Buczyńska Helena

Buczyńska Helena
Data urodzenia:
1894-12-02 Szczygry k. Kurska
Data śmierci:
1957-12-21

aktorka, reżyser;

Była córką Władysława B. i Nadieżdy z Łochwickich, ros. humorystki, piszącej pod pseud. Teffi. Ukończyła gimn. we Lwowie, a następnie Klasę Dramatyczną przy Warsz. Tow. Muzycznym, była również uczennicą S. Lentza w Szkole Sztuk Pięknych i A. Myszugi w klasie śpiewu Warsz. Tow. Muzycznego. Debiutowała 1 VII 1914 w T. Letnim w Warszawie w roli Jewdochy (Sę­dziowie), w sez. 1914/15 występowała w warsz. t. Ko­media i t. na Dynasach. Od 1915 przebywała w Rosji, występując w zespołach pol. (m.in. w sez. 1915/16 w T. Polskim w Moskwie), a także w t. ros. i kabare­tach futurystów, m.in. w Charkowie i Sewastopolu. Występowała też w ros. kabarecie w Konstantynopolu. Po powrocie do kraju w styczniu 1922 rozpoczęła pracę w warsz. t. Maska i t. Stańczyk, następnie występowała w t. Reduta (1922-23), w T. im. Słowackiego w Kra­kowie (1923-25). Grała wówczas takie role jak: Maria z Magdali (Judasz K. Tetmajera), Młynarka (Zaczarowane koło), Puk (Sen nocy letniej). Zajmowała się też w tym czasie opracowywaniem układów ruchowych i plastycznych do niektórych przedstawień, m.in. do Medei. W 1925-28 występowała w warsz. t. Qui Pro Quo (uczestniczyła w jego objazdach), w 1926 także w t. Wodewil, w 1929 w pozn. T. Nowym i t. Rewii, w sez. 1929/30 w Łodzi, w 1930-32 w warsz. t. Ate­neum. Grała tutaj m.in. role: Podstoliny (Zemsta), Pulcherii (Dom otwarty), Orgonowej (Damy i huzary), które ujawniły jej wybitny talent komediowy. Następ­nie występowała w Warszawie w t. Jaskółka, T. Pol­skim i t. Banda (1932), w t. Morskie Oko (1933), ponownie w t. Ateneum (sez. 1933/34). W 1934-39 wy­stępowała na scenach TKKT (po 1936 głównie w T. Polskim i T. Małym), m.in. w takich rolach jak: Łechcińska (Rozbitki), Dolly Fulten (Karolina), Katarzyna (Żołnierz i bohater), Pani Bardell (Klub Pickwicka), Ciocia (Gałązka rozmarynu). Podczas II wojny świat. prowadziła tajne kursy aktorskie. Już w sez. 1944/45 grała i reżyserowała w T. m. st. Warszawy. Za reży­serię Szczęścia Frania otrzymała (pierwszą po wojnie) nagrodę warsz. Rady Narodowej. W 1945-46 należała do zespołu Miejskich T. Dramatycznych. W tym czasie wystawiła na scenie T. Małego w Warszawie własną sztukę „Obcym wstęp wzbroniony” rozgrywającą się w śro­dowisku aktorskim. W 1947 występowała w t. Syrena w Łodzi, w 1947-48 tamże w T. Kameralnym, w sez. 1948/49 w t. Osa, w sez. 1949/50 w t. Syrena w War­szawie, a w 1950-57 w warsz. T. Domu Wojska Pol­skiego, gdzie grała swe ostatnie role: Wassę (Wassa Żeleznowa), Panią Yang (Dobry człowiek z Seczuanu). W tym t. odbyła się 13 V 1957 uroczystość czterdziesto­lecia jej pracy (bez zapowiedzianego występu B. w roli Orgonowej w Damach i huzarach). Następnie przeniosła się do T. Komedia.
Jej warunki zewnętrzne, okrągła postać, charakterys­tyczny „kaczy chód”, zabawny akcent kresowy, ru­miana twarz ze śmiejącymi się oczami, tworzyły goto­wą figurę komiczną, co w połączeniu z kulturą inter­pretacji, naturalnym wdziękiem i wigorem scenicznym wyrobiło B. stanowisko jednej z popularniejszych ak­torek komediowych stolicy. Była również cenioną re­cytatorką poezji współczesnej, wytrawną aktorką ka­baretową, radiową i filmową (w 1923-55 grała epizody w dwudziestu dwu filmachm.in. Jego ekscelencja subiekt (1933), Książątko (1937), Sportowiec mimo woli (1939). Zmarła na morzu, wraca­jąc do Polski z podróży zagranicznej.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973


Źródła:
1)

aktorka, reżyser;

Była córką Władysława B. i Nadieżdy z Łochwickich, ros. humorystki, piszącej pod pseud. Teffi. Ukończyła gimn. we Lwowie, a następnie Klasę Dramatyczną przy Warsz. Tow. Muzycznym, była również uczennicą S. Lentza w Szkole Sztuk Pięknych i A. Myszugi w klasie śpiewu Warsz. Tow. Muzycznego. Debiutowała 1 VII 1914 w T. Letnim w Warszawie w roli Jewdochy (Sę­dziowie), w sez. 1914/15 występowała w warsz. t. Ko­media i t. na Dynasach. Od 1915 przebywała w Rosji, występując w zespołach pol. (m.in. w sez. 1915/16 w T. Polskim w Moskwie), a także w t. ros. i kabare­tach futurystów, m.in. w Charkowie i Sewastopolu. Występowała też w ros. kabarecie w Konstantynopolu. Po powrocie do kraju w styczniu 1922 rozpoczęła pracę w warsz. t. Maska i t. Stańczyk, następnie występowała w t. Reduta (1922-23), w T. im. Słowackiego w Kra­kowie (1923-25). Grała wówczas takie role jak: Maria z Magdali (Judasz K. Tetmajera), Młynarka (Zaczarowane koło), Puk (Sen nocy letniej). Zajmowała się też w tym czasie opracowywaniem układów ruchowych i plastycznych do niektórych przedstawień, m.in. do Medei. W 1925-28 występowała w warsz. t. Qui Pro Quo (uczestniczyła w jego objazdach), w 1926 także w t. Wodewil, w 1929 w pozn. T. Nowym i t. Rewii, w sez. 1929/30 w Łodzi, w 1930-32 w warsz. t. Ate­neum. Grała tutaj m.in. role: Podstoliny (Zemsta), Pulcherii (Dom otwarty), Orgonowej (Damy i huzary), które ujawniły jej wybitny talent komediowy. Następ­nie występowała w Warszawie w t. Jaskółka, T. Pol­skim i t. Banda (1932), w t. Morskie Oko (1933), ponownie w t. Ateneum (sez. 1933/34). W 1934-39 wy­stępowała na scenach TKKT (po 1936 głównie w T. Polskim i T. Małym), m.in. w takich rolach jak: Łechcińska (Rozbitki), Dolly Fulten (Karolina), Katarzyna (Żołnierz i bohater), Pani Bardell (Klub Pickwicka), Ciocia (Gałązka rozmarynu). Podczas II wojny świat. prowadziła tajne kursy aktorskie. Już w sez. 1944/45 grała i reżyserowała w T. m. st. Warszawy. Za reży­serię Szczęścia Frania otrzymała (pierwszą po wojnie) nagrodę warsz. Rady Narodowej. W 1945-46 należała do zespołu Miejskich T. Dramatycznych. W tym czasie wystawiła na scenie T. Małego w Warszawie własną sztukę „Obcym wstęp wzbroniony” rozgrywającą się w śro­dowisku aktorskim. W 1947 występowała w t. Syrena w Łodzi, w 1947-48 tamże w T. Kameralnym, w sez. 1948/49 w t. Osa, w sez. 1949/50 w t. Syrena w War­szawie, a w 1950-57 w warsz. T. Domu Wojska Pol­skiego, gdzie grała swe ostatnie role: Wassę (Wassa Żeleznowa), Panią Yang (Dobry człowiek z Seczuanu). W tym t. odbyła się 13 V 1957 uroczystość czterdziesto­lecia jej pracy (bez zapowiedzianego występu B. w roli Orgonowej w Damach i huzarach). Następnie przeniosła się do T. Komedia.
Jej warunki zewnętrzne, okrągła postać, charakterys­tyczny „kaczy chód”, zabawny akcent kresowy, ru­miana twarz ze śmiejącymi się oczami, tworzyły goto­wą figurę komiczną, co w połączeniu z kulturą inter­pretacji, naturalnym wdziękiem i wigorem scenicznym wyrobiło B. stanowisko jednej z popularniejszych ak­torek komediowych stolicy. Była również cenioną re­cytatorką poezji współczesnej, wytrawną aktorką ka­baretową, radiową i filmową (w 1923-55 grała epizody w dwudziestu dwu filmachm.in. Jego ekscelencja subiekt (1933), Książątko (1937), Sportowiec mimo woli (1939). Zmarła na morzu, wraca­jąc do Polski z podróży zagranicznej.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *