Cichoracka Stefania

Cichoracka Stefania
Data urodzenia:
1911-05-11 Łomża
Data śmierci:
1995-02-06 Warszawa

aktorka, tancerka;

Właściwie Stefania Truszyńska. Byla córką aktora Stefana Truszyńskiego oraz śpiewaczki i tancerki Marii Linkowskiej ; żoną najpierw aktora i tancerza Władysława Cichorackiego (ślub ok, 1930), a potem tancerza i choreografa Edwarda Szpotańskiego. Wychowywali ją dziadkowie, gdyż rodzice zajęci byli własnymi karierami. W 1926 przyjechała do Warszawy i brała lekcje tańca w szkole baletowej K. Łobojki. Z pomocą ojca, w 1928 została zaangażowana, jako początkująca aktorka, bez prawa do umieszczania nazwiska na afiszu, do T. Rozmaitości w Częstochowie pod dyr. J. Otrembskiego, podobno wystapiła jako Isia w Weselu. W 1930 razem z  ojcem wyjechala do Sosnowea, gdzie poznała swego pierwszego mẹża, i  jak napisala w życiorysie ,,wrócila do tańca”. Odtad używala na scenie nazwiska Cichoracka. Wraz z mężem występowała w wielu miastach, także w Warszawie, Lwowie, Katowicach, Krakowie, Poznaniu, Łodzi; w 1932-36 angażowali się jako para baletowa do objazdowego t. rewii pod dyr. J. Lubicz-Łozińskiego. Od pocz. 1937 do lutego 1939, z programem narodowych tańców pol. ì obcych, byli na długim tournée zagranicznym (Wegry, Jugosławia, Rumunia, Grecja, Egipt). Lata II wojny swiat. przeżyla w Warszawie. W pierwszych dniach lutego 1945 wstąpiła ochotniczo do wojska, została przydzielona do t. frontowego 1 Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki, z teatrem tym przeszla szlak bojowy od Warszawy do Berlina, a potem byla w rejonie Siedlec i Bialegostoku. Jesienią 1945 została zdemobilizowana i skierowana do T. Dramatycznego Marynarki Wojennej w Gdyni, w którym była do końca sez. 1945/46, ale z powodu złego stanu zdrowia nie występowała. Potem przeniosła się do Bydgoszczy, ale nie znalazła pracy w teatrze jako aktorka, opracowała tu jedynie choreografię do przedstawienia Jadzia wdowa (1948), natomiast w 1946-48 kierowała zespołem baletowym przy woj. zarządzie ZWM i prowadziła lekcje tańca dla dzieci i młodzieży w szkolnych świetlicach. Od sez. 1949/50 zaangażowała się jako aktorka do T. Ziemi Pomorskiej w Bydgoszczy i Toruniu (od 1960: T. Polski w Bydgoszczy). Egzamin eksternistyczny zdała 6 VI 1952 w Warszawie i uzyskała uprawnienia aktorki dramatycznej. W t. bydgoskim pozostała nieprzerwanie do 1 IX 1983, kiedy przeszła na emeryturę.
Była aktorką charakterystyczną i przeważnie obsadzano ją w zgodzie z tym emploi. Dawała wtedy na scenie portrety: wścibskich sąsiadek, pretensjonalnych paniuś, przekupek dozorczyń, ,,dziadówek”, wiejskich plotkarek, kobiet z ludu walczących ,,o swoje”, ciętych w języku, a wypowiadane przez nie zbyt głośno kwestie brzmiały jak zaczepka. Ubrana w klasyczny kostium ,,rozsadzała go” zbyt szerokim gestem, chodząc zamaszystym krokiem. Zagrała takie role, jak: Anielukie (Pieją koguty 1951),Tadrachowa (Moralność pani Dulskiej, 1951, 1968), Gryzmolska (Stary kawaler, 1952). Millerowa (Intryga i miłość, 1954), Carmela (Długonogie kłamstwo, 1956), Babcia (Spadkobierca, 1957), Klimina (Wesele, 1958),Luelia Soames (Nasze miasto, 1959), Pinderska (Królowa przedmieścia, 1961), Sabina (Wysoka ściana, 1961), Wdowa (Balladyna, 1963), Maciejowa (Popas króla jegomości 1963 i 1978), Pani Jowialska (Pan Jowialski, 1966), Pani Nomsen (Meteor, 1967), Rękawkowa (Odmieniec, 1969), Orgonowa (Damy i huzary, 1971), Pelagia (Zykowowie, 1971), Bednarkowa (Lęki poranne 1972). Role i epizody C., w których nie bała sie czasem szarży i stosowania elementów parodii, w jej wykonaniu tak wyraziste, że często bliskie przesady, a nawet ocierające się o wulgarność, były jednak lubiane i pamietane przez widzów, choć strofowane przez recenzentów. Wg A. Churskiego pogodziła obie strony, gdy zagrała Ptaszyńską w Symfonii domowej: ,, Stworzyła postać prawadopodobną psychologicznie, lekko tylko przerysowaną dla uwydatnienia efektów komediowych i satyrycznych, a przy tym postać wcale, a wcale niezabawną”. W roli tej w 1980 obchodziła 50-lecie pracy artystycznej. Parokrotnie zajmowała się na scenie bydgoskiej układem ewolucji tanecznych i choreografią, także wspólnie z W. Cichorackim, np. do Igraszek z diabłem (1949), Bosmana z ,, Bajki” (1954). W 1977 na scenie DK ,,Orion” wystąpiła w monodramie Maseczka wg A. Osieckiej. Przez wszystkie lata współpracowała z rozgłośnią Pol. Radia w Bydgoszczy oraz z wieloma teatr. i tanecznymi zespołami amatorskimi.
Źródło : Słownik Biograficzny Teatru Polskiego t.III 1910-2000 A-Ł Warszawa 2017

Źródła:
1)

aktorka, tancerka;

Właściwie Stefania Truszyńska. Byla córką aktora Stefana Truszyńskiego oraz śpiewaczki i tancerki Marii Linkowskiej ; żoną najpierw aktora i tancerza Władysława Cichorackiego (ślub ok, 1930), a potem tancerza i choreografa Edwarda Szpotańskiego. Wychowywali ją dziadkowie, gdyż rodzice zajęci byli własnymi karierami. W 1926 przyjechała do Warszawy i brała lekcje tańca w szkole baletowej K. Łobojki. Z pomocą ojca, w 1928 została zaangażowana, jako początkująca aktorka, bez prawa do umieszczania nazwiska na afiszu, do T. Rozmaitości w Częstochowie pod dyr. J. Otrembskiego, podobno wystapiła jako Isia w Weselu. W 1930 razem z  ojcem wyjechala do Sosnowea, gdzie poznała swego pierwszego mẹża, i  jak napisala w życiorysie ,,wrócila do tańca”. Odtad używala na scenie nazwiska Cichoracka. Wraz z mężem występowała w wielu miastach, także w Warszawie, Lwowie, Katowicach, Krakowie, Poznaniu, Łodzi; w 1932-36 angażowali się jako para baletowa do objazdowego t. rewii pod dyr. J. Lubicz-Łozińskiego. Od pocz. 1937 do lutego 1939, z programem narodowych tańców pol. ì obcych, byli na długim tournée zagranicznym (Wegry, Jugosławia, Rumunia, Grecja, Egipt). Lata II wojny swiat. przeżyla w Warszawie. W pierwszych dniach lutego 1945 wstąpiła ochotniczo do wojska, została przydzielona do t. frontowego 1 Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki, z teatrem tym przeszla szlak bojowy od Warszawy do Berlina, a potem byla w rejonie Siedlec i Bialegostoku. Jesienią 1945 została zdemobilizowana i skierowana do T. Dramatycznego Marynarki Wojennej w Gdyni, w którym była do końca sez. 1945/46, ale z powodu złego stanu zdrowia nie występowała. Potem przeniosła się do Bydgoszczy, ale nie znalazła pracy w teatrze jako aktorka, opracowała tu jedynie choreografię do przedstawienia Jadzia wdowa (1948), natomiast w 1946-48 kierowała zespołem baletowym przy woj. zarządzie ZWM i prowadziła lekcje tańca dla dzieci i młodzieży w szkolnych świetlicach. Od sez. 1949/50 zaangażowała się jako aktorka do T. Ziemi Pomorskiej w Bydgoszczy i Toruniu (od 1960: T. Polski w Bydgoszczy). Egzamin eksternistyczny zdała 6 VI 1952 w Warszawie i uzyskała uprawnienia aktorki dramatycznej. W t. bydgoskim pozostała nieprzerwanie do 1 IX 1983, kiedy przeszła na emeryturę.
Była aktorką charakterystyczną i przeważnie obsadzano ją w zgodzie z tym emploi. Dawała wtedy na scenie portrety: wścibskich sąsiadek, pretensjonalnych paniuś, przekupek dozorczyń, ,,dziadówek”, wiejskich plotkarek, kobiet z ludu walczących ,,o swoje”, ciętych w języku, a wypowiadane przez nie zbyt głośno kwestie brzmiały jak zaczepka. Ubrana w klasyczny kostium ,,rozsadzała go” zbyt szerokim gestem, chodząc zamaszystym krokiem. Zagrała takie role, jak: Anielukie (Pieją koguty 1951),Tadrachowa (Moralność pani Dulskiej, 1951, 1968), Gryzmolska (Stary kawaler, 1952). Millerowa (Intryga i miłość, 1954), Carmela (Długonogie kłamstwo, 1956), Babcia (Spadkobierca, 1957), Klimina (Wesele, 1958),Luelia Soames (Nasze miasto, 1959), Pinderska (Królowa przedmieścia, 1961), Sabina (Wysoka ściana, 1961), Wdowa (Balladyna, 1963), Maciejowa (Popas króla jegomości 1963 i 1978), Pani Jowialska (Pan Jowialski, 1966), Pani Nomsen (Meteor, 1967), Rękawkowa (Odmieniec, 1969), Orgonowa (Damy i huzary, 1971), Pelagia (Zykowowie, 1971), Bednarkowa (Lęki poranne 1972). Role i epizody C., w których nie bała sie czasem szarży i stosowania elementów parodii, w jej wykonaniu tak wyraziste, że często bliskie przesady, a nawet ocierające się o wulgarność, były jednak lubiane i pamietane przez widzów, choć strofowane przez recenzentów. Wg A. Churskiego pogodziła obie strony, gdy zagrała Ptaszyńską w Symfonii domowej: ,, Stworzyła postać prawadopodobną psychologicznie, lekko tylko przerysowaną dla uwydatnienia efektów komediowych i satyrycznych, a przy tym postać wcale, a wcale niezabawną”. W roli tej w 1980 obchodziła 50-lecie pracy artystycznej. Parokrotnie zajmowała się na scenie bydgoskiej układem ewolucji tanecznych i choreografią, także wspólnie z W. Cichorackim, np. do Igraszek z diabłem (1949), Bosmana z ,, Bajki” (1954). W 1977 na scenie DK ,,Orion” wystąpiła w monodramie Maseczka wg A. Osieckiej. Przez wszystkie lata współpracowała z rozgłośnią Pol. Radia w Bydgoszczy oraz z wieloma teatr. i tanecznymi zespołami amatorskimi.
Źródło : Słownik Biograficzny Teatru Polskiego t.III 1910-2000 A-Ł Warszawa 2017

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *