aktor, reżyser, kierownik atyst. i dyrektor teatru;
Właściwie H. Cukier. Był synem Maksymiliana Cukiera i Zofi z Rabinowiczów (rodzice byli farmaceutami; ojciec dzierżawił aptekę w Homlu, (występował w tamtejszym t. amat.); mężem aktorki – Zofii Tymowskiej (ślub 10 VIl 1928 w Warszawie). Decyzją Komisarza Rządu m.st. Warszawy z dnia 10 IX 1931 zezwolono mu na zmianę nazwiska rodowego Cukier na Szletyński. W czasie studiów i na scenie używał od pocz. nazwiska Szletyński. W 1910 zamieszkał z rodziną w Warszawie, uczył się w Gimn im. E. Konopczyńskiego, maturę zdał w 1921 w Gimn. M. Kreczmara. W trakcie nauki warunkowo przyjęto go na rok na Kursy Wokalno-Dramatyczne H.J. Hryniewieckiej, .a latem 1920 zapisał się na roczne Studium S. Wysockiej. W 1920, w czasie wojny polsko-bolszewickiej, należał do Zamkowego Batalionu Wartowniczego. W 1921 rozpoczął studia aktorskie w Oddziale Dram. przy Państw. Konserwatorium Muz. w Warszawie i jednocześnie na Wydz. Filozoficznym Uniw. Warsz., gdzie studiował filologię pol. i historię sztuki. Dyplom ukończenia Oddziału Dram. otrzymał w 1923. Wystepy zaczynał już w latach gimnazjalnych: wiosną 1919 z zespołem objazdowym wyjeżdżał, np. do Mińska Mazowieckiego z farsą Wojna z żonami, a potem ze Ślubami panieńskimi; w tym samym roku występował w półamat. T. Ludowym w ,,Promenadzie” w Warszawie, m.in. jako Aprasz (Chata za wsią), Zbigniew (Mazepa). Wiosną 1920 wyjeżdżał z zespołem W. Klimowicza i grał Fila (Panna Maliczewska), a w końcu t.r. z zespołem działowym wystepował w Kutnie, Łowiczu, Sochaczewie znowu w roli Zbigniewa (Mazepa). Po ukończeniu studiów aktorskich na sez. 1923/24 zaangażował się do zespołu warsz. T. Rozmaitości, gdzie zagrał np. Kubę (Poskromienie złośnicy). W listopadzie i grudniu 1924 brał udział w objeździe zespołu K. Adwentowicza; grał wtedy Pastora Mandersa (Upiory) i Alfreda (Instynkt), m.in. w Radomiu, Kielcach, Zamościu, Chełmie, Włodzimierzu, Kowlu, Łucku, Pińsku, Siedlcach, Płocku, Kaliszu. Na pocz. 1925 angażował się doryweczo do T. im. Bogusławskiego w Warszawie, np. do epizodycznej roli w Kniaziu Patiomkinie, wiosną t.r. wyjeżdzał kolejny raz z zespolem K. Adwentowicza, jesienia grał w T. im. Fredry w Warszawie. Potem zaangażowany przez S. Wysocką do T. Rybałt, od grudnia 1925 wystepował z nim w Warszawie, w lutym marcu 1926 w objeździe i odwiedził m.in. Siedlce, Kobryń, Pińsk, Baranowicze, Lidę, Nieśwież, Słonim, Białystok, Brześć, Chełm, Zamość, Hrubieszów, Włodzimierz, Kowel, Łuck, Równe; grał wtedy Grabca (Balladyna) i Marcina (Stary kawaler). Latem 1926 w warsz. T. Niezależnym zagrał Jacka Brzechajłę (Mister Price, czyli Bzik tropikalny). W sez. 1926/27 występował w T. Polskim Artystów ZASP reżyserować, w 26 IX 1926 wystawił Balladynę, a potem Dobrze skrojony frak, Żołnierza królowej Madagaskaru. W sez. 1927/28 grał i reżyserował w T. Praskim W Warszawie (Stary kawaler i Ten którego biją po twarzy). W sierpniu 1928 z W. Brydzińskim w sztuce Oficer gwardii wystepowal znowu w Kaliszu. W sez. 1928/29 grał w T. Polskim W Wilnie. Na jesieni 1929 najpierw zaangażował się do T. Jaskólka Warszawie, ale od października t.r. grał tu w T. Elizeum w zespole W. Siemaszkowej, w Mirli Efros (grał Daniela), a w listopadzie również w Elizeum w Bóg szatan i człowiek; a sztukach tych występował też m.in. w grudniu 1929 w Kaliszu, a w styczniu 1930 we Lwowie. W maju 1930 z W. Brydzińskim znowu wyjeżdżał na prowincję, m.in. z Niewierną do Kalisza, Częstochowy, Płocka. W sez. 1930/31 był aktorem i kier. lit. T. Ateneum w Warszawie. Z Ateneum współpracował też później w 1936-39, kiedy pełnił funkcję lektora sztuk i lit. doradcy. W sez. 1931/32- 1936/37 był aktorem i reżyserem T. Miejskich w Łodzi. Egzamin reżyserski zdał przed Komisją ZASP-u w maju 1932 na podstawie opracowania Dantona w Łodzi. Pracował też jako reżyser i instruktor w zespołach robotniczych: w 1931-34 kierował Kołem Lit.-Dram. TUR oraz współpracował z Łódz. Scena TUR. Pobyt w tym mieście i znajomości, jakie nawiązał w znacznej mierze ukształtowały jego lewicowy światopogląd. We wrześniu 1934 z grupą aktorów i reżyserów wyjechał na Festiwal Teatr. do Moskwy, a spotkanie ze Stanisławskim i Meyerholdem, było dla niego dużym przeżyciem. W sez. 1937/38 grał reżyserował W T. Miejskich we Lwowie, w 1938/39 w Warszawie w T. Buffo i T. Kameralnym, gdzie wystawił Elżbietę królową, kobietę bez mężczyzny.
W latach II wojny światowej i okupacji niemieckiej mieszkał w Warszawie. Brał udział w tajnym życiu teatr., prowadził zespół studyjny pracujący nad Antygoną Sofoklesa. Dzięki podrobionym, tzw. dobrym dokumentom mógł funkcjonować oficjalnie. Pracowal jako inkasent, potem konduktor kolejki elektrycznej na trasie Warszawa-Milanówek. W 1943 wstapil do PPR i bral udział w pracy konspiracyjnej m.in. kolportował prasę i obsługiwał skrzynkę kontaktową. Współpracowal też z AK, ale podczas powstania warsz. walczył w oddziale AL. Z organizacją partyiną nie rozstał sie do końca życia, z PPR przeszedł do PZPR, a w latach 70. został czł. Komitetu Warsz. (po latach swoją działalność w partii tłumaczył możliwością skutecznego służenia środowisku). Na pocz. 1945 przybył do Łodzi, organizował T. Miejski i działające przy nim Studio Teatr.,a po zamknięciu T. Miejskiego zaangażował się do T. Wojska Polskiego i w sez. 1945/46-1948/49 był tu aktorem i reżyserem. W sez. 1946/47 reżyserował też w T. im. Wyspiańskiego w Katowicach, a w styczniu 1949, na inaug. T. Kameralnego w Warszawie wystawił Wyspę pokoju. W lutym 1949 został powołany na stanowisko pelnomocnika MKiS ds. T. Dolnośląskich we Wrocławiu. W sez. 1949/50 pełnił funkcje dyr. i kier. artyst. tych scen, teraz już pn. T. Dramatyczne. W sez. 1950/51-1953/54 był dyr. i kier. artyst. T. Dramatycznych w Krakowie, w 1954/55 (do lutego 1955) T. im. Słowackiego. Odwolany do Warszawy, od maja 1955 do końca sez. 1955/56 był dyr. i kier. artyst. T. Powszechnego a w 1956/57 i 1958/59 był tu aktorem i reżyserem. W sez. 1957/58 grał i reżyserował w T. Polskim, w 1959/60-1973/74 w T. Narodowyn w Warszawie. W ciągu swej długiej kariery zagrał wiele różnorodnych ról, najczęściej charakterystycznych, zarówno w repertuarze dram., jak komediowym. Przed wojną były to m.in.: Adolf (Dziady, 1923); Albin (śluby panieńskie), Otocki (Szczęście Frania) – 1927; Pastor (Podpory społeczeństwa, 1928), Horacy (Hamlet), Mąż (Ich czworo) – 1929; Alfred (Gołebie serce), Uczony (Europa) – 1931; Dziennikarz (Wesele, 1932); Pan Benet, Pan Eustachy (Dzika pszczoła), Engstrand (Upiory) — 1933; Porfiry (Zbrodnia i kara, 1934), Pan Jourdain (Mieszczanin szlachcicem, 1935), Rejent (Zemsta, 1936), Kanonik (U mety, 1938), Robert Cecil (Elżbieta królowa, kobieta bez mężczyzny, 1939). Stopniowo główną dziedziną jego twórczości stawała się reżyseria. Przed wojną najpełniej wypowiedział się jako reżyser w T. Miejskich w Łodzi; współpracował tu z różnymi dyrektorami i miał znaczący wpływ na repertuar oraz kształt artyst. łódz. sceny. Najchętniej sięgał po dzieła klasyki pol. i świat., choć nie bał się także nowości repertuarowych poruszających problematykę społeczną czy polityczną. Współpracował z L. Schillerem przy wystawieniu Krzyczcie Chiny! (1932), reżyserował m.in. Kapitana z Koepenick (w insc. Schillera), Zbójców – 1933; Intrygę i milość, Zbrodnię i karę, Cudze dziecko, Rasy (prem. pol.) – 1934; Cyda, Wroga ludu, Krzyk – 1935; Poskromienie złośnicy, Balladynę. Jegora Bułyczowa i innych, Zemstę – 1936; Różę, Lato w Nohant-1937. We Lwowie reżyserował gł. klasyków m.in.: Pana Jowialskiego (grał Szambelana), Legendę, Warszawiankę, Żabusię oraz sztuki z lżejszego repertuaru, np. Staroświecką idyllẹ, Małżeństwo, jakich mało. Po wojnie zagrał wiele dobrych ról, w komediach i – dramatach, w większości charakterystycznych, ,, których potrafił pokazać swój aktorski warsztat i w konstrukcji postaci (bardzo dbał o psychologiczne prawdopodobieństwo) i w zewnętrznym jej obrazie (stąd bliskie mu były idee Stanislawskiego)” (M. Napiontkowa). Najważniejsze to: Prezydent sądu (Wilki w nocy, 1946), Macpherson (Zagadnienie rosyjskie, 1947), Rejent (Zemsta, 1949) Napoleon Bonaparte (Wojna i pokój, 1957), Poloniusz (Hamlet, 1959); Sędzia śledczy (Żywy trup), Malwolio (Wieczór Trzech Króli) — 1960; Święty Tomasz, Annasz i Noe (Historyja o Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, 1962); Literat (Dziady), Charon i Eurypides (Żaby) – 1963; Wilkosz (Uciekła mi przepióreczka 1964), Giętkowski (Ciężkie czasy, 1968); Doktor (Nie-Boska komedia), Hrabia Rivers (Ryszard III), De Courcelles (Święta Joanna) –1969. Dużo reżyserował, a jego przedstawienia zawsze pieczołowicie przygotowane, reprezentowały dobry, akademicki poziom. Wystawiał zalecane sztuki z repertuaru ros. za reżyserię których zdobywał nagrody, ale z upodobaniem wracał do klasyków. Reżyserował w Łodzi: Pana Jowialskiego (1945; grał rolę tyt.), Ożenek i Oświadczyny (1947), Orella (1949); w Katowicach: Antygonę Sofoklesa, Warszawiankę – 1946; we Wroclawiu: Zemstę, Moskiewski charakter (I nagroda na Festiwalu Sztuk Ros. i Radz.) – 1949; Tysiąc walecznych (nagroda za reż. na Festiwalu Pol. Sztuk Współczesnych, 1951). Jak pisał E. Csató: ,,przyciągnął za sobą do Wrocławia poważną grupę swoich dawnych słuchaczy, a jednocześnie udało mu się zaangażować wielu aktorów bądź już wybitnych bądź rokujących piękne nadzieje”. Współpracowali z jego teatrem E. Wierciński i M. Wiercińska, J. Karbowski, M. Broniewska. ,,W ciągu kilku miesięcy teatr wrocławski został przez opinię publiczną zaliczony do kategorii najbardziej interesujących scen polskich”. W Krakowie wystawił: Pieją koguty, Talenty i wielbicieli – 1951; Fantazego (1954, też T. Narodowy 1960); w Warszawie w T. Powszechnym: Złotą karetę (1956), Wilki w nocy (1956; też T. Narodowy, Ludzi z 1962), Elżbietę, królową Anglii (1958); w T. Polskim: Ludzi z martwej winnicy(1957), Nie igra się z miłością (1958), Port Royal (1959), Borysa Godunowa (1963); w T. Narodowym: Króla Ryszarda II (1964; prezentowany na Festiwalu Teatru Narodów w Paryżu), Mizantropa (1967); gościnnie: Grzeszników bez winy (T. Ziemi Mazowieckiej, 1966), Fircyka w zalotach (T. Polski w Bielsku-Białej, 1972), Wielkiego czowieka do małych interesów (T. Powszechny, Łódź 1973). ,, Szletyński jest reżyserem-analitykiem, odnoszącym największe sukcesy w pracy nad sztukami, których konstrukcja zawarta jest dialogu i wynika z psychologicznej struktury postaci” (Csató). W 1958-81 występował w przedstawieniach Teatru TV, np. jako: Sekretarz (Apollo z Bellac), Du Mesnil (Paryżanka), Wormser (Kapitan z Koepenick), Doktor (Dziady cz. II); reżyserował m.in, Śluby panieńskie, Sceny dramatyczne (fragm. Marii Stuart Słowackiego i Mozarta i Salierego), Rosmersholm. W 1954-80 zagrał niewielkie role w ośmiu filmach. Ważną dziedziną jego działalności była praca pedagogiczna. W 1930 wykładał historię teatru na Kursach Wokalno-Dramatycznych H.J. Hryniewieckiej w Warszawie, w 1931-33 na Kursach Dram. przy T. Miejskich w Łodzi, w 1933-35 na tódz. Uniw. Powszechnym. Po wojnie był założycielem, kier. i wykładowcą łódz. Miejskiego Studia Dram. działającego od 14 IV do jesieni 1945; w 1946-49 wykładał w łódz. PWST (w roku akademickim 1947/48 był dziekanem Wydz. Aktorskiego), w 1952-55 na Wydz. Scenografi ASP w Krakowie, potem na Wydz. Scenografii ASP w Warszawie. W 1957-70 w warsz. PWST prowadził zajęcia m.in. z historii teatru i dramatu, fonetyki, gry aktorskiej. W 1968-69 wykladat także na Wydz. Filologii Pol. Uniw. Warsz., w 1964-70 byt czt. Rady Wyższego Szkolnictwa Artyst. przy MKiS. W 1955-61 kierował Zakładem Historii i Teorii Teatru w Państw. Instytucie Sztuki (od 1959 IS PAN). Był czł. Komitetu Nauk o Sztuce PAN, licznych międzynarodowych organizacji i stowarzyszeń teatralnych. Działał aktywnie przed wojną w ZASP-ie (1931-37 przewodniczył filii ZASP-u w Łodzi), po wojnie w SPATiF-ie; W 1959-61, 1963- 65 byl jego prezesem, w 1983 prezesem reaktywowanego ZASP-u. Był Czł. Zasłużonym SPATiF-ZASP, a od 1980 przewodniczącym Kapituly Czl. Zasłużonych. W 1964 obchodzit jubileusz 40-lecia, a w 1983 60-lecia pracy artystycznej. Laureat nagrody Ministra Kultury i Sztuki I st. (1970).Był autorem wielu artykułow i esejow poświęconych pol. teatrowi i jego wybitnym postaciom; drukował prasie wil., lwow., lódz. i warsz., tez w czasopismach teatr. np. w ,,Scenie Polskiej”, , Teatrze Ludowym”, a powojnie m.in. w ,Twórczości”, ,,Teatrze”, ,,Pamiętniku Teatralnym”, ,,Dialogu”. Jego piśmiennictwo dotyczące teatru obejmuje wiele zagadnień. Najcenniejsze są prace poświęcone aktorom, przede wszystkim S. Wysockiej i S. Jaraczowi oraz teorii gry aktorskiej, którą interesował się już w międzywojniu, a szczególnie tzw. systemowi Stanisławskiego (był m.in.autorem wstępów do wyd. w Polsce w 1954-56 Pism K.S. Stanislawskiego). Wydał kilka książek, m.in. Szkice o aktorach (Warszawa 1975), Szkice o teatrze (Warszawa 1979), Siedem gawęd z czasów młodości (Warszawa 1979), Ksztaltowanie sie nowoczesnej sztuki aktorskiej w Polsce (Kraków 1981), Sylwety i wspominki (Kraków 1984). Opracował i wydał Listy miłosne Kazimierza Junoszy-Stępowskiego (Warszawa 1973).