Data urodzenia:
1863-12-18 Warszawa
Data śmierci:
1941-12-09 Warszawa
aktorka.
Właściwie Wanda Teofila Barszczewska. Była córką nauczyciela szkół warsz. Jana B. i Zuzanny z Sumińskich. Początkowo pracowała jako nauczycielka, ucząc się jednocześnie gry aktorskiej pod kier. W. Rapackiego. 4 III 1884 wystąpiła na amatorskim przedstawieniu Warsz. Tow. Dobroczynności. Debiutowała 4 X 1884 w t. krak. w roli Antoniny (W gościnie, czyli Reif-Reiflingen), została zaangażowana i występowała do 1887. Po powrocie do Warszawy debiutowała 20 IX 1887 w T. Rozmaitości w roli Panny Letelier (Rodzina Fourchambault) i została zaangażowana do zespołu dramatu WTR, w którym pozostała do przejścia na emeryturę 1 VII 1914. Na scenie warsz. T. Wielkiego obchodziła 30 IV 1909 jubileusz dwudziestopięciolecia pracy grając rolę Lukrecji (Beatryks Cenci). Po przejściu na emeryturę występowała tylko sporadycznie, m.in. w 1915 grała w T. Rozmaitości rolę Demeter (Noc listopadowa), w 1919 w T. Polskim Wolumnię (Koriolan), w 1930 w tym samym t. swą ostatnią rolę Celiny Bełskiej (Dom kobiet). Udzielała też lekcji deklamacji i zajmowała sie tłumaczeniem z franc. sztuk, jak np. „Szczęście małżeńskie”.
Już po pierwszym sez. jej występów w Krakowie S. Koźmian pisał, że „prócz rysów scenicznych, których nie ma„, posiada „wszystkie warunki na tragiczną artystkę w rodzaju pani Rakiewiczowej: postawę, głos śliczny, szczególniej w niskich tonach, namiętną intonację, inteligencję”. Mimo to zarówno w Krakowie jak w Warszawie B. przez długi czas obsadzana była przede wszystkim w salonowych komediach i melodramatach, które przeważały w ówczesnym repertuarze, w takich rolach jak: Zofia Le Dieu (Chamillac), Kamila (Artykuł 264), Lola (Nasi najserdeczniejsi), Atenais (Właściciel kuźnic). A. Grzymała-Siedlecki ubolewał, że w komediach nie znajdował pełnego zastosowania ani „spiż altowego jej głosu, ani bezkonkurencyjna umiejętność mówienia, ani jej zdolność odczuwania wielkiej poezji”. Okazje wystąpienia w roli dramatycznej liczniejsze stały się dopiero po 1905, w związku z szerszym wprowadzaniem na sceny WTR wielkiego repertuaru. Wtedy też B. odnosiła największe swe sukcesy. O roli Pani Alving (Upiory) pisał K. Adwentowicz: „była wspaniała w tragicznym wyrazie bólu i cierpienia, pełna dramatyzmu”, a Grzymała-Siedlecki nazwał jej recytację w Nocy listopadowej „nadmową”. Ogólną ocenę jej gry dał Wł. Bogusławski: „inteligencja wsparta wykształceniem towarzyszy artystce sumiennej, pracowitej, świadomej zawsze, czego chce, i jakimi środkami artystycznymi da się osiągnąć cel zamierzony„. Prócz wymienionych ważniejsze jej role: Gertruda (Hamlet), Gonerila (Król Lear), Małgorzata (Ryszard III), Celia (Jak wam się podoba), Monna Vanna (Monna Vanna), Tea (Hedda Gabler), Pani Borkman (John Gabriel Borkman), Młynarka (Zaczarowane koło). Matka (Klątwa), Makryna (Śnieg).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
aktorka.
Właściwie Wanda Teofila Barszczewska. Była córką nauczyciela szkół warsz. Jana B. i Zuzanny z Sumińskich. Początkowo pracowała jako nauczycielka, ucząc się jednocześnie gry aktorskiej pod kier. W. Rapackiego. 4 III 1884 wystąpiła na amatorskim przedstawieniu Warsz. Tow. Dobroczynności. Debiutowała 4 X 1884 w t. krak. w roli Antoniny (W gościnie, czyli Reif-Reiflingen), została zaangażowana i występowała do 1887. Po powrocie do Warszawy debiutowała 20 IX 1887 w T. Rozmaitości w roli Panny Letelier (Rodzina Fourchambault) i została zaangażowana do zespołu dramatu WTR, w którym pozostała do przejścia na emeryturę 1 VII 1914. Na scenie warsz. T. Wielkiego obchodziła 30 IV 1909 jubileusz dwudziestopięciolecia pracy grając rolę Lukrecji (Beatryks Cenci). Po przejściu na emeryturę występowała tylko sporadycznie, m.in. w 1915 grała w T. Rozmaitości rolę Demeter (Noc listopadowa), w 1919 w T. Polskim Wolumnię (Koriolan), w 1930 w tym samym t. swą ostatnią rolę Celiny Bełskiej (Dom kobiet). Udzielała też lekcji deklamacji i zajmowała sie tłumaczeniem z franc. sztuk, jak np. „Szczęście małżeńskie”.
Już po pierwszym sez. jej występów w Krakowie S. Koźmian pisał, że „prócz rysów scenicznych, których nie ma„, posiada „wszystkie warunki na tragiczną artystkę w rodzaju pani Rakiewiczowej: postawę, głos śliczny, szczególniej w niskich tonach, namiętną intonację, inteligencję”. Mimo to zarówno w Krakowie jak w Warszawie B. przez długi czas obsadzana była przede wszystkim w salonowych komediach i melodramatach, które przeważały w ówczesnym repertuarze, w takich rolach jak: Zofia Le Dieu (Chamillac), Kamila (Artykuł 264), Lola (Nasi najserdeczniejsi), Atenais (Właściciel kuźnic). A. Grzymała-Siedlecki ubolewał, że w komediach nie znajdował pełnego zastosowania ani „spiż altowego jej głosu, ani bezkonkurencyjna umiejętność mówienia, ani jej zdolność odczuwania wielkiej poezji”. Okazje wystąpienia w roli dramatycznej liczniejsze stały się dopiero po 1905, w związku z szerszym wprowadzaniem na sceny WTR wielkiego repertuaru. Wtedy też B. odnosiła największe swe sukcesy. O roli Pani Alving (Upiory) pisał K. Adwentowicz: „była wspaniała w tragicznym wyrazie bólu i cierpienia, pełna dramatyzmu”, a Grzymała-Siedlecki nazwał jej recytację w Nocy listopadowej „nadmową”. Ogólną ocenę jej gry dał Wł. Bogusławski: „inteligencja wsparta wykształceniem towarzyszy artystce sumiennej, pracowitej, świadomej zawsze, czego chce, i jakimi środkami artystycznymi da się osiągnąć cel zamierzony„. Prócz wymienionych ważniejsze jej role: Gertruda (Hamlet), Gonerila (Król Lear), Małgorzata (Ryszard III), Celia (Jak wam się podoba), Monna Vanna (Monna Vanna), Tea (Hedda Gabler), Pani Borkman (John Gabriel Borkman), Młynarka (Zaczarowane koło). Matka (Klątwa), Makryna (Śnieg).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973