aktorka, tancerka

Właściwie Maria Apolonia SZNAGE, Schnage, również Sznażanka, 1° v. Zielińska, 2° v. Andruszewska.Była córką rękawicznika Feliksa Sznagego i Agnieszki z Wiśniewskich, żoną aktora i reżysera Mariana Andruszewskiego (1878-1915), matką Anny Zielińskiej Uczennica warszawskiej szkoły baletowej, od 13 stycznia 1880 do 28 grudnia 1881 tańczyła w corps de ballet Warszawskich Teatrów Rządowych. Gry ak­torskiej uczyła się u Jana Królikowskiego. W 1884 debiutowała jako aktorka w warszawskim Teatrze Letnim grając 22 marca Irenę (On będzie moim), 23 maja Klarę (Śluby panieńskie), a 11 lipca Adriannę (Pożar w klasztorze). Mimo dość pochlebnych opinii, do zespołu dramatu WTR została zaangażowana dopiero od września 1886, po wystę­pach 2, 8 i 9 sierpnia tego roku w rolach: Andzi (Piękna żonka), Julki (Oj, młody, młody) i Krystyny (Miłość ubogiego młodzieńca). W WTR występowała do 1891. Od maja 1891 grała we Lwowie, początkowo gościn­nie, a następnie stale; jej role lwowskie to m.in. Amelka (Przed śniadaniem), Marianna (Skąpiec), Chochlik (Balladyna). 31 stycznia 1894 debiutowała w Teatrze Miejskim w Krakowie w roli Żanetty (Przechodzień François Copée’ego). Za­angażowana, należała do zespołu teatru krakowskiego od lutego 1894 do końca czerwca 1897. W tym czasie występo­wała także krótko we Lwowie (1895) i w warszawskim teatrze ogródkowym Wodewil (lato 1896). W sez. 1897/98 występowała w teatrze łódzkim, w lecie 1898 i 1899 znowu w warszawskim teatrze ogródkowym Wodewil, w sez. 1899/1900 w Sosnowcu pod dyrekcją Felicjana Felińskiego, w sez. 1900/01 w krakowskim Teatrzea Miejskim, w lecie 1901 w warszawskim teatrze ogródkowym Wodewil, w sez. 1901/02 w ze­spole Bolesława Bolesławskiego w Odessie, potem w Petersbur­gu, od czerwca 1902 ponownie w Sosnowcu pod dyrekcją Felicjana Felińskiego, w sez. 1902/03 w Teatrze Polskim w Poznaniu, latem 1903 gościnnie w Sosnowcu i Dąbrowie Górni­czej, w 1904 w krakowskim Teatrze Ludowym, w sez. 1904/05 zno­wu w Poznaniu (w czerwcu 1905 z zespołem poznańskim w Krakowie), w 1905 i 1906 w Teatrze Ludowym w Krakowie, a w 1906–08 okresowo w Teatrze Miejskim we Lwowie. W marcu i kwietniu 1907 oraz w tym samym okresie 1908 uczestniczyła w objazdach Teatru Gabrieli Zapolskiej po Galicji, występując w rolach Juliasiewiczowej (Moral­ność pani Dulskiej) i Żony (Ich czworo). W 1908–11 (przez trzy sezony) występowała w Teatrze Polskim w Pozna­niu, w 1911–19 w Teatrze Miejskim we Lwowie, a w 1919–25 w Teatrze Bagatela w Krakowie (tylko jesienią 1923 krót­ko w Łodzi); w Teatrze Bagatela 30 czerwca 1924 obchodziła ju­bileusz trzydziestolecia pracy aktorskiej w komedii On, ona i mama. W sez. 1925/26 występowała w Teatrach Miej­skich we Lwowie, a w sez. 1928/29 i 1929/30 w Teatrze Miejskim w Toruniu. Później zapewne wycofała się ze sceny.

Należała do aktorek lubianych za urodę, wdzięk, ele­gancję. Była zdolna, lecz role często traktowała powierzchownie. Największe sukcesy odnosiła w komediach, w których długo grała tzw. naiwne; predestyno­wały ją do tych ról warunki zewnętrzne: niewielki wzrost, drobna budowa, ładna twarz, zręczne, żywe ru­chy, dźwięczny głos. W późniejszych latach zaczęła grać z powodzeniem damy w komediach salonowych, wresz­cie pod koniec kariery role o wyraźnym rysunku cha­rakterystycznym.

Najlepsze role: Musetta (Cyganeria), Klara (Zemsta), Józia (Damy i huzary), Urszula (Mąż na wsi), Basia (Pan Wołodyjowski), Mimi (Czuła stru­na), Muszka (Skiz), Elka (Ahaswer), Joanna Raymond (Świat nudów), Amelia Tichard (Oj, mężczyźni, mężczyź­ni), Elżbieta (Walka motyli), Julia (Dzisiejsi), Kasztela­nowa (Dwie blizny).

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN Warszawa 1973.