Siennicka Natalia

Natalia Siennicka (Świat nr 1, 1926)
Siennicka Natalia
Data urodzenia:
1869-12-02 Radom
Data śmierci:
1926-10-05 Warszawa

aktorka, dyr. teatru;

Właściwie Natalia Siennicka  1° v. Czyszkowska, 2° v. Landmanowa. Podawana niekiedy inna data urodzenia (2 XII 1877) jest mylna. Była córką Michaliny S. (adoptowaną przez jej męża Teofila S.), żoną najpierw śpiewaka Juliana Czyszkowskiego, (zm. w 1903) potem aktora Alfreda Lipczyńskiego (zm. 1914). Już w sez. 1873/74 grała w t. krak. role dziecinne. Uczyła się na pensji w Warsza­wie i w gimn. w Kielcach, gdzie pracowała też jako retuszerka u fotografa. W 1880 występowała w Kielcach w zespole działowym pod kier. T. Siennickiego i F. Idziakowskiego. W kwietniu 1886 grała także w Kielcach w zespole J. Teksla. Latem występowała z tym zespołem w warsz. t. ogr. Belle Vue, a od listopada w Lublinie. W sez. 1886/87 grała też w Kiel­cach w zespole A. Zawadzkiego i M. Winklera. 25 XI 1886 wyszła w Lublinie za śpiewaka i aktora Juliana Czyszkowskiego (Czyżkowskiego) i przez pewien czas występowała pod nazwiskiem męża. 31 VII 1889 debiutowała w WTR w komedii Nowa Francillon; mimo pochlebnych ocen nie została jednak zaangażowana. Latem 1890 grała w warsz. t. ogr. Belle Vue. 20 IX 1890 wystąpiła po raz pierwszy w t. krak. w roli Wandy (Mąż z grzeczności) i pra­cowała tu przez trzy sez. wracając do nazwiska Siennicka, którego odtąd stale używała. W sez. 1893/94 była aktorką t. lwów.; w maju i kwietniu 1894 wy­stępowała gościnrie w WTR, m.in. jako Zofia Płonicka (Flirt) i Alma (Honor). Od września 1895 była aktorką krak. T. Miejskiego, często jednak wyjeżdżała na goś­cinne występy. W sez. 1897/98 i 1898/99 grała przez dłuższy czas we Lwowie, dwukrotnie występowała w Poznaniu: od stycznia do kwietnia 1897 i w paździer­niku 1899. Od 18 II do 14 III 1899 występowała goś­cinnie w T. Miejskim w Krakowie, a od 8 do 20 V tego roku w WTR; następnie do czerwca 1900 grała znowu w T. Miejskim w Krakowie. W sez. 1900/01 była aktorką lwów. T. Miejskiego. W lutym 1902 występowała gościnnie w WTR i tym razem – od marca – została zaangażowana do zespołu dramatu. Opuściła go jednak 21 II 1903. W latach następnych występowała zapewne na prowincji. 14 IX 1905 wróci­ła do WTR i pracowała tu do 1911, z przerwą w sez. 1906/07 (grała wtedy w T. Małym w Filharmonii). Wyjeżdżała i wtedy na gościnne występy, m.in. do Sosnowca (listopad 1907) i T. Wielkiego w Łodzi (styczeń 1908). 27 XI 1909 w Warszawie wyszła po­wtórnie za mąż, za aktora Alfreda Landmana (pseud. sceniczny Lipczyński). W 1911 kierowała własnym zespołem; latem występowała z nim w Warszawie w Dolinie Szwajcarskiej, od października w większych miastach Królestwa, m.in. w Radomiu, Tomaszowie, Kielcach, Częstochowie, Piotrkowie, Włocławku, Za­wierciu, Dąbrowie Górniczej, Kutnie i Łowiczu. Grano Walkę kobiet i Oficera gwardii (którego S. sama reżyserowała). W późniejszych latach jej wy­stępy miały charakter dorywczy, przeważnie gościnny. Prawdopodobnie w 1912, a może nieco później, wystę­powała w T. Polskim w Kijowie, w sez. 1915/16 w WTR, w sez. 1918/19 w warsz. T. Polskim, w lipcu 1919 w Łodzi, a na sez. 1920/21 zaangażowała się do t. łódz.; w początku 1922 występowała w warsz. T. Maska, a w sez. 1925/26 w warsz. T. Małym; tu grała swoją ostatnią rolę Germaine Belanger (Mój ojciec miał słuszność).
Nieposkromiony temperament uczynił z niej jedną z najruchliwszych aktorek pol., nigdzie nie mogącą zagrzać miejsca. Przyczynił się jednak i do jej powo­dzenia obok niezaprzeczalnego talentu i fascynującej urody. „Brunetka o smukłej, zgrabnej figurce, prześli­cznej buzi, zmysłowym wyrazie gorejących oczu”, miała, jak twierdzi J. Leszczyński, nos rzeźbiony „jakby przez samego Celliniego” i karnację „o kolorze kości słoniowej”. Na jej grze ciążył brak systematy­cznej pracy, przy nienajlepszej dykcji i niedostatkach głosu. Mimo to była zaliczana do najciekawszych aktorek swego pokolenia. „Królowała w komedii, gdzie jej wdzięk, wytworne maniery, dowcip i humor w rolach różnych lwic i kokietek święciły pierwszo­rzędne tryumfy” – stwierdza Leszczyński. Podobnie ujmuje sprawę A. Grzymała-Siedlecki, zastrzegając, się, że S. „potrafiła rozegrać się tylko w tych rolach, które ją przemożnie ku sobie pociągały”. Zdaniem Grzymały były to istotnie role kobiet zdobywczych, ale nie tylko w komedii, gdyż świetnie grywała rów­nież romantyczne awanturnice o burzliwej przeszłości i demoniczne bohaterki dramatów modernistycznych; we wszystkich porywała jej „uroda, talent, tempe­rament, sprawna technika, z którą niejako na świat przyszła, i nieuchwytny, ale silnie działający czar, który promieniował z jej gry”. Słynna była jej Idalia (Fantazy), doskonałe role tyt. w Flipocie, Heddzie Gabler, Candidzie, nadto: Amelia Tichard (Oj, męż­czyźni, mężczyźni), Olga (Dla szczęścia), Ewa (Śnieg), Księżniczka (Sen srebrny Salomei), Lulu (Skiz), Księżniczka Eboli (Don Carlos), Hrabina d’Autreval (Walka kobiet), Ada (Koniec Sodomy), Leontyna (Mężowie Leontyny), Lulu (Demon ziemi), Lady Bracknell (Brat marnotrawny).

Źródło: słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973


Źródła:
1)
2)
3)

aktorka, dyr. teatru;

Właściwie Natalia Siennicka  1° v. Czyszkowska, 2° v. Landmanowa. Podawana niekiedy inna data urodzenia (2 XII 1877) jest mylna. Była córką Michaliny S. (adoptowaną przez jej męża Teofila S.), żoną najpierw śpiewaka Juliana Czyszkowskiego, (zm. w 1903) potem aktora Alfreda Lipczyńskiego (zm. 1914). Już w sez. 1873/74 grała w t. krak. role dziecinne. Uczyła się na pensji w Warsza­wie i w gimn. w Kielcach, gdzie pracowała też jako retuszerka u fotografa. W 1880 występowała w Kielcach w zespole działowym pod kier. T. Siennickiego i F. Idziakowskiego. W kwietniu 1886 grała także w Kielcach w zespole J. Teksla. Latem występowała z tym zespołem w warsz. t. ogr. Belle Vue, a od listopada w Lublinie. W sez. 1886/87 grała też w Kiel­cach w zespole A. Zawadzkiego i M. Winklera. 25 XI 1886 wyszła w Lublinie za śpiewaka i aktora Juliana Czyszkowskiego (Czyżkowskiego) i przez pewien czas występowała pod nazwiskiem męża. 31 VII 1889 debiutowała w WTR w komedii Nowa Francillon; mimo pochlebnych ocen nie została jednak zaangażowana. Latem 1890 grała w warsz. t. ogr. Belle Vue. 20 IX 1890 wystąpiła po raz pierwszy w t. krak. w roli Wandy (Mąż z grzeczności) i pra­cowała tu przez trzy sez. wracając do nazwiska Siennicka, którego odtąd stale używała. W sez. 1893/94 była aktorką t. lwów.; w maju i kwietniu 1894 wy­stępowała gościnrie w WTR, m.in. jako Zofia Płonicka (Flirt) i Alma (Honor). Od września 1895 była aktorką krak. T. Miejskiego, często jednak wyjeżdżała na goś­cinne występy. W sez. 1897/98 i 1898/99 grała przez dłuższy czas we Lwowie, dwukrotnie występowała w Poznaniu: od stycznia do kwietnia 1897 i w paździer­niku 1899. Od 18 II do 14 III 1899 występowała goś­cinnie w T. Miejskim w Krakowie, a od 8 do 20 V tego roku w WTR; następnie do czerwca 1900 grała znowu w T. Miejskim w Krakowie. W sez. 1900/01 była aktorką lwów. T. Miejskiego. W lutym 1902 występowała gościnnie w WTR i tym razem – od marca – została zaangażowana do zespołu dramatu. Opuściła go jednak 21 II 1903. W latach następnych występowała zapewne na prowincji. 14 IX 1905 wróci­ła do WTR i pracowała tu do 1911, z przerwą w sez. 1906/07 (grała wtedy w T. Małym w Filharmonii). Wyjeżdżała i wtedy na gościnne występy, m.in. do Sosnowca (listopad 1907) i T. Wielkiego w Łodzi (styczeń 1908). 27 XI 1909 w Warszawie wyszła po­wtórnie za mąż, za aktora Alfreda Landmana (pseud. sceniczny Lipczyński). W 1911 kierowała własnym zespołem; latem występowała z nim w Warszawie w Dolinie Szwajcarskiej, od października w większych miastach Królestwa, m.in. w Radomiu, Tomaszowie, Kielcach, Częstochowie, Piotrkowie, Włocławku, Za­wierciu, Dąbrowie Górniczej, Kutnie i Łowiczu. Grano Walkę kobiet i Oficera gwardii (którego S. sama reżyserowała). W późniejszych latach jej wy­stępy miały charakter dorywczy, przeważnie gościnny. Prawdopodobnie w 1912, a może nieco później, wystę­powała w T. Polskim w Kijowie, w sez. 1915/16 w WTR, w sez. 1918/19 w warsz. T. Polskim, w lipcu 1919 w Łodzi, a na sez. 1920/21 zaangażowała się do t. łódz.; w początku 1922 występowała w warsz. T. Maska, a w sez. 1925/26 w warsz. T. Małym; tu grała swoją ostatnią rolę Germaine Belanger (Mój ojciec miał słuszność).
Nieposkromiony temperament uczynił z niej jedną z najruchliwszych aktorek pol., nigdzie nie mogącą zagrzać miejsca. Przyczynił się jednak i do jej powo­dzenia obok niezaprzeczalnego talentu i fascynującej urody. „Brunetka o smukłej, zgrabnej figurce, prześli­cznej buzi, zmysłowym wyrazie gorejących oczu”, miała, jak twierdzi J. Leszczyński, nos rzeźbiony „jakby przez samego Celliniego” i karnację „o kolorze kości słoniowej”. Na jej grze ciążył brak systematy­cznej pracy, przy nienajlepszej dykcji i niedostatkach głosu. Mimo to była zaliczana do najciekawszych aktorek swego pokolenia. „Królowała w komedii, gdzie jej wdzięk, wytworne maniery, dowcip i humor w rolach różnych lwic i kokietek święciły pierwszo­rzędne tryumfy” – stwierdza Leszczyński. Podobnie ujmuje sprawę A. Grzymała-Siedlecki, zastrzegając, się, że S. „potrafiła rozegrać się tylko w tych rolach, które ją przemożnie ku sobie pociągały”. Zdaniem Grzymały były to istotnie role kobiet zdobywczych, ale nie tylko w komedii, gdyż świetnie grywała rów­nież romantyczne awanturnice o burzliwej przeszłości i demoniczne bohaterki dramatów modernistycznych; we wszystkich porywała jej „uroda, talent, tempe­rament, sprawna technika, z którą niejako na świat przyszła, i nieuchwytny, ale silnie działający czar, który promieniował z jej gry”. Słynna była jej Idalia (Fantazy), doskonałe role tyt. w Flipocie, Heddzie Gabler, Candidzie, nadto: Amelia Tichard (Oj, męż­czyźni, mężczyźni), Olga (Dla szczęścia), Ewa (Śnieg), Księżniczka (Sen srebrny Salomei), Lulu (Skiz), Księżniczka Eboli (Don Carlos), Hrabina d’Autreval (Walka kobiet), Ada (Koniec Sodomy), Leontyna (Mężowie Leontyny), Lulu (Demon ziemi), Lady Bracknell (Brat marnotrawny).

Źródło: słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *