Budzyński Jan

Jan Budzyński (Przegląd Artystyczny 1937 nr 10,11)
Budzyński Jan
Data urodzenia:
1899-03-28 Warszawa
Data śmierci:
1971-09-05 Voiron (Francja)

aktor, dyrektor teatru;

Właściwie Jan Bronisław Budzyński .Prawdopodobnie już w 1919 uczęszczał w Warsza­wie na Kursy Wokalno-Dram. H.J. Hryniewieckiej. W końcu 1920 lub na pocz. 1921 należał do zespołu działowego zorganizowanego przez J. Borawskiego, z którym występował m.in. w Kutnie, Łowiczu, Sochaczewie; grał wtedy Króla (Mazepa). W 1923 prowadził w Żyrardowie T. im. Dietricha, jak sam pisał „pierwszy teatr dla robotników”; teatr ten pod jego dyr. wyjeżdżał do Kutna, Koła, Konina, Ło­wicza, Piotrkowa. Organizował także inne imprezy objazdowe, m.in. w lutym 1925 zespół pod jego dyr., anonsujący się jako „artyści ZASP-u”, wysta­wił w Kaliszu Mazepę J. Słowackiego. W sez. 1925/26 B. występował w T. Rybałt pod dyr. S. Wy­sockiej w Warszawie i objeździe; grał wtedy Ko­stryna (Balladyna). W sez. 1926/27 należał do ze­społu T. Miejskiego w Lublinie. W sierpniu 1928 brał udział w przedstawieniu Małki Szwarcenkopf, wystawionej przez A. Marka w T. Nowości w Warszawie. W sez. 1928/29 należał do zespołu ar­tyst. Reduty, grał w Wilnie i objazdach, m.in. Pe­relmana (Murzyn warszawski); od jesieni 1929 był w Instytucie Reduty w Wilnie. Od 1930 współpra­cował z rozgłośnią wil. PR. W sez. 1930/31-1934/35 pracował w T. Miejskich w Wilnie, gł. w T. na Pohulance, gdzie był aktorem i sekretarzem teatru. W Wilnie grał m.in. Mochsteina (Matrykuła 33), Podchorążego I (Noc listopadowa), Wujka (Lo­gika pana Baltazara), Jakuba, Literata I i Guber­natora (Dziady), Lejbę i Robotnika I (Róża). Był sekretarzem wil. filii ZASP-u. Pisywał w tygodniku „Wileński Przegląd Artystyczny”. W sez. 1934/35 był kier. objazdów Wileńskiego T. Objazdowego, który działał przy T. Miejskich; zespół ten, pod kier. B., odwiedził 45 miast województw: wileń­skiego, nowogródzkiego, poleskiego i białostockie­go. W sez. 1935/36 i 1936/37 był dyr. administra­cyjnym T. Miejskich we Lwowie; zorganizował tu stałą scenę szkolną dającą przedstawienia dla mło­dzieży. Na sez. 1937/38 wrócił do Wilna, gdzie był dyr. administracyjnym T. na Pohulance. W sez. 1938/39 był znowu aktorem i sekretarzem T. Miej­skich we Lwowie. Po wybuchu II wojny świat. przebywał pocz. w Rumunii, gdzie od listopada 1939 z Zespołem Artystów Warszawskich wystę­pował w Bukareszcie i innych miastach w roli Zabrzezińskiego (Uciekła mi przepióreczka). Od lu­tego 1940 z tymże zespołem pn. T. Polski grał w Przepióreczce w Paryżu i innych franc. miastach. Później działał w nieokupowanej części Francji; je­szcze w 1940 założył wraz z K. Dejunowiczem i E. Dziekońskim we Voiron teatrzyk pol. i nast. „przez parę lat jeździli z trupą śpiewaków i tancerzy po schroniskach, szpitalach i sanatoriach, w których leczyli się żołnierze polscy” (S. Marczak-Oborski: „Teatr czasu wojny”). Występowali często pod pro­tektoratem YMCA, m.in. w grudniu 1943 w Saint Agreve. Później B. uczestniczył w II wojnie świat. jako żołnierz formacji pol. na Zachodzie. Po wojnie mieszkał we Francji.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t. II, PWN Warszawa 1994


Źródła:
1)

aktor, dyrektor teatru;

Właściwie Jan Bronisław Budzyński .Prawdopodobnie już w 1919 uczęszczał w Warsza­wie na Kursy Wokalno-Dram. H.J. Hryniewieckiej. W końcu 1920 lub na pocz. 1921 należał do zespołu działowego zorganizowanego przez J. Borawskiego, z którym występował m.in. w Kutnie, Łowiczu, Sochaczewie; grał wtedy Króla (Mazepa). W 1923 prowadził w Żyrardowie T. im. Dietricha, jak sam pisał „pierwszy teatr dla robotników”; teatr ten pod jego dyr. wyjeżdżał do Kutna, Koła, Konina, Ło­wicza, Piotrkowa. Organizował także inne imprezy objazdowe, m.in. w lutym 1925 zespół pod jego dyr., anonsujący się jako „artyści ZASP-u”, wysta­wił w Kaliszu Mazepę J. Słowackiego. W sez. 1925/26 B. występował w T. Rybałt pod dyr. S. Wy­sockiej w Warszawie i objeździe; grał wtedy Ko­stryna (Balladyna). W sez. 1926/27 należał do ze­społu T. Miejskiego w Lublinie. W sierpniu 1928 brał udział w przedstawieniu Małki Szwarcenkopf, wystawionej przez A. Marka w T. Nowości w Warszawie. W sez. 1928/29 należał do zespołu ar­tyst. Reduty, grał w Wilnie i objazdach, m.in. Pe­relmana (Murzyn warszawski); od jesieni 1929 był w Instytucie Reduty w Wilnie. Od 1930 współpra­cował z rozgłośnią wil. PR. W sez. 1930/31-1934/35 pracował w T. Miejskich w Wilnie, gł. w T. na Pohulance, gdzie był aktorem i sekretarzem teatru. W Wilnie grał m.in. Mochsteina (Matrykuła 33), Podchorążego I (Noc listopadowa), Wujka (Lo­gika pana Baltazara), Jakuba, Literata I i Guber­natora (Dziady), Lejbę i Robotnika I (Róża). Był sekretarzem wil. filii ZASP-u. Pisywał w tygodniku „Wileński Przegląd Artystyczny”. W sez. 1934/35 był kier. objazdów Wileńskiego T. Objazdowego, który działał przy T. Miejskich; zespół ten, pod kier. B., odwiedził 45 miast województw: wileń­skiego, nowogródzkiego, poleskiego i białostockie­go. W sez. 1935/36 i 1936/37 był dyr. administra­cyjnym T. Miejskich we Lwowie; zorganizował tu stałą scenę szkolną dającą przedstawienia dla mło­dzieży. Na sez. 1937/38 wrócił do Wilna, gdzie był dyr. administracyjnym T. na Pohulance. W sez. 1938/39 był znowu aktorem i sekretarzem T. Miej­skich we Lwowie. Po wybuchu II wojny świat. przebywał pocz. w Rumunii, gdzie od listopada 1939 z Zespołem Artystów Warszawskich wystę­pował w Bukareszcie i innych miastach w roli Zabrzezińskiego (Uciekła mi przepióreczka). Od lu­tego 1940 z tymże zespołem pn. T. Polski grał w Przepióreczce w Paryżu i innych franc. miastach. Później działał w nieokupowanej części Francji; je­szcze w 1940 założył wraz z K. Dejunowiczem i E. Dziekońskim we Voiron teatrzyk pol. i nast. „przez parę lat jeździli z trupą śpiewaków i tancerzy po schroniskach, szpitalach i sanatoriach, w których leczyli się żołnierze polscy” (S. Marczak-Oborski: „Teatr czasu wojny”). Występowali często pod pro­tektoratem YMCA, m.in. w grudniu 1943 w Saint Agreve. Później B. uczestniczył w II wojnie świat. jako żołnierz formacji pol. na Zachodzie. Po wojnie mieszkał we Francji.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t. II, PWN Warszawa 1994

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *