aktor, reżyser, dyrektor teatru;

Właściwie Kazimierz Aleksander Brodzikowski .

Był synem Aleksandra B. i Stefanii z Siudeckich, mężem najpierw Haliny Zieleniewskiej (ślub 2 II 1924), a nast. Marii Powała-Niedźwiedzkiej, scenografa. Uczył się w szkole realnej we Włocławku; jako uczeń należał do Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościo­wej, za co był aresztowany i więziony. W 1914 zdał maturę. Studiował (m.in. prawo) na Uniw. Warsz. i Jagiellońskim. Od 1916 był członkiem POW na Kujawach; w 1918-20 jako ochotnik służył w Wojsku Pol.; walczył na froncie wschodnim w czasie wojny pol.-bolszewickiej, m.in. brał udział w obronie Przemyśla. W 1920-21 uczył się w Warsz. Szkole Dramatycznej. W 1922-23 uczeń Instytutu Reduty; od 1922 brał udział w przedsta­wieniach, w tymże roku zdał egzamin aktorski ZASP-u. Od sez. 1923/24 był w zespole Reduty; pierwszą znaną jego rolą był Andrzej (Rycerz po­wietrza), w spektaklu granym od 8 XI 1923 przez zespół Rozmaitości i Reduty na scenie T. im. Bo­gusławskiego; inne role z tego sez., które grał w Reducie, to: Adam (Pastorałka), Malinowski (Dom otwarty). Latem 1924 brał udział w objeździe Re­duty. W sez. 1924/25 występował w warsz. T. im. Bogusławskiego, m.in. jako Maciek (Skalmierzanki), Antygon (Opowieść zimowa), Wolarz (Pasterka wśród wilków), 1925/26 w zespole Reduty w Wilnie oraz w objazdach, podczas których grał m.in. Smu­gonia (Uciekła mi przepióreczka), Jana Chudego (Turoń). W sez. 1926/27 występował w T. im. Słowackiego w Krakowie; 1927/28 i 1928/29 w T. Nowym w Poznaniu, m.in. jako Kazimierz (Śnieg), Boryna (Chłopi), Bartnicki (Żabusia); 1929/30 w T. Miejskim w Bydgoszczy oraz z zespołem byd­goskim gościnnie m.in. w Gdańsku (luty 1930) jako Wiktor (Pan Jowialski); 1930/31 w T. Miejskim w Toruniu, m.in. jako Car (Kordian), Maurycy (Małka Szwarcenkopf). W sez. 1931/32 pocz. zaangażował się znowu do Bydgoszczy, wkrótce jednak przeniósł się do Warszawy, gdzie w grudniu 1931 i styczniu 1932 występował w T. Polskim, a od marca 1932 w T. im. Żeromskiego pod kier. I. Solskiej, m.in. jako Stryj (Dzień październikowy), Sobowtór (So­bowtór). W sez. 1932/33 występował krótko w T. Polskim w Poznaniu, nast. w przedstawieniach In­stytutu Reduty w Warszawie. W sez. 1933/34 pocz. grał w T. Kameralnym w Warszawie i gościnnie w T. Polskim w Poznaniu (wrzesień 1933), a w drugiej poł. tego sez. w T. Wołyńskim im. Sło­wackiego w Łucku i w objazdach, m.in. w Krzemieńcu (maj 1934). Na sez. 1934/35 zaangażował go do Częstochowy I. Gall , tu zaczął reżyserować. Następnie przez cztery sez. 1935/36-1938/39 (w sez. ostatnim wraz z T. Krotkem) prowadził Miejski T. Kameralny w Częstochowie; był jego dyr., kier. artyst., reżyserem i aktorem; reżyserował m.in.: W małym domku”(1936), Zemstę (1937), Uciekła mi przepióreczka, Grube ryby (1938). W Częstochowie współpracował z red. miesięcznika „Drugi Tor”. Podczas II wojny świat. nie występował; mieszkał na wsi, pracował w Warsz. Izbie Rolniczej. Zaraz po opuszczeniu przez wojska niem. Częstochowy, wraz z T. Krotkem , zorganizował tu w styczniu 1945 T. Miejski, który w lutym t.r. rozpoczął dzia­łalność.
Wkrótce przeniósł się z Częstochowy do Krakowa. Ukończył prawo na Uniw. Jagiell., uzyskał stopień magistra; przez trzy lata studiował też historię sztu­ki. Po wojnie organizował na nowo dawnych re­dutowców; jesienią 1945 na zebraniu w Starym T. został wybrany sekretarzem Zarządu Tymczasowego Zespołu Reduty w Krakowie. Występował na sce­nach krak.: od 17 VI 1945 w Starym T. w roli Dominika Ileckiego (Dzień jego powrotu), latem 1945 i w pocz. sez. 1945/46 nadal w Starym T., a nast. w T. Kameralnym TUR i w T. im. Sło­wackiego. W 1946 (lipiec-październik) w T. Miej­skim w Opolu reżyserował gościnnie Szkarłatne róże i W małym domku (grał Doktora). Przez resztę sez. 1946/47 występował ponownie w T. Kameral­nym TUR w Krakowie. W sez. 1947/48 najpierw współpracował z T. im. Osterwy w Gorzowie Wiel­kopolskim (m.in. w październiku 1947 reżyserował Damy i huzary); nast. brał udział w objazdach po wielu miastach w Polsce. W sez. 1948/49 wystę­pował znowu w Krakowie w T. Młodego Widza. W 1949 miał być dyr. zespołu objazdowego orga­nizowanego przy T. Młodego Widza, ale w końcu zespół ten nie powstał. W sez. 1949/50-1952/53 był aktorem i reżyserem T. Polskiego w Bielsku­Białej; 8 VIII 1952 obchodził tu jubileusz trzydzie­stolecia pracy artyst. w roli Lipowskiego (Szczęście Frania). W drugiej poł. sez. 1952/53 zaczął wy­stępować i reżyserować (marzec 1953 – Eugenia Grandet, czerwiec t.r. – Damy i huzary) w T. Dramatycznych w Szczecinie i pracował tam rów­nież w sez. 1953/54 (reżyserował Szczęście Frania). W sez. 1954/55-1956/57 występował i reżyserował w T. Powszechnym i w T. Młodego Widza w Łodzi. W 1957-66 reżyserował przedstawienia dy­plomowe w łódz. PWSA (nast. PWSTiF). W 1957 przeniósł się do Warszawy i w sez. 1957/58 zaan­gażował do zespołu T. Młodej Warszawy (od 1958 pn. T. Klasyczny); w teatrze tym oraz na jego drugiej scenie T. Rozmaitości występował do 1968, tj. do przejścia na emeryturę. W 1959 gościnnie reżyserował sztukę Kto zawinił? w T. Dramatycz­nym w Częstochowie, w 1965 Mazepę w T. Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu oraz w T. Ziemi Gdań­skiej. W sez. 1971/72 doangażowany w T. Mło­dzieży Widziadło w Warszawie grał rolę Uczone­go II (Mikołaj Kopernik). W sez. 1975/76 wystę­pował jeszcze w T. im. Bogusławskiego w Kaliszu, w rolach: Starego człowieka (Trzeci wiek) i Talbota (Maria Stuart F. Schillera). Grał w filmach pol.: Serce na ulicy (1931), Pałac na kółkach (1932), Przeor Kordecki-Obrońca Częstochowy (1934), tak­że w kilku powojennych. Tłumaczył sztuki A. Os­trowskiego, I. Turgieniewa, M. Gogola, W. Katajewa, D. Fonwizina. W tomie „O zespole Reduty 1919-1939” (Warszawa 1970) opublikował wspom­nienia pt. „Urywki z pamiętnika redutowca”. Aktor ceniony i użyteczny, prezentował typ aktorstwa solidnego, realistycznego, opartego na najlepszych tradycjach. Z okazji trzydziestolecia prac scen. B. pisano w „Teatrze”: „Wykonuje powierzone sobie zadania zawsze z wielką sumiennością i talentem, umiejąc znaleźć właściwy styl i charakter interpretowanej roli, tworząc wyraziste postacie zarówno w komedii jak i w dramacie i celując zwłaszcza w odtwarzaniu ról o silniejszym podkładzie dramatycznym i charakterystycznym”. W swej wieloletniej karierze zagrał wiele różnorodnych ról z których najważniejsze, prócz wymienionych, to przed wojną: Dziennikarz (Wesele, 1925), Pułask i Regimentarz (Ksiądz Marek, 1928), Zygmunt Star; (Złote więzy, 1929), Kaznodzieja (Wyzwolenie), Chłopicki (Warszawianka), Cześnik (Zemsta, 1937), Rotmistrz (Damy i huzary, 1938); oraz grane po wojnie Generał Bridgenard (Nowa umowa małżeńska, 1946) Szambelan Czarnoskalski (Rozbitki, 1947), Major (Pan Geldhab, 1949), Kleant (Świętoszek, 1950). Pan Grandet (Eugenia Grandet, 1951), Major (Damy i huzary, 1953), Major (Fantazy, 1953), Wojewoda (Mazepa, 1955).

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994