aktor, reżyser, dyrektor teatru;
Był synem Wacława Sz. i Marii z Jaroszyńskich, mężem Michaliny Sz. Ukończył gimn. w Sandomierzu i wydział farmacji na uniw. w Kazaniu. Uczył się też w szkole dramatycznej. 29 I 1913 wystąpił w warsz. T. Polskim w roli Niewolnika Mammei (Irydion), później grał zapewne w Płocku. W 1914-16 występował w T. Polskim w Kijowie. 15 VIII 1915 ożenił się z aktorką Michaliną Tenderenda (pseud. Jasińska). W 1916-18 występował w t. Studya w Kijowie, w kwietniu 1918 zorganizował Z M. Brokowskim-Brokiem zespół, z którym odwiedził m.in. Żytomierz, Humań, Białą Cerkiew, Winnicę, Kamieniec Podolski. W lecie 1918 wrócił do Warszawy i występował w sez. 1918/19 w T. Polskim, w 1919-21 w Reducie, a także w T. Rozmaitości. W 1921-24 był dyr. T. Narodowego w Toruniu, gdzie grał też i reżyserował. W 1924-26 pracował w T. Polskim w Poznaniu, w 1926-28 w T. Miejskim w Łodzi. W jesieni 1927 zorganizował zespół teatr. pn. Placówka Żywego Słowa i kierował nim wespół z J. Górską przy współpracy lit. A. Górskiego i malarskiej J. Golusa. Zespół ten nie miał początkowo własnej siedziby, występował w świetlicach, w fabrykach, w szkołach w Warszawie i innych miastach, m.in. w Łodzi, Piotrkowie, Radomiu i różnych zakątkach Wielkopolski. W repertuarze miał arcydzieła poezji pol. i obcej, recytowane przez chór i solistów, w pomysłowej, a b. prostej inscenizacji. Po roku Placówka Żywego Słowa osiedliła się w Warszawie w T. Ateneum, gdzie zainaugurowała swoją działalność 5 X 1928 inscenizacją Wandy Norwida (wystawionej wtedy po raz pierwszy). Mimo interesujących osiągnięć przedsięwzięcie musiano zlikwidować z powodu trudności finansowych po upływie pierwszego sez., który zakończono objazdem Kresów Wschodnich latem 1929. Sz. został wówczas kierownikiem artyst. T. Polskiego w Katowicach. W 1931-38 był dyr. T. Miejskich w Wilnie, a od jesieni 1938 do końca października 1939 dyr. T. Miejskich we Lwowie. Podczas II wojny świat. przez pewien czas pracował jako aptekarz. Od marca 1944 do kwietnia 1945 był kierownikiem artyst. i reżyserem Polskiego T. Dramatycznego w Wilnie; zorganizował tu również i prowadził Studio Dramatyczne. Na krótko przed śmiercią przeniósł się do Torunia. Był cenionym aktorem o dobrych warunkach zewnętrznych i pięknym głosie. Grał wiele pierwszoplanowych ról, m.in. tyt. w Hamlecie i Kordianie, Gustawa-Konrada (Dziady), Dziennikarza i Poetę (Wesele), Don Rodryga (Cyd), Wincentego (Ponad śnieg), Don Fernanda (Książę Niezłomny), Oswalda (Upiory), Anzelma (Róża), Orsina (Wieczór Trzech Króli), Jaśka (Lampka oliwna). Jako dyr. t. zasłużył sobie na wysoką ocenę J. Osterwy: „rzadki w polskim teatrze ideowiec”. Ambitny w doborze repertuaru, wystawił wiele dawnych arcydzieł, obok których wprowadzał na scenę utwory awangardowe; za jego dyr. w Toruniu odegrano po raz pierwszy dwie sztuki S.I. Witkiewicza: Wariat i zakonnica i W małym dworku; Persy Zwierżontkowskaja była wystawiona w jego reżyserii (też po raz pierwszy) w Łodzi w 1927. Był doświadczonym reżyserem. W 1932 otrzymał na ogólnopolskim konkursie w dwudziestą piątą rocznicę śmierci S. Wyspiańskiego wyróżnienie za inscenizację Zygmunta Augusta. Nadto reżyserował takie sztuki jak: Balladyna, Wesele (1921), Książę Niezłomny (1922), Hamlet (1934). Wszakże „nie wysuwając się jako inscenizator na plan pierwszy innym chętnie w swym teatrze pola ustępował” (L. Schiller). Był współorganizatorem ZASP i członkiem Zarządu Głównego w 1919-20. Opublikował liczne artykuły na tematy teatr., wygłaszał odczyty i pogadanki radiowe, przełożył dwie książki S. Wołkońskiego: „Człowiek wyrazisty” (Warszawa 1920) i „Słowo wyraziste” (Poznań 1925).
2rew`
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973