Kitajewicz Helena

16 maja 2018 by administrator·0 Comments

Data urodzenia:

1915-03-28 Warszawa

Data śmierci:

1993-12-31 Londyn

aktorka, śpiewaczka;

Właściwie Helena Kitajewicz – Rand . Na scenie występowała także jako Lola Rand, Helen Kitay. Była córką Chaima K i Diany z Białostockich; żoną kupca Bernarda Randa (ślub 26 II 1939 we Lwowie). W 1932 ukończyła Gimn. Tow. Szkół Pracy i zaczęła studia na Wydziale Prawa Uniw. Warsz., po roku zrezygnowała. W 1933 została przyjęta na Wydz.Sztuki Aktorskiej PIST-u, który ukończyła w 1936; na egzaminie dyplomowym wystąpiła w rolach Żanety (Wilki w nocy) i Małgorzaty (Pierwsza sztuka Fanny); ten występ odnotował Boy pisząc o K. jako o ,,ujmującym zjawisku’’. Uczyła się śpiewu na prywatnych lekcjach. Do 1939 występowała w t. stołecznych. W sez. 1936/37 w T. Narodowym i Nowym grała niewielkie role: Fräulein (Dowód osobisty rodu Zebrzydowieckich), Kobietę z ludu (Judyta Giraudoux) i Różę (Fieesco, jak wspominał Aleksander Bardini w przedstawieniu tym, w reż. L. Schillera, śpiewała pieknie sonet Petrarki). W sez. 1937/38 w T. Kameralnym zagrała Janinę (Współczesne), Maniewiczową (Żabusia), Damę (Anna Karenina); w sez. 1938/39 w t. Cyrulik Warszawski wystąpiła w farsie Romans z urzędem skarbowym , w rewiach Naokoło Cyrulika, Kochajmy zwierzęta, w widowisku muz. Fric-Frac, czyli Sprzedajemy Warszawę (w roli Lodzi). W 1938 debiutowała w Pol. Radiu w operetce Dwa serca biją w walca takt R. Stolza.

Wybuch II wojny światowej zastał ją w Warszawie . W grudniu 1939 w ślad za mężem, wyjechała przez Berlin do Bukaresztu. W Rumunii występowała na rzecz cywilów i internowanych polskich żołnierzy. Po utworzeniu Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich , formowanej w Syrii z żołnierzy internowanych w Rumunii i na Węgrzech, w poł. 1940 w Palestynie dołączyła do powstałego przy niej zespołu pn. Czołówka Teatralna Brygady Karpackiej (Czołówka Karpacka). W 1940-42 brała udział w rewiach i programach składanych, wystawianych dla żołnierzy polskich i alianckich, m.in. w Palestynie i Egipcie; 3 V 1941 w obozie w Latrun wystąpiła w uroczystym programie w 150 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, wykonała wtedy po raz pierwszy marsz Brygada Karpacka M. Hemara; w sierpniu 1942 w Jerozolimie wzięła udział w programie Skreślone przez cenzurę. Na przełomie 1942 i 1943 występowała w Polskim T. Objazdowym na Bliskim Wschodzie, np. w roli Wandy (Dziadek się żeni). W 1945 w Tel Awiwie była współzałożycielką i gwiazdą t. Li-La-Lo (działał do 1948 i wystawił dwie rewie: Salon w styczniu 1947, Tylko dla dorosłych w lutym 1948). Jako Helen Kitay występowała też w miejscowej Palestine Folk Opera, gdzie śpiewała po hebrajsku, m.in. w Wesołej wdówce i Balu w Savoyu. W 1949 w T. Oper i Operetek L. Pucińskiej w Chicago występowała w operetce Zakochani.

Od 1950 mieszkała w Londynie. Została członkiem ZASP-u za Granicą. Występowała w wielu teatrach emigracyjnych: Teatrze Hemara, T. Nowym S. Belskiego, T. Aktora W. Wojteckiego (jako Żona w Do usług, Madam, 1950), T. Rewii F. Konarskiego, T. Komedii Muz. (w roli Ireny w Szczęściu od jutra, 1954), T. Polskim ZASP (do 1954 Polski T. Dramatyczny, do 1956 T.Polski im. Słowackiego) i T. Nowym w POSK-u.

Obdarzona bardzo dobrymi warunkami zewnętrznymi- wysoka, zgrabna, o oryginalnej urodzie, wrodzonej elegancji, miała też doskonałą dykcję i pięknie brzmiący, ciepły głos. W T. Polskim ZASP debiutowała znakomicie przyjętą rolą Rebeki (Zazdrość i medycyna, 1954) i stała się na pewien czas uosobieniem ,,femme fatale” polskiej sceny. Na tę ,,specjalizację”, wg prasy ,,wpłynął element trudny do zdefiniowania, ale wyraźnie wyczuwalny, a mianowicie coś niepokojącego, co jest zawarte w jej osobowości i z niej bardzo silnie emanuje”. Później zagrała takie role, jak : Helena (Cień Niccodemiego, 1956), Olga (Dzwony z Czeremszy, 1962), Talia (Piękna Lucynda, 1967), Dada (Gorący uczynek, 1971), Liza Walford (Wielki szlem, 1974), Komendantka (Oberlangen, 1975), Gabriela Zapolska (Pani Gabriela, 1976; w tym przedstawieniu odniosła prawdziwy sukces, a Gabrielę Zapolską, uważała za swoją ,,życiową”rolę), Ona (Maraton, 1982). Występowała w radiowym kabarecie Hemara, nagrywanym w Londynie dla Radia Wolna Europa oraz w radiu BBC, zarówno w audycjach literackich i słuchowiskach polskich , jak i angielskich. Brała udział w wielu programach i akademiach okolicznościowych m. in. w programie jubileuszowym N. Oleńskiej (1963), S. Zięciakiewicza (1971), w jubileuszowych koncertach ZASP-u (1964,1983,1992), a także w wielu koncertach charytatywnych. W latach 70-tych występowała w T. Czwartkowym w POSK-u, m.in. w Wieczorze piosenek Hemara (1975), w latach 80- tych w T. Nowym POSK-u, np. w musicalu Gołoledź (1985) i programie piosenek Hemara Powróćmy jak za dawnych lat (1988). Przygotowywała własne recitale i wieczory poezji ; w 1984 wspólnie z Z. Terné i G. Boruckim opracowała program Trójka z Cyrulika (wystawiony w T. Polskim ZASP). Pod nazwiskiem Lola Rand występowała w t. angielskim, m.in. w Londynie w komedii muz. One Girl a Day (1959). Wielokrotnie występowała w Izraelu oraz w ośrodkach polonijnych w krajach Europy Zachodniej. W 1961-63 w Londynie wykładała w II Studium Teatralnym pod nazwą Warsztat Teatralny Młodych pod kier. B. Reńskiej. W 1956-58, 1965 i 1982-87 była czł. Zarządu ZASP-u za Granicą. Była jedną z wykonawczyń piosenek, które znalazły się na płycie Piosenki Mariana Hemara zapowiadane przez autora, wydanej w 1976 nakładem ZASP-u za Granicą.