aktorka,reżyser;
Właściwie Jolanta Alina Skubniewska – Martens, pseud. Alina Rada, Alina Rada-Skubniewska. W 1934 ukończyła wydz. sztuki aktorskiej warsz. PIST-u i na sez. 1934/35 została zaangażowana przez I. Galla do T. Kameralnego w Częstochowie, gdzie 15 IX 34 zadebiutowała rolą młodej dziewczyny w sztuce Sygnały E. Szelburg-Zarembiny. W sez. 1935/36, wraz z Gallem, wróciła do Warszawy, do założonego przez niego zespołu Stołecznego T. Powszechnego. Zagrała tam m.in. Alinę (Balladyna). Potem występowała w warsz. T. Kameralnym, grając na zmianę z J. Andrzejewską Katarzynę (Matura). W l. 1937-39 była aktorką T. Miejskich w Łodzi i grała m.in. Marię (Wieczór Trzech Króli), Bertę (Świerszcz za kominem), Nike Napoleonidów (Noc listopadowa). W czasie okupacji niem. działała w ruchu oporu, organizowała zbiórkę i wysyłała paczki więźniom obozów niem., w 1943-44 grała w jawnych t. warsz.: Rozmaitości „Jar”, „Maska”, „Figaro” i Komedia. Po wojnie występowała w Poznaniu, gdzie w l. 1945-47 na scenach T. Polskiego i T. Nowego zagrała swe najlepsze role, takie jak m.in.: Fruzia (Damy i huzary), Hanka (Moralność pani Dulskiej), Rega Greyer (Pensjonat we dworze), Maria Magdalena (Judasz z Kariothu ), Jenny Lawrens (Szesnastolatka), Anita (Kokosowy interes). Tę ostatnią, na pocz. sez. 1947/48, grała też (we własnej reż.) w T. Muzycznym im. Żołnierza Polskiego w Lublinie, potem występowała w „Studio” T. MO w Warszawie, a w czerwcu 1948 w programie Gdybym miał milion w T. Wróbelek Warszawski. Od sierpnia 1948 była w zespole T. Miejskiego w Świdnicy i w sez. 1948/49 odnosiła tam sukcesy jako Ksantypa (Obrona Ksantypy), Candida (Candida), Antosia (Chory z urojenia), Helena (Lekkomyślna siostra) i Ochotnicka (Klub kawalerów). W sez. 1949/50 występowała w warsz. T. Młodych, w l. 1950-52 w T. im. Bogusławskiego w Kaliszu w roli Zofii Parmen (Grzech), w 1952 w T. Dolnośląskim w Jeleniej Górze, w sez. 1953/54 w T. Ziemi Rzeszowskiej w Rzeszowie jako Podstolina (Fircyk w zalotach) i Marianna (Zabawne zdarzenie), od lipca 1954 i w sez. 1954/55 w T. im. Osterwy w Lublinie w roli Klary (Dom na twardej ) i ponownie Candidy. Latem 1955 w warsz. T. Ludowym zagrała Rukienie (Pieją koguty), w sez. 1955/56 była w zespole T. Rozmaitości we Wrocławiu. W tymże sez., 12 V 56 wystąpiła w Mątwie Witkiewicza, inaug. działalność T. Cricot 2 T. Kantora w Krakowie. W 1957 zdała egzamin reżyserski i rozpoczęła współpracę z różnymi t., np. w tymże roku w T. Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze przygotowała prem. Radcy pana radcy oraz Kowal, pieniądze i gwiazdy, w 1958 w T. im. Jaracza w Olsztynie Człowiek za burtą A.Cwojdzińskiego i Zwykły człowiek w T. Powszechnym Woj. Gdańskiego w Sopocie, w 1959 w T. Popularnym w Grudziądzu Powrót posła. W l. 1961-63 była zaangażowana we wrocł. T. Rozmaitości, gdzie zagrała Panią Kapulet (Romeo i Julia) i Gretę Ren (Skandal w Hellbergu), nast. zajęła się głównie reżyserią, m.in. w T. Nowym w Zabrzu (Wesołe kumoszki z Windsoru, 1963), w T. Dolnośląskich w Jeleniej Górze i Wałbrzychu (Ania z Zielonego Wzgórza, Szpieg matrymonialny, 1964), w T. Polskim w Bydgoszczy (Obrona genów, Przyjaciel wesołego diabła, Ktoś nowy, sez. 1964/65), w T. im. Bogusławskiego w Kaliszu (Niezwykła przygoda, Żabusia, sez. 1969/70). W 1979 brała udział w spektaklu Stołecznej Estrady pt. Nasza patetyczna (jako Kamelakowa). Przygotowała wiele okolicznościowych montaży słowno-muzycznych. Pełniła funkcję sekretarza Związku Zaw. Pracowników Kultury i Sztuki, na emeryturze działała społecznie w sekcji artystów-seniorów ZASP-u.
Źródło: Almanach Sceny Polskiej 2003/204