śpiewaczka,lekarz medycyny;

Właściwie Wanda Roesslerówna, Roeslerówna, zamężna Stokowska. Była córką Antoniego Roesslera i Aleksandry z domu Ezop; żoną lekarza Tadeusza Stokowskiego (ślub w sierpniu 1928). W 1921-27 studiowała na Wydz. Lekarskim Uniw. Pozn., gdzie uzyskała dyplom medycyny, a potem specjalizację w laryngologii. W czasie studiów pracowała w Zarządzie Koła Medyków Bratniej Pomocy Akademickiej i w Samopomocy Akademickiej PCK. Jednocześnie kształciła się muzycznie; śpiewu solowego uczyła się u W. Potemskiego, historii muzyki u S.Wiechowicza, a rytmiki u W. Wiechowiczowej. Debiutowała 11 XI 1924 w T. Wielkim w Poznaniu jako Amneris w Aidzie i została zaangażowana. Była odtąd solistką tej sceny aż do wybuchy wojny w 1939, z wyjątkiem sez. 1931/32 i 1933/34. Występowała gościnnie w 1929 we Lwowie jako Amneris (27 IV), i w tymże roku w T. Wielkim w Warszawie jako Ulryka w Balu maskowym (7 VI), Amneris (13 VI), Ortruda w Lohengrinie (23 XI), a od 31 I do 10 III 1932 również na warsz. scenie w serii przedstawień (w Strasznym Dworze, Balu maskowym; jako tyt. Carmen 11 II; jako Amneris, Paulina w Damie pikowej, w Opowieściach Hoffmanna). Śpiewała też we Lwowie: w styczniu 1932 Amneris i Carmen, w grudniu  1936 Marynę w Borysie Godunowie a także Amneris w lwow. Filharmonii. Brała udział w przedstawieniach tzw. Opery Górskiej w Zakopanem: 14 i 16 VIII 1931 jako Zofia (Pomsta Jontkowa) oraz 28 i 30 VII 1932 w roli Jadwigi (Straszny dwór). Równocześnie kontynuowała praktykę lekarską. Na sez. 1939/40 została zaangażowana do Opery Warszawskiej. Po wybuchu wojny, 30 XI 1939 wysiedlono ją z Poznania do rodzinnego Piotrkowa, gdzie po wojnie w 1945-50, była lekarzem rejonowym, szkolnym i Pogotowia Ratunkowego. W 1947 (maj-czerwiec) miała serię występów gościnnych w Operze Poznań w roli Amneris w Aidzie. Od 1 X 1950 do 1 VIII 1961 była w zespole solistów Opery we Wrocławiu, gdzie w 1950-51 pracowała też jako lekarz miejscowych T. Dramatycznych. Wielokrotnie zapraszana do Poznania (1955, 1959, 1960, 1961) śpiewała w Operze im. Moniuszki partie Cześnikowej (Straszny dwór) i Łariny (Eugeniusza Oniegin), a od 1 IX 1961 do 31 VIII 1963 ponownie była solistką tej Opery. Później nadal współpracowała z pozn. sceną i występowała w rolach Niani (Borys Godunow, 1965), Hrabiny (Dama pikowa; 1967,1968). Od 1963 była na rencie, a od 1 IX 1967 na emeryturze, ale nadal sporadycznie występowała. Dnia 15 IV 1967 obchodziła w Operze w Poznaniu jubileusz 40-lecia pracy artyst. śpiewając partię Cześnikowej, a 2 IV 1986 święciła jubileusz 80-lecia urodzin. Od 1991 mieszkała w Domu Artystów Weteranów Scen Pol. w Skolimowie. Była Czł. Zasłużonym SPATiF-ZASP-u.

W pierwszych latach kariery w Poznaniu występowała w drugoplanowych rolach, m.in. w pol. operach jako Arete (Eros i Psyche, 1926), Zofia (Pomsta Jontkowa, praprem. 16 X 1926), Kapłanka (Margier, 1927), a nawet w drobnych rolach w operetkach (Musia w Domku trzech dziewcząt, 1926). Wcześnie przeszła do odpowiedzialnych partii mezzosorapanowych w premierowych obsadach repertuaru klasycznego, jak w 1927 Laura (Gioconda; ponownie w 1938) i Maryna (Borys Godunow), w 1929 Suzuki (Madame Butterfly) i Ulryka (Bal maskowy), w 1930 Mallika (Lakmé; ponownie w 1937), Leonora (Faworyta) i Preziosilla (Moc przeznaczenia). Kiedy po przerwie pojawiła się znowu 12 III 1933 w roli Maryny w Borysie Godunowie, w ,,Orędowniku” pisano, iż ,,grała z dużym wdziękiem , a piękny jej, aksamitny, śpiewny i pełny głos, nabrał jeszcze więcej głębi, siły i kolorytu”. Z kolejnych jej ról z lat 30. wymienić też warto: w 1934 Laidę (Eros i Psyche), w 1935 tyt. Carmen i Księżnę de Bouillon (Adrianna Lecouvreur), w 1936 Olgę (Eugeniusz Oniegin), Kornelię (Juliusz Cezar, prem. pol. 25  IV t.r.) i Ortrudę (Lohengrin), a w 1939 Panią Reich (Wesołe kumoszki z Windsoru). Pisano, że w Adriannie Lecouvreur ,,stworzyła dobry typ damy intrygantki. Jej wielki mezzosopran brzmiał świetnie” (cyt. za Świtałą), a w Lohengrinie ,,była iluminacją spektaklu”. Wg K. Nowowiejskiego, była przedwojenną ulubienicą pozn. publiczności; z sentymentem słuchano ,, ciepłego, altowego głosu <<Roesslerki>>, uwielbianej za Amneris w Aidzie, Carmen, Marynę w Borysie i Preziosillę w Sile przeznaczenia„.

Po wojnie we Wrocławiu przez wiele sez. występowała w rolach: Magdaleny (Rigoletto, 1951), Suzuki (Madame Butterfly, 1952), Cześnikowej (Straszny dwór, 1952), Filipiewny (Eugeniusz Oniegin, 1954), Amneris (Aida, 1956) i Marty (Faust,1956). Na scenie tej stworzyła sugestywne postaci w operach pol.: Marty (Bunt żaków, praprem. 14 VII 1951), Gerty (Ijola,1957), Wdowy (Goplana, 1959), Jadwigi (Manru, 1961), a także hrabiny (Dama pikowa, 1959) oraz dramatyczne role matek: Eufrozyny (Rodzina Tarasa, pol. prem. 6XI 1953), Buryjowej (Jenufa, 1953), Niewidomej (Gioconda, 1958). W Poznaniu jedną z ostatnich ról była Matka w Konsulu (pol. prem. 30 XII 1961).

W recenzjach wymieniano ją wśród tych artystów, których obecność na scenie gwarantuje wysoki poziom przedstawienia. Często chwalono jej role, a nie tylko śpiew, w którym podkreślano kulturę i finezję wykonania. W powściągliwej grze scenicznej nie brakowało jej siły dramatycznej, czuła też dobrze styl komediowy. Kreacjami wokalno-aktorskimi nazywanie jej role Filipiewny w Eugeniuszu Onieginie, Wdowy w Goplanie (,,wstrząsająca”, ,,wspaniała”, ,,wielka”), Niewidomej matki Giocondy, Hrabiny w Damie pikowej; podobała się też jej ,,zamaszysta” Cześnikowa ze Strasznego dworu.

Źródło : Słownik Biograficzny Teatru Polskiego t.III 1910-2000 M-Ż Warszawa 2016