli, np. jako Daniel (Wesoła wdówka) śpiewał falsetem, partię Agamemnona (Piękna Helena) basem, co pogłębiało efekty komiczne. Znany był także z umiejętności tanecznych, w 1913 tańczył z Lucyną Messal w operetce Targ na dziewczęta niezna­ne w Warszawie tango. W 1915 został członkiem za­rządu zrzeszenia T. Nowości, w którym występował do jego likwidacji. W 1920 był prezesem Zrzeszenia Artys­tów T. Nowości. W następnych latach podzielił los innych aktorów operetkowych, zmieniając stale zespoły, adresy i nazwy teatrów. W 1921 występował w warsz. T. Miraż, we wrześniu 1921 został zaangażowany do nowo powstałego t. Wodewil i tu oraz w t. Nowości grał do 1925. W kwietniu 1924 był na gościnnych występach w Łodzi, w 1925 w Krynicy. We wrześniu 1925 zorgani­zował własny zespół operetkowy, z którym występował w Wilnie. W październiku 1925 został jednym z trzech dyr. operetki wileńskiej. W styczniu i sierpniu 1926 wy­stępował gościnnie z zespołem warsz. t. Nowości w Kra­kowie. W kwietniu 1926 należał do zespołu Teatru Niewiarowskiej, w 1927 występował w Teatrze Messal i Niewiarowskiej oraz w t. Nietoperz, w sierpniu tego roku (1-15 VIII) gościnnie w Krakowie, w 1928 go­ścinnie w T. Małym we Lwowie, w 1929 w t. Znicz w Warszawie oraz w operetce Lucyny Messal, w 1930 w operetce warszawskiej (także jako reżyser). W następ­nych latach występował: w t. Nowości (1931), w kinie Znicz pomiędzy seansami (1932), w t. Lotos, w T. Artystycznym i T. Rozmaitości (1933), w T. 8.30 i T. Aktora (1934), w T. Letnim (1935), w T. Wielka Rewia (1935-36), w Operetce na Karowej (1936-37), T. 8.15 (1937-39). Do najwybitniejszych jego ról należały: Hrabia Luksemburg (Hrabia Luksemburg), Hrabia Da­niel (Wesoła wdówka), Baron (Ostatni walc), Sułtan (Dama w gronostajach), Książe (Sybilla), Piotruś (Mu­zykanci), Kadet (Manewry jesienne), Kucharz-Książę (Róże z Florydy), Burmistrz (Clo-clo), Generał Bona­parte (Teresina), Papa (Cnotliwa Zuzanna), Frankę (Zemsta nietoperza), Ryszard (Gejsza), Cesarz (Krysia leśniczanka), Harry (Piękna z Nowego Jorku), Florian (Słodka dziewczyna). Reżyserował m.in. Zemstę nie­toperza (1923), Dede (1924), Rozwódkę (1930). Od 1922 był członkiem zasłużonym ZASP. 25 V 1925 obchodził jubileusz dwudziestopięciolecia pracy scen. w roli Malchara (Kapłanka ognia), 10 IX 1926 jubileusz trzydzies­tolecia, a 19 IV 1935 jubileusz czterdziestolecia. Pierw­szą jego żoną (od 1900) była Stefania ze Śliwińskich (córka dyr. L. Śliwińskiego), drugą (od 1915) – Nella z Lechowskich.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973