Jaworski Stanisław

Stanisław Jaworski (Program teatralny Walter w klafiorach Teatr Wesoła Banda Warszawa) Encyklopediateatru
Jaworski Stanisław
Data urodzenia:
1895-02-12 Dolina na Pokuciu
Data śmierci:
1970-10-28 Warszawa

aktor;

Właściwie Stanisław Czesław Jaworski. Był synem Zygmunta J., kolejarza, i Marii z Zimermanów. Pierwszą jego żoną była aktorka Anna Zdeńka Topolska(22.02.1897 Kraków-16.07.1946 Katowice) drugą aktorka Janina Porębska  Debiutował w 1913 w T. Nowym we Lwowie. W czasie I wojny świat, odbywał służbę wojskową w armii austriackiej. Od 1919 do 1921 występował w T. Powszechnym w Krakowie, w sez. 1921/22 i 1922/23 w T. Miejskim w Bydgo­szczy, 1923/24 w T. Miejskim w Sosnowcu, 1924/25 w T. Polskim w Katowicach, 1925/26 w T. Miej­skim w Lublinie, 1926/27 w Grudziądzu, 1927-33 w T. Ziemi Pomorskiej w Toruniu – grał m.in. Ezrę (Judasz z Kariothu), Mrozika (Wesele Fonsia), Pagatowicza (Grube ryby), Dyndalskiego (Zemsta), Szwejka (Przygody dobrego wojaka Szwejka), Twardosza (Dożywocie), Kaspra (Gwałtu, co się dzieje). W Poznaniu występował w sez. 1933/34 (być może także w sez. nast.) w T. Nowym, a 1935-38 w T. Polskim. W sez. 1938/39 grał w T. Letnim w Warszawie. Podczas II wojny świat. występował w jawnych t. warsz.: Komedia, Maska, Miniatura oraz w T. Powszechnym w Krakowie. W czasie powsta­nia warsz. był noszowym w jednym ze szpitali powstańczych. W 1945-55 zaangażowany był do krak. T. im. Słowackiego (występował również na scenie Starego T. w okresie połączenia zespołów). W Krakowie grał m.in. Malvolia (Wieczór Trzech Króli), Chłopowa (Rewizor), Don Bazylia (Wesele Figara), Zarubę (Brygada szlifierza Karhana), Teo­fila (Głupi Jakub).

W 1955 przeniósł się do Warszawy, do T. Domu Wojska Polskiego (potem pn. T. Dramatyczny) i występował do końca sez. 1967/68. Do najwybitniejszych jego ról z tego okresu należały: Dussel (Pamiętnik Anny Frank), Król Ignacy (Iwona księż­niczka Burgunda), Karol Koppe (Meteor), Puls (Quiz), Tenorio (Don Juan, czyli miłość do geome­trii), Landgraf Heski (Anabaptyści). Posiadał nie­pozorne warunki zewnętrzne zwykłego, „szarego człowieka”. Wysoki, o podłużnej twarzy i długim nosie, miał wysoki głos o charakterystycznej barwie i jakby zwolnioną wymowę. Nigdy nie grał aman­tów, występował najczęściej w rolach drugorzęd­nych, a tworzył wtedy niezapomniane kreacje chara­kterystyczne. „Był aktorem jednego tonu – ale był to ton znakomity. Ironicznie zrzędliwy i zrzędliwy ironicznie. Grywał ludzi zgorzkniałych, zasklepia­jących się w swojej samotności, czasem przeświet­lonych smutną mądrością, pełnych wielkiej pobła­żliwości i dystansu” („Życie Literackie” 1970). Ogromną popularność zdobył jako odtwórca postaci pana Kolasińskiego w powieści radiowej Matysiakowie. Często występował w radiowych Podwieczorkach przy mikrofonie. Grał w filmach polskich m.in. Znachor (1937), Skarb (1948), Irena do domu (1955).

 

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994


Źródła:
1)

aktor;

Właściwie Stanisław Czesław Jaworski. Był synem Zygmunta J., kolejarza, i Marii z Zimermanów. Pierwszą jego żoną była aktorka Anna Zdeńka Topolska(22.02.1897 Kraków-16.07.1946 Katowice) drugą aktorka Janina Porębska  Debiutował w 1913 w T. Nowym we Lwowie. W czasie I wojny świat, odbywał służbę wojskową w armii austriackiej. Od 1919 do 1921 występował w T. Powszechnym w Krakowie, w sez. 1921/22 i 1922/23 w T. Miejskim w Bydgo­szczy, 1923/24 w T. Miejskim w Sosnowcu, 1924/25 w T. Polskim w Katowicach, 1925/26 w T. Miej­skim w Lublinie, 1926/27 w Grudziądzu, 1927-33 w T. Ziemi Pomorskiej w Toruniu – grał m.in. Ezrę (Judasz z Kariothu), Mrozika (Wesele Fonsia), Pagatowicza (Grube ryby), Dyndalskiego (Zemsta), Szwejka (Przygody dobrego wojaka Szwejka), Twardosza (Dożywocie), Kaspra (Gwałtu, co się dzieje). W Poznaniu występował w sez. 1933/34 (być może także w sez. nast.) w T. Nowym, a 1935-38 w T. Polskim. W sez. 1938/39 grał w T. Letnim w Warszawie. Podczas II wojny świat. występował w jawnych t. warsz.: Komedia, Maska, Miniatura oraz w T. Powszechnym w Krakowie. W czasie powsta­nia warsz. był noszowym w jednym ze szpitali powstańczych. W 1945-55 zaangażowany był do krak. T. im. Słowackiego (występował również na scenie Starego T. w okresie połączenia zespołów). W Krakowie grał m.in. Malvolia (Wieczór Trzech Króli), Chłopowa (Rewizor), Don Bazylia (Wesele Figara), Zarubę (Brygada szlifierza Karhana), Teo­fila (Głupi Jakub).

W 1955 przeniósł się do Warszawy, do T. Domu Wojska Polskiego (potem pn. T. Dramatyczny) i występował do końca sez. 1967/68. Do najwybitniejszych jego ról z tego okresu należały: Dussel (Pamiętnik Anny Frank), Król Ignacy (Iwona księż­niczka Burgunda), Karol Koppe (Meteor), Puls (Quiz), Tenorio (Don Juan, czyli miłość do geome­trii), Landgraf Heski (Anabaptyści). Posiadał nie­pozorne warunki zewnętrzne zwykłego, „szarego człowieka”. Wysoki, o podłużnej twarzy i długim nosie, miał wysoki głos o charakterystycznej barwie i jakby zwolnioną wymowę. Nigdy nie grał aman­tów, występował najczęściej w rolach drugorzęd­nych, a tworzył wtedy niezapomniane kreacje chara­kterystyczne. „Był aktorem jednego tonu – ale był to ton znakomity. Ironicznie zrzędliwy i zrzędliwy ironicznie. Grywał ludzi zgorzkniałych, zasklepia­jących się w swojej samotności, czasem przeświet­lonych smutną mądrością, pełnych wielkiej pobła­żliwości i dystansu” („Życie Literackie” 1970). Ogromną popularność zdobył jako odtwórca postaci pana Kolasińskiego w powieści radiowej Matysiakowie. Często występował w radiowych Podwieczorkach przy mikrofonie. Grał w filmach polskich m.in. Znachor (1937), Skarb (1948), Irena do domu (1955).

 

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *