aktorka;

Właściwie Maria Arczyńska – Rewkowska. Była córką Haliny i Stanisława Arczyńskich. Żona aktora i reżysera Zygmunta Rewkowskiego. Matką aktorki Joanny Rewkowskiej. Kształciła się w Warszawie; ukończyła Gimn. im. M. Konopnickiej, a w 1937 Wydz.. Sztuki Aktorskiej PIST-u. W przedstawieniu dyplomowym grała we fragm. utworów; role tyt. Marii Stuart Słowackiego, Hypatię (Mezalians) i Ewelinę (Człowiek z budki suflera); jak napisał H. Liński: ,,miała wiele ujmujących momentów, moc werwy i temperamentu i ujmującej bezpośredniości”. W sez. 1937/38 występowała w T. Miejskim w Bydgoszczy, np. w roli Anny (Krewniacy), a w 1938/39 w T. im. Słowackiego w rolach: Julki (Stary mąż), Marty (Ormianin z Bejrutu), Dziewki (Klątwa), Febe (Jak się wam podoba), Klementyny (W perfumerii). W sez. 1939/40 miała występować w T. Polskim w Katowicach, ale wybuch wojny zniweczył te plany. w czasie II wojny światowej mieszkała w Podkowie Leśnej pod Warszawą, wraz z mężem pomagała ukrywającym się Żydom, udzielała im schronienia w swoim domu. Od maja 1945 należała do zespołu T. Ziemi Pomorskiej w Toruniu, a od grudnia t.r. grała w Starym Teatrze w Krakowie, np. Grace (Roxy). W 1946 wyjechała do Włoch; od kwietnia do sierpnia występowała w T. Dramatycznym 2 Korpusu, a potem wraz z jego zespołem przybyła do Wielkiej Brytanii. Do rozwiązania zespołu w sierpniu 1948 wystąpiła m.in. jako: Janka (Gdzie diabeł nie może), Anioł (Droga Konrada), Lili (Spotkanie), Zosia (Wesele), Hanka (Świadek). W 1947, z kilkuosobową grupą pol. aktorów, brała udział w objazdach T. Marionetek po obozach Pol. Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, z przygotowanym jeszcze we Włoszech Betlejem polskim.

Od sez. 1949/50 grała w Londynie w Polskim T. Dramatycznym (od 1953 T. Polski im. Słowackiego, od 1956 T. Polski ZASP). Aktorką T.Polskiego była do końca życia. W dniu 27 XI 1959 na scenie Ogniska Pol. wystąpiła jako Lokatorka w Moralności pani Dulskiej, jedynej premiery T. Rozmaitości. W 1963 zagrała w Historyi o Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, w T. dla Dzieci i Młodzieży Syrena. W pierwszych latach pracy w t. emigracyjnym grała bardzo dużo ról i, jak stwierdził L. Kielanowski: ,,Może było ich w początkowym okresie naszej działalności nawet zbyt wiele, co nie było dobre dla jej sztuki aktorskiej. Ale ona była niemal jedyną <<amantką>> naszego teatru o pełnym przygotowaniu zawodowym”. Później przeszła do ról charakterystycznych, które grała z temperamentem scenicznym i poczuciem groteski. Wyróżniała się urodą, prostotą i bezpośredniością środków wyrazu, piękną dykcją. Miała swoich ulubionych autorów, do których należał m.in. E. Chudzyński, wystąpiła we wszystkich jego sztukach. Na prośbę A. ona i jej mąż obsadzani byli zawsze w tych samych przedstawieniach. Grała m.in. Marinę Verani (Szkarłatne róże), Zochę (Sami swoi), Zochę (Trzy wiosny), Mańcię (Preclarka z Pohulanki) -1949; Martę (Rozdroże miłości), Hankę (Ulica Podwale 7) – 1950; Marię (Lekkomyślna siostra, 1951), Studentkę (Most,1952), Hankę (Gość oczekiwany, 1954), Jadzię (Wodewil warszawski, 1956), Olgę (Dzwony z Czeremszy, 1962), Kasię (Łowcy mgły, 1963), Julię (Waiting Room, 1967), Barbarę Radziwiłłównę (Zygmunt August, 1969), Florę (Ciotunia, 1972), Matkę (Słoneczniki, 1974), Celinę Sieniawiankę (Uciekła mi przepióreczka, 1976), Juliasiewiczową (Moralność pani Dulskiej), Paulę (Zabawa w koty, 1979). Zmarła na scenie, w czasie próby generalnej napisanego specjalnie dla niej przez L. Bobkę, monodramu Kawulka, czyli Ballada o wiejskiej kobiecie; we wspomnieniu o niej autor napisał: ,,Życie i scena były dla niej jednością”. W 1980, wraz z mężem (pośmiertnie) została odznaczona Medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata, przyznawanym przez Instytut Pamięci Narodowej Yad Vashem w Jerozolimie.

Źródło : Słownik Biograficzny Teatru Polskiego t.III 1910-2000 A-Ł Warszawa 2017