aktorka;

Właściwie  Maria Marcela, z Fiszerów Chmurkowska. Była córką Ludwika Fiszera i Heleny z Nowakowskich, żoną Feliksa Chmurkowskiego (ślub 2 II 1920 w Warszawie). Ukończyła gimn. w Warszawie, a w 1920 Warsz. Szkołę Dramatyczną. Jako jej słu­chaczka debiutowała 6 IX 1918 w roli Elli (Ciotka Karola) na scenie T. Letniego w Warszawie, pre­zentując wg „Kuriera Warszawskiego” „dobrą wy­mowę i dużo wdzięku obok widocznego szczerego talentu”. W sez. 1920/21 grała w T. Polskim i Powszechnym w Wilnie, które opuściła z końcem listopada 1921. Od grudnia 1921 występowała w T. Praskim w Warszawie, w sez. 1922/23 w T. Miejskim w Lublinie i z zespołem lub. gościnnie w Płocku, 1923/24 w T. Miejskim w Grodnie, 1924/25 w T. Popularnym w Łodzi, 1925/26 w T. Miejskim w Grudziądzu (wchodzącym w skład Zjednoczonych T. Pomorskich), 1926/27 w T. Pol­skim w Katowicach i z zespołem tym w Bytomiu, 1927/28 w T. Miejskim w Toruniu, w 1928-30 w T. Nowym w Poznaniu, w sez. 1930/31 w T. Ob­jazdowym Samorządów Woj. Białostockiego z sie­dzibą w Grodnie. W tym okresie zaczęła używać podwójnego nazwiska Fiszer-Chmurkowska, potem Chmurkowska. Od 1931 bez stałego engagement, występowała gościnnie na scenach warsz., np. w T. Polskim i Małym (1931-33), t. Qui Pro Quo (1932), Miraż, Rozmaitości (1933), T. Letnim, w przedstawieniach operetkowych Cyrku Staniewskich (1935), Stołecznym T. Powszechnym, t. Wielka Re­wia (1937), w programach kawiarni „Sztuka i Mo­da” (SiM) i „Bristol” (1938-39), w t. Tip-Top (1939) oraz poza Warszawą: w T. Woj. Kieleckiego z siedzibą w Radomiu, łódz. kabarecie Cyrulik (1932), T. Nowym w Poznaniu (sez. 1932/33), T. Miejskich w Bydgoszczy i Grudziądzu (sez. 1934/35), w Kaliszu, w T. Bagatela w Łodzi (czerwiec 1935), w Objazdowym T. Wielkopolskim z siedzibą w Ostrowie Wielkopolskim (także pn. T. Ziemi Po­znańskiej – sez. 1935/36), w Grodnie (1936). Brała udział w tournee zespołu Wesołej Lwowskiej Fali (1936), w programach rewiowych w Często­chowie, Bydgoszczy (1936), grała w T. Objazdo­wych Woj. Białostockiego z bazą w Grodnie (sez. 1936/37), gościnnie z zespołem rewiowym w Ka­towicach (15 III 1938), w T. Nowym w Poznaniu (sez. 1938/39). W 1. trzydziestych wystąpiła w ośmiu filmach.
W młodości szczupła (później pulchna) blondynka o okrągłej buzi, dużych oczach i małym zadartym nosku, grała pocz. role tzw. naiwnych, młodych dziewcząt i amantek. Już pierwsze jej role w Wilnie zyskały uznanie krytyki; były to postacie: Anny (Warszawianka), Joasa (Sędziowie), Wojewodzianki (Zaczarowane koło), Elżbietki (Grochowy wieniec), Georginii (Papa), Heleny (Pan Jowialski), Halszki (Powrót wiosny), Honoraty (Mąż z grzeczności). Recenzje chwaliły jej inteligentną interpretację, wy­raźną dykcję, naturalność, wdzięk i subtelność w cieniowaniu ról, doskonałe warunki zewnętrzne, ko­mizm w najlepszym farsowym stylu. Od niewinnej chłopięcości Joasa, wzruszająco dziewczęcej Koletty w Bębnie P. Vebera i H. de Gorsse’a, do pełnej już kobiecości i finezji Saviny (Twarz i maska) i roli Sedy (Zabawa w miłość), która „dała utalen­towanej artystce pełne pole do popisu dla jej talentu, do choreografii włącznie. Swoboda sceniczna i tu­pet, które się czuje w grze przy znakomitym opa­nowaniu pamięciowym roli składają się na pier­wszorzędną całość” („Echo Grodzieńskie” z 2 IX 1923). Potem do najlepszych jej ról zaliczano: Paulinę (Pan Benet), Kasię (Koniec Sodomy), tyt. w Kiki, Panią Vidal (Kochanek pani Vidal), Germenę (Handlarze sławy), Martę (Powaby grzechu), ope­retkową Geraldinę (Gwiazdy areny). „Tworzone przez nią postacie, to z życia wzięte typy, codzien­nie spotykane, a przecież niewidzialne przez innych ludzi. Odszukać taki typ, uplastycznić go na scenie potrafi tylko artystka. Pani Fiszerówna jest artystką posiadającą tę zdolność w bardzo wysokim stopniu” („Gazeta Nadwiślańska” z 10 XI 1925). W swym dorobku, obok ról typowo komediowych, miała też udane z akcentami dram., np. Sonię (Bolszewicy), Mary Turner (W granicach prawa); w ostatniej „dowiodła i w tym rodzaju prawdziwego talentu i brała widownię bezpośredniością gry i szczerością odczucia różnorodnych stanów psychicznych, po­czuciem miary i artystycznego taktu” („Słowo Po­morskie” z 11 XII 1925).
W 1932 w łódz. kabarecie Cyrulik zapoczątkowała występy estradowe, które z czasem stały się pod­stawową formą jej działalności artyst., aczkolwiek przejście z t. dram. na estradę było wg niej czysto przypadkowe. W końcu 1. trzydziestych była uwa­żana za najlepszą monologistkę w Polsce, nazywano ją też „Chaplinem w spódnicy”. W czasie II wojny świat. grała w Warszawie w t. jawnych: Ul, Maska, Nowości (1940-44); wspólnie z mężem prowadziła w Radości pod Warszawą bar „Pod światełkami”, w którym zatrudniała bezrobotnych aktorów; kol­portowała prasę podziemną, była łączniczką AK, w czasie powstania sanitariuszką w szpitalu polowym przy ul. Chmielnej, z którym opuściła Warszawę, udając się do Mszczonowa. Po wojnie występowała gł. jako monologistka, prezentując we wszystkich zakątkach kraju tzw. „warszawski humor i dowcip”. „Jest nadal pełna wdzięku i powabu, mimo że od­stawia typy raczej wulgarne. Jak umie połączyć jedno z drugim to już jej tajemnica” („Dziennik Powszechny” z 15 V 1946). W sez. 1945/46 grała w T. Gong w Łodzi, 1946-51 jeździła z indywidu­alnymi koncertami. W 1947, po weryfikacji ZASP-u, została zawieszona w prawach organizacyjnych (do 1 I 1950). W 1948-49 brała udział w programach warsz. kabaretu „Ani Be, ani Me”. W sez. 1953/54 występowała w T. Satyryków oraz T. Kleks w Warszawie, w 1955-57 w T. Satyryków Syrena; w 1967-69 brała udział w programach Podwieczorek przy mikrofonie i Karuzela warszawska. Występo­wała często za granicą, gł. dla Polonii we Francji, Austrii, Czechosłowacji. Około 1975 zaprzestała wy­stępów. Była autorką wielu prezentowanych na es­tradzie tekstów i monologów.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994