Dobosz Adam

Dobosz Adam
Data urodzenia:
1885-08-03 Żyraków pow. Dębica
Data śmierci:
1952-11-20 Warszawa ( Cm. Czerniakowski kw. 16-VI-21)

śpiewak, reżyser, dyr.teatru;

Był synem dzierżawcy majątku ziemskiego Władysława D. i Anny z Braunów, mężem śpiewaczki Walerii Markowskiej. Studiował przez dwa lata prawo. Śpiewu uczył się w konserwatorium w Kra­kowie u M. Horbowskiego. Brał udział w popisach ucz­niów Pol. Szkoły Operowej J. Marso na scenie T. Miej­skiego w Krakowie: 29 V 1908 śpiewał partie Turiddu (Rycerskość wieśniacza) i Beppa (Pajace), a 29 I 1909 partię Jontka (Halka). Debiutował 25 VI 1909 w T. Miejskim we Lwowie (w partii Jontka); został zaanga­żowany i występował tam do 1914. Wraz z zespołem opery lwow. co roku wyjeżdżał w lecie na występy do Krakowa. 17 VIII 1913 poślubił znaną później śpie­waczkę operetkową Walerię Markowską. W 1914 został zaangażowany do T. Wielkiego w Warszawie i występował tu do wybuchu II wojny światowej. Był czołowym wykonawcą tenorowych partii liryczno-dram. w ówczesnym repertuarze; śpiewał też niekiedy w ope­retkach. Wyspecjalizował się w rzadko wówczas upra­wianym repertuarze oratoryjnym i w pieśniarstwie. Od 1 I 1916 do 8 VI tego roku, w okresie kryzysu kie­rownictwa T. Wielkiego, należał do zarządu sprawują­cego dyrekcję i reżyserię teatru. 2 VI 1934 obchodził na scenie T. Wielkiego jubileusz dwudziestopięciolecia pracy artyst. śpiewając partię Oktawia w premierze Giuditty. W 1934 był (obok Z. Mossoczego) współdyr. Opery Warszawskiej. Gościnnie występował m.in. we Lwowie (3-6 XII 1925), Krakowie (21 VII-17 VIII 1925 z zespołem Opery Warsz.; sam: 12-17 XII 1934, styczeń-marzec 1935, marzec-wrzesień 1936, listopad 1938, luty 1939) i w Gdańsku w programach skła­danych (1923, 1925). W 1937 i 1938 występował także dorywczo w T. Wielkim we Lwowie. Okupację hitle­rowską spędził w Warszawie, gdzie w 1941-44 wystę­pował w jawnym T. Miasta Warszawy (śpiewał w ope­retkach). Po II wojnie świat. został zaangażowany do Opery Śląskiej w Bytomiu. Śpiewał tam partie charak­terystyczne (Pan Damazy – Straszny dwór) i reżyse­rował kilka oper, m.in. Halkę (14 VI 1945), a w sez. 1945/46, 1946/47 m.in. Straszny dwór, Madame Butterfly. W 1945-52 był prof. śpiewu solowego w PWSM w Katowicach. Przeniósł się jednak do War­szawy, gdzie od 1950 był profesorem i dziekanem wy­działu wokalnego PWSM. Należał do najwybitniej­szych i najbardziej lubianych pol. śpiewaków opero­wych z 1914-39. Wrodzony wdzięk, duża kultura muz. i aktorska oraz dobre warunki zewnętrzne zapewniały mu sukcesy w operze, operetce i na estradzie koncer­towej. Obdarzony pięknym głosem tenorowym i wy­bitną muzykalnością, posiadał słuch absolutny. Był przede wszystkim znakomitym interpretatorem partii lirycznych, ale moc i barwa głosu pozwalały mu też z powodzeniem śpiewać partie bohaterskie (szczególnie w okresie 1915-18). Jego ogromny repertuar liczył ponad sto partii; ważniejsze z nich: Jontek (Halka), Stefan (Straszny dwór), Kazimierz (Hrabina), Faust (Faust), Janek (Sprzedana narzeczona), Cavaradossi (Tosca), Pinkerton (Madame Butterfly), Alfred (Traviata), Rudolf (Cyganeria), de Grieux (Manon), Eros (Eros i Psyche), Minstrel (Konrad Wallenrod), Pasterz (Król Roger), Almaviva (Cyrulik sewilski), Leński (Eugeniusz Oniegin), Książę (Rigoletto), Raul (Hugonoci), Don Jose (Carmen), Eleazar (Żydówka), Canio (Pajace). Śpiewał też partie operetkowe, m.in. Księcia (Noc w Wenecji), Orfeusza (Orfeusz w piekle). Wystę­pował w filmach polskich: Książątko (1937), Szczęśliwa 13 (1938). Był członkiem zasłużonym ZASP.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973


Źródła:
1)

śpiewak, reżyser, dyr.teatru;

Był synem dzierżawcy majątku ziemskiego Władysława D. i Anny z Braunów, mężem śpiewaczki Walerii Markowskiej. Studiował przez dwa lata prawo. Śpiewu uczył się w konserwatorium w Kra­kowie u M. Horbowskiego. Brał udział w popisach ucz­niów Pol. Szkoły Operowej J. Marso na scenie T. Miej­skiego w Krakowie: 29 V 1908 śpiewał partie Turiddu (Rycerskość wieśniacza) i Beppa (Pajace), a 29 I 1909 partię Jontka (Halka). Debiutował 25 VI 1909 w T. Miejskim we Lwowie (w partii Jontka); został zaanga­żowany i występował tam do 1914. Wraz z zespołem opery lwow. co roku wyjeżdżał w lecie na występy do Krakowa. 17 VIII 1913 poślubił znaną później śpie­waczkę operetkową Walerię Markowską. W 1914 został zaangażowany do T. Wielkiego w Warszawie i występował tu do wybuchu II wojny światowej. Był czołowym wykonawcą tenorowych partii liryczno-dram. w ówczesnym repertuarze; śpiewał też niekiedy w ope­retkach. Wyspecjalizował się w rzadko wówczas upra­wianym repertuarze oratoryjnym i w pieśniarstwie. Od 1 I 1916 do 8 VI tego roku, w okresie kryzysu kie­rownictwa T. Wielkiego, należał do zarządu sprawują­cego dyrekcję i reżyserię teatru. 2 VI 1934 obchodził na scenie T. Wielkiego jubileusz dwudziestopięciolecia pracy artyst. śpiewając partię Oktawia w premierze Giuditty. W 1934 był (obok Z. Mossoczego) współdyr. Opery Warszawskiej. Gościnnie występował m.in. we Lwowie (3-6 XII 1925), Krakowie (21 VII-17 VIII 1925 z zespołem Opery Warsz.; sam: 12-17 XII 1934, styczeń-marzec 1935, marzec-wrzesień 1936, listopad 1938, luty 1939) i w Gdańsku w programach skła­danych (1923, 1925). W 1937 i 1938 występował także dorywczo w T. Wielkim we Lwowie. Okupację hitle­rowską spędził w Warszawie, gdzie w 1941-44 wystę­pował w jawnym T. Miasta Warszawy (śpiewał w ope­retkach). Po II wojnie świat. został zaangażowany do Opery Śląskiej w Bytomiu. Śpiewał tam partie charak­terystyczne (Pan Damazy – Straszny dwór) i reżyse­rował kilka oper, m.in. Halkę (14 VI 1945), a w sez. 1945/46, 1946/47 m.in. Straszny dwór, Madame Butterfly. W 1945-52 był prof. śpiewu solowego w PWSM w Katowicach. Przeniósł się jednak do War­szawy, gdzie od 1950 był profesorem i dziekanem wy­działu wokalnego PWSM. Należał do najwybitniej­szych i najbardziej lubianych pol. śpiewaków opero­wych z 1914-39. Wrodzony wdzięk, duża kultura muz. i aktorska oraz dobre warunki zewnętrzne zapewniały mu sukcesy w operze, operetce i na estradzie koncer­towej. Obdarzony pięknym głosem tenorowym i wy­bitną muzykalnością, posiadał słuch absolutny. Był przede wszystkim znakomitym interpretatorem partii lirycznych, ale moc i barwa głosu pozwalały mu też z powodzeniem śpiewać partie bohaterskie (szczególnie w okresie 1915-18). Jego ogromny repertuar liczył ponad sto partii; ważniejsze z nich: Jontek (Halka), Stefan (Straszny dwór), Kazimierz (Hrabina), Faust (Faust), Janek (Sprzedana narzeczona), Cavaradossi (Tosca), Pinkerton (Madame Butterfly), Alfred (Traviata), Rudolf (Cyganeria), de Grieux (Manon), Eros (Eros i Psyche), Minstrel (Konrad Wallenrod), Pasterz (Król Roger), Almaviva (Cyrulik sewilski), Leński (Eugeniusz Oniegin), Książę (Rigoletto), Raul (Hugonoci), Don Jose (Carmen), Eleazar (Żydówka), Canio (Pajace). Śpiewał też partie operetkowe, m.in. Księcia (Noc w Wenecji), Orfeusza (Orfeusz w piekle). Wystę­pował w filmach polskich: Książątko (1937), Szczęśliwa 13 (1938). Był członkiem zasłużonym ZASP.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *