aktorka;

Właściwie Zofia Hertz, 1° v. Kierczyńska, 2 ° v. Kicińska. Była córką aktora, reżysera i dyr. teatrów Henryka Hertza, pseud. Barwiński i i aktorki Leonii B. z Urbanowiczów; bratanicą literata Benedykta Hertza; żoną aktora Ryszarda Kierczyńskiego, potem dziennikarza Kicińskiego. Daty urodzenia, które podawała w aktach ZASP-u są nieprawdziwe. Ukończyła gimn. we Lwowie i rozpoczęła studia (historia sztuki) na Uniw. Jagiell. w Krakowie, przygotowując się równocześnie do zawodu aktorskiego pod kier. rodziców i S. Stanisławskiego. Egzamin aktorski ZASP-u zdała we wrześniu 1925, ale już w sez. 1924/25 występowała w T. Bagatela w Krakowie. Debiutowała 7 X 1924 w roli Peg (Dzikus), a później zagrała: Solweigę (Peer Gynt), Lee (Dybuk), Miriam (Dzień i noc). W sez. 1925/26 występowała w T. Miejskich we Lwowie jako: Antonia (Noc Antonii), Anna (Car Pawel I), Rita (Żywa maska). W sez. 1926/27-1928/29 należała do zespołu T. im. Słowackiego w Krakowie, gdzie zagrała m.in.: Wandę (Grube ryby), Feniksanę i Zarę (Książę Niezłomny), Gwen (Cały dzień bez kłamstwa), Helenę (Ładna historia), Zazę (Murzyn warszawski), Helenę (Akropolis). Brała udział jako recytatorka w spotkaniach poetyckich urządzanych przez T. Bujnickiego, m.in. na Uniw. Jagiellońskim. W lipcu 1927 grała we Lwowie rolę Simony (Maleństwo), a nast. z B. Dąbrowskim i R. Gantkowskim występowała w programach poetyckich i fragm. sztuk (np. jako Klara w Zemście) w ośrodkach polonijnych Westfalii i Nadrenii. W sez. 1929/30 i 1930/31 grała ponownie w T. Miejskich we Lwowie, pod dyr. L. Schillera, m.in. Biankę (Panna z dyplomacji), Jessykę (Kupiec wenecki), a od października do grudnia 1931 w jego T. Melodram w Warszawie (role Marion w Jak stać się bogatym i szczęśliwym?). Gościnnie grała, np. we wrześniu 1931 w komedii Papa kawaler, w kwietniu 1932 w l co takim zrobić i w farsie Jej chłopczyk. W sez. 1932/33 grała najpierw w T. Nowym w Poznaniu, m.in. tyt. roli w Hanusi, a nast. w T. Miejskim w Bydgoszczy, m.in. Ritę (Romans) i ,,niezapomnianą” Annę Marię Lesser (Fräulein Doktor). Po kilku miesiącach opuściła Bydgoszcz żegnana z żalem, bo szybko potrafiła zdobyć sympatię publiczności i uznanie krytyki. W 1932-37 była aktorką T. Polskiego w Katowicach. Zagrała tu wiele ważnych ról, wśród nich także te najwybitniejsze: Matyldę (Wielki człowiek do małych interesów), Helenę Otocką (Firma),Georgette (Papa), Agnieszkę Gonzagę (Sulkowski), tyt. Olimpię, Marylę (Dziady), Rachel (Wesele), Lady Milfrod (Intryga i miłość), Anetkę (Rozkoszna dziewczyna), Harfiarkę (Wyzwolenie), Małgorzatę (Dama kameliowa), Żonę (Nie-Boska komedia), Violę (Wieczór trzech króli), Barbarę (Zygmunt August), Marię (Dzika pszczoła). Z zespołem katowickim występowała też w innych miastach Śląska, m.in. w Gliwicach, Opolu, Zabrzu, Bytomiu. Sama wyjeżdżała na występy do Wilna, np. w lipcu 1934 w T. Letnim grała Marysię (Zamknięte drzwi), a w 1936 Klarę (Kiedy kobieta kłamie). W sez. 1937/38 grała w T. Miejskich we Lwowie, m.in. Anne (Niezwykła podróż), Marię (Lekkomyślna siostra), w lipcu 1938 Adriannę (Musisz być moją), w 1938/39 w T. Polskim w Poznaniu Goplanę (Balladyna), Hrabinę (Spazmy modne), Françoise (Subretka). Występowała w słuchowiskach Pol. Radia, np. Dar poranka (1925, Kraków), Goście na kopalni (Katowice, 1935).
W latach II wojny świat. i okupacji niem. mieszkała w Warszawie. W 1940-41 pracowała jako kelnerka w kawiarni prowadzonej przez spółkę aktorską w gmachu T. Polskiego; brała udział w pracach tajnych zespołów studyjnych, np. na przeł. 1940 i 1941 w grupie opracowującej Męża i żonę pod kier. S. Daczyńskiego, oraz w koncertach poetyckich w szkołach tajnego nauczania.
Po wojnie wróciła do T. Polskiego w Poznaniu, gdzie od czerwca 1945 do sierpnia 1947 wystąpiła jako: Maria (Droga do źródeł), a przede wszystkim, w 1946 w swych świetnych rolach Violi (Wieczór Trzech króli) i Rachel (Wesele). W sez. 1947/48 i 1948/49 grała w Miejskich  T. Dramatycznych w Krakowie, np. Hrabinę (Wesele Figara), Ledę (Amfitrion 38) i znowu Violę. W marcu 1949 wystąpiła w T. Polskim w Poznaniu w roli Elwiry (Mąż i żona). W sez. 1949/50-1951/52 była aktorką T. Śląskiego w Katowicach, gdzie grała Goplanę (Balladyna), Celimenę (Mizantrop), Annę (Intratna posada). Potem ze względów rodzinnych zamieszkała w Warszawie. W 1952-59 występowała w T. Polskim. Jej role z tego okresu, to: Hrabina Modnicka (Spazmy modne), Amy (Pojedynek) – 1954; Pani Gianetti (Lato Rittnera), Elmira (Świętoszek) – 1957; Karolina Sayn-Wittgenstein (Wesele pana Balzaka), Pani Dobrójska (Śluby panieńskie) – 1959; Królowa Lucyna (Wielki kram, 1960), Łucja (Wysoka ściana, 1961), Kalpurnia (Kleopatra Morstina, 1963), Gubernatorowa (Martwe dusze, 1969). W spektaklu pod auspicjami Teatru TV i ,,Po prostu” wystąpiła w roli Królowej Jolanty w Skowronku J. Anouilha (prem. 24 IX 1956 w Sali Kongresowej PKIN). W T. Ochoty 1972 grała Rebekę (Czarownice z Salem), a w 1976 Nanę (Odsłonięcie). W 1978 występowała na scenie warsz. T. Kameralnego jako Siostra Hrabiego (Klucznik). W sez. 1975/76 w T. Polskim została uhonorowana nagrodą z okazji jubileuszu 50-lecia pracy, a w 1990 z okazji jubileuszu 65-lecia. Była Czł. Zasłużonym ZASP-u.
Miała piękne warunki sceniczne – urodę, wrodzony wdzięk i dystynkcję, a także doskonale opanowany warsztat aktorski- świetną dykcję, swobodę w prowadzeniu dialogu, elegancję gestu i ruchu. Wachlarz jej ról był szeroki: z powodzeniem grała liryczne amantki, romantyczne bohaterki i role w komediach salonowych. Najlepszy okres w jej przedwojennej karierze przypadł na lata pracy w T. Polskim w Katowicach. Po debiucie na tej scenie w roli Wandy (Musisz się ze mną ożenić; 14 X 1933) recenzent pisał: ,,Posiada ujmujące warunki zewnętrzne, dużo werwy scenicznej, opanowanej dobrym smakiem, nie byle jaką rutyną i niewątpliwym talentem. Posiada ponadto głos dobrze postawiony, o miłym srebrzystym brzmieniu w całej skali, jednakowo sympatyczny w miejscach patetycznych i rezonerskich roli, jak i w miejscach uczuciowych, w których brzmi melodią szczerego a szlachetnego sentymentu. Ten głos i jego barwa to dość rzadko spotykany na scenie skarb, który stanowi główny jej urok i mocny fundament powodzenia” (cyt. za E. Nawrat). M. Sobański podkreślał jej ,,bogatą pomysłowość i wrażliwość aktorską”, zauważył też, że ,,lubiła nade wszystko takie role, które budziły miłość i sympatię”. Publiczności podobała się najbardziej jako bohaterka melodramatów (Fräulein doktor, Dama kameliowa). Krytycy do jej najlepszych ról zaliczali: Viole, Rachel, Księżniczkę w Sułkowskim, Barbarę w Zygmuncie Auguście. W t. katowickim A. Grodzicki przyznał jej miano ,,pierwszej damy zespołu aktorskiego”. ,,Uroda, elegancja, swoboda w prowadzeniu dialogu przesądzały o jej sukcesach w sztukach salonowych. W klasyce ujmowała subtelnym liryzmem, poetycką pastelowością”, jako Viola była ,,upostaciowaniem wdzięku, dowcipu, a nade wszystko ciepła i naturalności” (cyt. za E. Nawrat). Po wojnie, z czasów krak. tak zapamiętał ją J. Kydryński: ,,wysoka, smukła blondynka, cudownie zgrabna w swym aksamitnym stroju pazia, ze szpadą, której tak zabawnie używała w scenie pojedynku. Barwińska grała Viole i zachwycała widzów nie tylko poprowadzeniem tej niełatwej roli, lecz już samym niezwykle wdzięcznym sposobem poruszania się po scenie i bardzo pięknym podawaniem tekstu”. W. Natanson zachwycił się rolą Pani Gianetti w Lecie: ,,Już jej pierwsze wejście, zabawna troska o zakonspirowanie swych uczuć z równoczesną mimowolną ich dekonspiracją- było majstersztykiem. A owo gwałtowne wyrzucenie z siebie(«drżącym głosem» jak każe Rittner) wspaniałego zdania o Goldersie:«Brutalny. Zły. Głupi. Tehórz. Prostak.» i «Ja go kocham.» (z obsunięciem się na kolana)-to nie tylko komizm z najczystszego kruszcu, ale i przejmujące, narzucające swą prawdę odkrycie sensu postaci”. Grodzicki wspominał: ,,Po wojnie kulturę gry tej aktorki w rolach już coraz starszych pań miałem okazję smakować w Teatrze Polskim w Warszawie”.

Źródło : Słownik Biograficzny Teatru Polskiego t.III 1910-2000 A-Ł Warszawa 2017