aktorka;

Była najmłodszą, z jedenaściorga dzieci, córką Józefa A. i Katarzyny z Ludwickich, pracowników łódź. T. Miejskiego (ojciec był maszynistą teatr.). Od najmłodszych lat statystowała w rolach dziecięcych w t. łódz.; np. w T. Miejskim w grudniu 1923 i styczniu 1924 grała w Nauczycielce (podczas występów I. Solskiej), a w kwietniu 1926 występowała w Niebie­skim ptaku; w T. Popularnym od września 1926 grała rolę Mieszka (Dwie moce). Po ukończeniu szkoły powszechnej, pracowała jako ekspedientka w firmie „Leon Tyber – materiały piśmienne”. Tańczyła też jako girlsa w łódz. kabarecie Jar. Zaangażowana przez K. Adwentowicza, 15 XI 1932 zadebiutowała w T. Kameralnym w Warszawie w roli Manueli (Dziewczęta w mundurkach, w reż. Z. Modrzewskiej), zyskując od razu pełną aprobatę krytyki. A. Słonimski pisał: „Osobne słowa uznania i podziwu należą się młodziutkiej Jadzi Andrzeje­wskiej. Jest to prawdziwa rewelacja, aktorka, jakiej od dawna nie widziała scena polska. Nie można tu mówić o udanym debiucie ani o obiecującej przy­szłości, bo to, co pokazała Andrzejewska, jest już osiągnięciem artystycznym na wielką miarę. Wdzięk, liryzm i siła dramatyczna tej piętnastoletniej dziew­czynki porwała widownię. Długo nie mogłem sobie przypomnieć, skąd znam już to dziecinne, jasne spojrzenie i te blade, trochę za duże usteczka, skrzy­wione grymasem bólu. To Gish. Liliana Gish, gwiazda ekranu, uzbrojona w piękny i drżący uczu­ciem głos”. Po tym sukcesie pozostała w Warsza­wie. W styczniu 1933 występowała w kabarecie Nowy Momus; w tymże roku grała w T. Narodo­wym: Pistola (Kean, czyli Geniusz i szaleństwo, od lutego), Consuellę (Ten, którego biją po twarzy, od marca) i Blendę (Testament jaśnie pana, od wrześ­nia). Rolę w  Dziewczętach w mundurkach powtó­rzyła w T. Miejskim w Łodzi (prem. w czerwcu 1933). Jesienią 1933 grała w warsz. T. Letnim Woźniakównę (Szkoła geniuszów) i Marię (Pieniądz nie jest wszystkim), a od marca 1934 w T. Polskim Sonię (Zbrodnia i kara, w reż. L. Schillera). W sez. 1933/34 występowała też w kabarecie Cyga­neria.
W następnych latach nie była związana na stałe z żadną sceną. Występowała przede wszystkim w fil­mach oraz w t. rewiowych i kabaretach. Jako aktor­ka film. osiągnęła znaczną popularność. Wystąpiła przed wojną w piętnastu filmach, tworząc „specjalny typ dziewczyny w okularach, trochę śmiesznej, lecz nie pozbawionej swoistego wdzięku” (M. Jagoszewski). Zadebiutowała w 1933 jako kwiaciarka w Dzie­jach grzechu, później grała m.in. Hannę w Wyroku życia (też wersja franc.), Kazię (Wacuś), Frankę (Dziewczęta z Nowolipek), Stasię (Moi ro­dzice rozwodzą się). Występowała w warsz. kaba­retach: Stara Banda (kwiecień, maj 1935), Cyrulik Warszawski (sierpień-grudzień 1935, luty 1936), T. 13 Rzędów (grudzień 1936-styczeń 1937), ponow­nie w Cyruliku Warszawskim (czerwiec-grudzień 1938) oraz w Ali Babie, gdzie brała udział w ostatniej prem. tego teatru Pakty i fakty(2 IX 1939). Z zespołami rewiowymi odwiedziła m.in. Częstochowę (1937, 1939), a także Rzeszów i Stanisławów (kwiecień 1939 z zespołem pn. „Pięcio­raczki warszawskie”). W t. dramatycznych wystę­powała w okresie 1935-39 sporadycznie: w czerwcu 1935 w T. Bagatela w Łodzi (filia T. Miejskiego), od stycznia 1936 w roli Katarzyny Wagner (Matura) w T. Kameralnym w Warszawie, od kwietnia 1937 gościnnie w tyt. roli w Pannie Maliczewskiej w T. Polskim w Łodzi. Jesienią 1937 zagrała Pannę Ma­liczewską w warsz. T. Ateneum. Rola ta przywra­cała aktorkę scenie dram., pozwalając wyzwolić się z estradowych nawyków. Pisał A. Słonimski: „Uratowała ona młodą aktorkę tonącą w manierze i marazmie teatrów warszawskich. Andrzejewska przywrócona sztuce okazała się znów, jak w dniu swego debiutu scenicznego, talentem lirycznym naj­wyższej piękności”; „Trudno sobie wyobrazić lepszą Pannę Maliczewską. Andrzejewska miała bezrad­ność niefałszowaną, naiwność, głód miłości i tra­gizm. Stworzyła postać niezapomnianą i zdobyła to, co nawet wielkim artystom zdobyć niełatwo. Szczere wzruszenie widowni”. Z rolą tą gościła w czerwcu 1939 m.in. w Częstochowie. Poza tym przed wojną zagrała jeszcze jedną rolę dram. – Helenę (Żabusia) w T. Kameralnym w Warszawie (prem. marzec 1938). Współpracowała też z t. ra­diowym.
Po wybuchu II wojny świat. znalazła się we Lwo­wie; grała tu w T. Miniatur pod kier. K.Toma, z którym objeżdżała szereg miast ZSRR; w zespole tym była do jesieni 1941, po wybuchu wojny niem.-radzieckiej także na terenach Azji Środkowej, m.in. w Kermine, gdzie grała w radzieckim filmie Dziel­nica nr 14. Od listopada 1941 była w zespole Czołówki Teatr przy Armii Pol. w ZSRR pod kier. K. Krukowskiego; występowała też w Czołówce Teatr. Refrena (F. Konarskiego). W marcu 1942 wyruszyła z Armią Pol. pod dowództwem gen. W. Andersa do Persji, gdzie występowała w t. rewio­wym Konarskiego); od poł. 1942 była w zespole T. Polowego 2 Korpusu K. Krukowskiego, nast. w zespole T. Dramatycznego Armii Pol. na Wscho­dzie, który przekształcił się w T. Dramatyczny 2 Korpusu; z teatrami tymi przebyła cały szlak bo­jowy 2 Korpusu Pol. od Persji, przez Syrię, Pale­stynę, Egipt, do Włoch. W drugiej poł. 1944 i w pocz. 1945 współpracowała jako aktorka z półamat. Pol. T. Szkolnym w Jerozolimie; występowała z nim też m.in. w Tel-Awiwie, Nazarecie, Haifie (grała: Helenę – Pan Jowialski, Alinę – Balla­dyna). W 1945 wystąpiła w pol. filmie Wielka droga (Droga powrotna) nakręconym we Włoszech. W 1945-46 w T. Dramatycznym 2 Korpusu grała np. Anielę (Śluby panieńskie), Beatrycze (Wiele ha­łasu o nic). W 1946 z zespołem tego teatru przybyła do Anglii, gdzie występowała nadal. W pocz. 1947 grała jeszcze w objazdowym t. rewiowym. Krukowskiego; w tymże roku wróciła do Polski. Od sez. 1947/48 występowała w Łodzi w T. Syrena, z któ­rym na sez. 1948/49 od grudnia 1948 przeniosła się do Warszawy. Następnie powróciła na stałe do Łodzi. Od września 1949 do końca lutego 1951 była aktorką T. Powszechnego i grała m.in. Fan­chette (Niemcy), Anielę (Wielki człowiek do małych interesów); od marca 1951 do końca sierpnia 1952 występowała w T. Małym, m.in. jako Justysia (Mąż i żona), w sez. 1952/53 i 1953/54 w T. im. Jaracza, 1954/55-1957/58 w zespole Estrady Satyrycznej (in­na nazwa: T. Satyryków), a od 1958 do końca sez. 1965/66 w T. 7 15 (w ostatnim sez. była to scena T. im. Jaracza). Grała w tym czasie gł. role ko­mediowe, występowała w komediach muz. i pro­gramach rewiowych; za jeden z najbardziej wzru­szających uznano jej monolog pt. Kwiaciarka z Picadilly w widowisku Z innej beczki (1957); z ważnych ról grała: Ksantypę (Obrona Ksantypy) i Panią Perichon (Podróż pana Perichona) – obie w 1961, a także: Katarzynę (Romans z wodewilu, 1962), Aurorę (Pani prezesowa, 1964), Julię Villier (Kłamczucha, 1965). Od sez. 1966/67 do końca życia była aktorką T. Powszechnego i na tej scenie odnosiła po wojnie największe sukcesy w rolach: Validy Vrany (Baba-dziwo, 1968), Matki Pana Mło­dego (Rzecz listopadowa, 1968), Dozorczyni (Boso, ale w ostrogach, 1969), Kate Keller (Wszyscy moi synowie, 1970), Babci (Kotka na rozpalonym, bla­szanym dachu, 1972), Matki Courage (Matka Cou­rage i jej dzieci, 1973), Dulskiej (Moralność pani Dulskiej, 1975).
Była najpopularniejszą aktorką łódz., ulubienicą te­go miasta. Charakteryzowała ją „drobna sylwetka i jedyny w swoim rodzaju rzewno-dziewczęcy wy­raz twarzy, który zachowała do końca życia” (W. Orłowski) oraz „melancholijny uśmiech mądrego dziecka” (Krukowski). „Obdarzona delikatną, liry­czną urodą, nie chciała nigdy być tylko pierwszą naiwną lub uciskaną pięknością. Role chara­kterystyczne wydobywały z jej ślicznej twarzy ele­menty zabawno-łobuzerskie” („Życie Literackie” 1977). Sama określała swoje emploi jako „typ sce­niczny dziewczęco-liryczny, ale już na podkładzie tragicznym. Przez wiele lat ten właśnie rodzaj ak­torstwa był mi najbliższy, był moim atutem” („Te­atr” 1971 nr 21). Ciepły, liryczny humor cechował też jej wolne od jakiejkolwiek szarży role kome­diowe. Ten typ aktorstwa sprawdzał się i w ro­dzajowych scenkach satyrycznych i w interpretacji piosenek liryczno-sentymentalnych. Przełomem dla jej aktorstwa stało się zagranie dużej, bogatej roli Validy Vrany. W. Karczewska napisała, że zagrała ją z „wielkim, żywiołowym talentem”, „odsłoniła swój pazur aktorski, swoje spontaniczne aktorstwo, które pozwoliło jej, dzięki jakiemuś szóstemu zmy­słowi, pokonać wszystkie trudności tej skompliko­wanej roli bez jednego błędu i fałszu i pokazać bar­dzo szeroką skalę możliwości aktorskich”. Umiała nawiązać intensywny i bliski kontakt z widownią, co sprawdziło się w jej największej powojennej kreacji, jaką była Matka Courage. O ciekawej interpretacji tej roli pisał m.in. J. Katarasiński: „Krzą­ta się, drepce po scenie – wokół swego wozu, wokół swego losu, wokół swoich drobnych pienię­dzy i wielkich dramatów, ale te dramaty ukrywa, jak tylko może. Drobne tylko, nieporadne gesty, nagłe zgaśnięcia bystrych, cwaniackich i przemyśl­nych oczek, tylko rozluźnienia mięśni twarzy, szyb­ko jednak na powrót układane w maskę drapieżnego gryzonia, świadczą, że jest w tej kobiecie coś więcej ponad biologiczną chęć przetrwania, że ma lub zdo­bywa ona świadomość swego losu, tragiczną świa­domość egzystencji w świecie okrutnym, świecie szczurów”.
Talent i wrodzona inteligencja sprawiły, że osiąg­nęła w filmie i teatrze wybitną pozycję, choć nie uczyła się nigdy w żadnej szkole aktorskiej. Jak napisała S. Grodzieńska „należała do aktorów, któ­rzy rodzą się z wszystkimi umiejętnościami, z te­chniką, gestem i z gotową indywidualnością”. Po wojnie grała jedynie niewielkie role w kilkuna­stu filmach polskich. Występowała też w filmach telew. i w Teatrze TV. W 1934 w Łodzi wyszła książka o A., pióra Z. Dromlewiczowej pt. Dziecko filmu, pozbawiona jednak danych biograficznych.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994